باهماد آزادگان

در دوران پس از شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی، احمد کسروی جمعیت «باهماد آزادگان» را راه‌اندازی کرد. وی هم‌چنین از فروردین ۱۳۲۲ خورشیدی[2] نشریه پرچم را به عنوان ارگان اطلاع‌رسانی این جمعیت منتشر می‌کرد.[3] انجمن باهماد آزادگان به اصولی پیش‌رور در عصر خود معتقد بود، از اصلاحات ارضی حمایت می‌کرد و خواستار حقوق بیشتری، از جمله «کشف حجاب و حق طلاق» برای زنان ایرانی بود.[4]

احمد کسروی و پیروانش در انجمن باهماد آزادگان، در چله زمستان (اول دی‌ماه) مراسمی را تحت عنوان «جشن کتاب‌سوزان» راه می‌انداختند. کتاب‌هایی که از سوی آنان غیراخلاقی و مضر تشخیص داده می‌شد، در مراسمی سالانه به درون آتش افکنده می‌شدند.[4][5]

واژه «باهماد» که کسروی برای نخستین بار در زبان پارسی به کار برده، واژه ای برگرفته از دو بخش باهم + آد باشد که آد پسوندی به معنای «بهم بودن چند کس برای کاری» را می‌دهد و از پسوندهایی است که کسروی خود گزارده‌است. در کتاب زبان پاک - که شامل پیشنهادهایی برای بهبود زبان پارسی است - واژه «باهماد» به عنوان معادلی برای «جمعیت» و «حزب» آورده شده که معادل پارسی درستی نداشته. اگر هم تا آن زمان «گروه» را به کار می‌برده‌اند، غلط است و گروه به معنای عده ای از مردم است که بدون یک خواست همگانی گرد هم آمده باشند[6] همچنین از دید کسروی واژه «دسته» به این معنی نزدیک است اما توانایی رساندن مفهوم یک حزب سیاسی را ندارد زیرا «حزب» آن را نامند که گروهی از آدمیان اندیشه مشترکی ای را در سر دارند و برای رسیدن به آرمان‌های مشخصی با یکدیگر دست دهند و به آن بکوشند، پس کسروی برای مفهوم «اجتماع»، کارواژه «باهمیدن» و «فراهمیدن» را آورد، و با بکارگیری پسوند «آد»، دو واژه «باهماد» و «فراهماد» را به مفهوم «جمعیت» و «حزب» آورد.[7] همچنین این واژه در فرهنگ‌های سره نویسان نیز وارد شده و مورد استفاده قرار گرفته[8]

احمد کسروی

پاک دینی

زبان پاک