اپی تلیوم تنفسی
اپی تلیوم تنفسی یک نوع اپی تلیوم است که بخش عمده حفرات بینی و قسمت هدایتی سیستم تنفسی را مفروش میکند. این اپی تلیوم به منظور مرطوب کردن و حفاظت از راههای هوایی به کار میرود. این اپی تلیوم همچنین به عنوان یک سد در برابر عوامل بیماری زا(پاتوژن) و ذرات خارجی از ایجاد عفونت و آسیب بافتی جلوگیری میکند.[1]
اپی تلیوم تنفسی | |
---|---|
جزئیات | |
شناسهها | |
لاتین | Respiratory Epithelium |
MeSH | D020545 |
TH | H3.05.00.0.00003 |
دستهبندی و ساختار
اپی تلیوم تنفسی اغلب تحت عنوان اپی تلیوم استوانهای مطبق کاذب مژک دار دستهبندی میشود.[2][3] این دستهبندی و نام گذاری به علت وجود سلولهای پوششی مختلف بکار رفته در ساختار این پوشش میباشد. در حالی که همهٔ این سلولها روی بک غشای پایه(Basement Membrane) قرار دارند، اما بعلت این که هسته ی این سلولها در سطوح مختلفی قرار میگیرند و هم سطح هم نیستند، با وجود یک لایه بودن، چندین لایهٔ متعدد به نظر میرسند. به همین دلیل نیز مطبق کاذب نامیده میشود.[2]
این اپی تلیوم شامل پنج نوع سلول است که همهٔ آنها روی یکغشای پایه ی ضخیم قرار دارند:
- سلولهای استوانهای مژکدار(Ciliated Columnar Cells):
فراوانترین نوع سلول هستند. هر کدام دارای ۲۵۰–۳۰۰ مژه در سطح راسی خود هستند.
- سلولهای جامی(Goblet Cells):
میزان آنها در برخی نواحی اپی تلیوم تنفسی فراوان است. این سلولها دارای هستهٔ قاعدهای و قسمت راسی این سلولها محتوی گرانولهای گلیکوپروتئینی موسینی است.
- سلولهای مسواکی(Brush Cells):
سلولهای استوانهای هستند که تعداد آنها اندک است و در سطح راسی کوچک آنها تعداد زیادی میکروویلی کوتاه و ضخیم دیده میشود. سلولهای برسی بعضی از ترکیبات انتقال سیگنال را مشابه با سلولهای چشایی بیان میکنند و در سطح قاعدهای خود پایانههای عصبی آوران دارند و به نظر میرسد که گیرندههای حسی شیمیایی(chemosensory receptor) باشند.
- سلولهای گرانول دار کوچک(Small Granule Cells) یا سلولهای کولچیتسکی(Kulchitsky):
سلولهایی هستند که به سختی در روشهای معمول آمادهسازی قابل تشخیص میباشند، اما تعدادی گرانول به قطر ۳۰۰–۱۰۰ نانومتر با مرکزی متراکم دارند.
- سلولهای قاعدهای(Basal Cells):سلولهای بنیادی و اجدادی فعال از نظر تقسیم میتوزی میباشند که به انواع دیگر سلولهای اپی تلیال رشد و تمایز مییابند.
منابع
- http://www.wisegeek.com/what-is-respiratory-epithelium.htm
- Mescher AL, "Chapter 17. The Respiratory System" (Chapter). Mescher AL: Junqueira's Basic Histology: Text & Atlas, 12e: http://www.accessmedicine.com/content.aspx?aID=6182422.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Respiratory_epithelium
- بافتشناسی پایه جان کوئیرا/[آنتونی ال.مشر]؛ ترجمه غلامرضا حسنزاده. چاپ اول ، انتشارات ابن سینا، ۱۳۹۲.