ازدواج سفید

اصطلاح ازدواج سفید دو کاربرد متفاوت نو و کهن دارد :
کاربرد نو نمونه فارسی زبان آن است که «ازدواج سپید» (و گاهی ازدواج سپید) برای توصیف زندگی مشترک بی ازدواج رسمی ست[1] (که نباید با نکاح عرفی یا [ازدواج عرفی]] اشتباه گرفته شود[نکته 1]). در ایران دو تعریف متفاوت از این زندگی مشترک وجود دارد:

  1. در ایران گروهی می‌گویند مقصود از ازدواج سپید آن است که دوطرف بدون عقد نکاح اقدام به ازدواج و تشکیل زندگی مشترک می‌کنند.[2] اما منابع فارسی زبان آلمان زندگی مشترک بدون ازدواج یا ازدواج سپید را پیش‌زمینه‌ای برای بسیاری از ازدواج‌های رسمی مطرح می‌کنند[3] همچنین ازدواج‌های ادیان دیگر بدون عقد نکاح اسلامی است یا نکاح عرفی اسلامی بدون ثبت دولتی انجام می‌شود.
  2. همچنین گروه دیگر در ایران آن را معادل هم‌باشی یا زندگی مشترک بدون ازدواج تعریف می‌کنند[4][5]. (البته نه تعریف گسترده‌تر آن که به معنی هم‌زیستی است، بلکه تعریفِ محدود به زندگی مشترک زناشویی بدون ازدواج، که طرفین همدیگر را همسر و متعهد به یکدیگر نمی‌دانند.)

روابط نزدیک
گونه‌ها
فعالیت‌ها
پایان‌ها
هیجان‌ها
عرف‌ها
سوء استفاده
با عروسی سفید یا ازدواج سفید (فرانسوی) اشتباه نشود.
نوشتار(های) وابسته: هم‌باشی، نکاح عرفی و ازدواج کامن‌لا

کاربرد کهن‌تر «ازدواج سپید» در زبان فرانسه و انگلیسی می‌باشد (انگلیسی: White marriage‎، فرانسوی: Mariage blanc‎) که به معنی ازدواج بدون وصال یا ثبت شده و قانونی اما به دلایل مختلف حتما بدون رابطه جنسی ست.[6] نام ازدواج سپید احتمالاً ریشه در سپید بودن ملحفه شب اول ازدواج داشته‌است.[7]

ابهام زدایی

همچنین ممکن است ازدواج سفید به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

ازدواج ثبت نشده
  • نکاح عرفی (نکاح شرعی ثبت نشده در مراجع قانونی دولتی اما با قرائت صیغه عقد نکاح)
  • نکاح معاطاتی (نکاح با قرائت صیغه عقد نکاح بدون ثبت اما با توافق طرفین بر تعهد در زندگی مشترک زناشویی)
  • ازدواج کامن لا (که معمولاً با عنوان ازدواج سفید مطرح نمی‌شود. ازدواجی است که در کشورهایی که قانون عرفی کامن‌لا را اجرا می‌کنند و نوعی از هم‌باشی همراه تعهد است که از نظر دولت ازدواج قانونی ثبت نشده در نظر گرفته می‌شود)
  • اتحاد مدنی (که محدود به دگرجنس‌گرایان نمی‌شود ولی در اینجا مقصود فقط دگرجنس‌گرایان هستند)
  • ازدواج موقت ثبت نشده

روابط خارج از ازدواج
  • هم‌باشی (یک تعریف کلی از انواع زندگی با یکدیگر همراه رابطه جنسی که می‌تواند شامل تعهد بین دو نفر باشد یا ازدواج کامن‌لا باشد یا به‌طور کلی زندگی با یکدیگر بدون هیچگونه تعهدی باشد که طرفین همدیگر را همسر و متعهد به یکدیگر نمی‌دانند و هم‌باشی برای تمام این موارد کاربرد دارد مشروط به اینکه به‌طور رسمی ازدواج نکرده باشند چه در کشورهایی که مجری کامن‌لا هستند یا نیستند. اما در تعریف واژه هم‌باشی می‌تواند دربارهٔ زندگی خانوادگی یا هر نوع زندگی مشترک دیگری حتی با حیوانات نیز به کار برده شود و ریشه آن به قرن شانزدهم برمی‌گردد.[8])

کاربردهای نادرست

به دلیل برداشت اشتباه عموم ممکن است که ازدواج سفید به اشتباه برای موارد به کار برده شود که صحیح نیست:

  • ازدواج کامن‌لا (یا ازدواج عرفی) فقط مختص کشورهایی‌ست که در واقع، کامن لا (عرف) را اجرا می‌کنند (فقط در صورتی که تشکیل این نوع زندگی در آن کشورها یا ایالت‌ها باشد، در دیگر نقاط جهان نیز مورد تأیید خواهد بود). این نوع ازدواج بیشتر با هم‌باشی اشتباه گرفته می‌شود اگر چه نوعی از هم‌باشی هست اما به دلیل قوانین عرفی کشور مربوطه پشتوانه حقوقی و قانونی دارد. برای مثال در فنلاند زندگی مشترک بدون ازدواج رسمی با عنوان «Common-law Relationship» مطرح شده‌است[9] که نباید با هم‌باشی اشتباه گرفته شود زیرا مسئولیت‌ها، مسائل قانونی و حقوقی در ازدواج کامن‌لا که ثبت دولتی یا مذهبی ندارد کاملاً با هم‌باشی متفاوت است اما به دلیل اینکه ازدواج کامن‌لا در ایران رسمی نیست، برداشت جامعه فارسی زبان از زندگی مشترک بدون ازدواج (عنوانی که در فنلاند مطرح می‌شود) با هم‌باشی یکسان است.
  • نکاح عرفی یا ازدواج شرعی اسلامی ثبت نشده معمولاً در مناطق عرب‌نشین خلیج فارس رایج است نباید با ازدواج سفید که یک تعریف نو در فارسی است اشتباه گرفته شود.

معادل ازدواج سفید در آلمان

در آلمان به زندگی مشترک بدون ازدواج «رابطه شبه‌ازدواج» گفته می‌شود. در دهه ۱۹۵۰ میلادی که جامعه چنین زندگی مشترکی را به سختی می‌پذیرفت به این نوع زندگی مشترک بدون ازدواج «ازدواج وحشی» می‌گفتند. پس از چند دهه با کنار گذاشتن پیشداوری‌ها، قوانین جلوی مداخله مذهب در زندگی فردی و اجتماعی را گرفت که بیشتر از همه تحت تأثیر جنبشی معروف به «جنبش سال ۶۸» بود.[3]

منتقدان ازدواج سفید در ایران

ماهنامه زنان امروز، مجله‌ای که با ۱۶ سال فعالیت در سال ۱۳۸۶ توقیف شده بود و پس از ۷ سال توقیف در خرداد ۱۳۹۳ فعالیتش را از سر گرفته بود در ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴ به دلیل ترویج ازدواج سفید طبق بند ۲ از ماده ۶ قانون مطبوعات با عنوان «اشاعه فحشا و منکرات و انتشار مطالب خلاف عفت عمومی» و «اخلال به مبانی و احکام اسلام» توقیف شد.[1] وزارت ارشاد نیز از این توقیف حمایت کرد.
منتقدان، زندگی مشترک بدون ازدواج را باعث کاهش آمار ازدواج رسمی و «سست شدن نظام ارزشی» می‌دانند.[1]

سیاوش شهریور، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران در اواسط تابستان سال ۱۳۹۳ از طرح «اعتلای خانواده پایدار» در دستور کار دولت برای مقابله با ازدواج سفید خبر داده بود.[10][11]

جستارهای وابسته

نکات
  1. ازدواج کامن‌لا مختص کشورهایی‌ست که را اجرا می‌کنند

منابع
  1. «مجله زنان امروز به دلیل 'ترویج ازدواج سفید' توقیف شد». بی‌بی‌سی. ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۶ مرداد ۱۳۹۴.
  2. ازدواج سپید
  3. مریم انصاری (۱۳ مارس ۲۰۱۵). «عطا و لقای "ازدواج سفید"، مقایسه دو تجربه». دویچه وله. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۵.
  4. «ازدواج سپید» چیست؟
  5. رواج هشدارآمیز «ازدواج سیاه»/رابطه‌ای زیر یک سقف که زندگی دختر را سیاه می‌کند!
  6. Bliss, Alan (۱۹۹۶). A Dictionary of Foreign Words and Phrases in Current English. London: Routledge. شابک ۰-۴۱۵-۰۵۹۰۵-۴.
  7. Ayto, John (۱۹۹۳). Euphemisms. London: Bloomsbury. شابک ۰-۷۴۷۵-۱۲۹۴-۹.
  8. «cohabit». وبگاه واژه‌نامه‌های آکسفورد وابسته به انتشارات دانشگاه آکسفورد.
  9. «زندگی زناشویی بدون ازدواج رسمی». اینفوپنکی. ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۷ اوت ۲۰۱۵.
  10. «انتقاد رئیس دفتر آیت الله خامنه‌ای از گسترش 'ازدواج سفید' در ایران». بی‌بی‌سی. ۹ آذر ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۶ مرداد ۱۳۹۴.
  11. مشاهدات و نظرات شما درباره "ازدواج سفید"
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.