ابوالنجیب سهروردی
ضیاءالدین ابوالنجیب عبدالقاهر سهروردی (۴۹۰-۵۶۳) از فقیهان و از مشایخ صوفیه در سده ششم هجری بود. او آغازگر و مرکز اتصال برخی سلاسل صوفیه، از جمله سلسله سهروردیه است.[1] رشته تصوف او به شهاب‌الدین سهروردی و پس از او نیز به عزالدین محمود کاشانی (وفات ۷۳۵ هـ. ق) مؤلف مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه می‌رسد.
در سهرورد در نزدیکی زنجان متولد شد. پدرش عبدالله بن محمد بن عَمویه سهروردی و شهاب‌الدین عمر سهروردی برادرزاده او بود.[2]
از علی نبهان و گروه دیگری حدیث شنید. مدتی در مدرسه نظامیه بغداد نزد اسعد میهنی و استادان دیگر به تحصیل فقه و اصول مذهب پرداخت و سماع حدیث را نزد قاضی ابوبکر انصاری تکمیل کرد. پس از فراغت از علوم ظاهری داخل رشته تصوف شد و به تربیت و ارشاد طالبان طریقت پرداخت. او را در مذهب شافعی امام و در طریق تصوف عَلَمی از اَعلام شمرده‌اند. در علم به پایگاهی رسیده بود که او را مُفتی عِراقین و قُدوه فریقین لقب داده بودند. پس از آن که به تصوف تمایل یافت با شیخ حماد دباس و احمد غزالی مصاحبت کرد و در بغداد رباط و مدرسه‌ای ساخت و به وعظ و تذکیر و دعا و تحذیر پرداخت. دو سال نیز در مدرسه نظامیه بغداد درس داد. در تفسیر و فقه محفوظات بسیار داشت و شاگردان بسیاری از او دین و تصوف فراگرفتند. نزد خلیفه عباسی زمان بسیار مقرب بود و از این رو پناهگاه مردمی بود که از تعدیات المستنجد بالله در عذاب بودند. سرانجام در بغداد درگذشت. از آثار او آداب المریدین، شرح‌الاسماء الحسنی و غریب‌المصابیح را نام برده‌اند.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Abu al-Najib Suhrawardi». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در شهریور ۱۳۹۰.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Abu al-Najib Suhrawardi». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.