آلفا (رفتارشناسی)

حیوانات آلفا (به انگلیسی: Alpha) در علم کنش‌شناسی به رهبر گله یا یک گروه حیوانات گفته می‌شود. حیوانات آلفا معمولاً قویترین، باتجربه‌ترین و فعال‌ترین حیوانات گروه هستند. به‌طور معمول این حیوانات پیرترین و تنها نر گله هستند که تولید مثل را در گله انجام می‌دهند. به‌طور مثال در بین گاوهای اهلی گاوهای نر آلفا هستند یا در بین گوریل‌ها گوریل‌های پشت نقرای.

یک گوریل پشت نقره‌ای آلفا
در برخی گونه‌ها آلفا بر سر حفظ موقعیت خود می‌جنگند
در اغلب حیواناتی که زندگی اجتماعی دارند، اعضای گروه فعالیت‌های آلفای گروه را دنبال می‌کنند

ارتباط حیوانات آلفا با اولین حرف الفبای یونانی در این است که حیوانات آلفا نیز اولین حیوانات گروه در سلسله مراتب اجتماعی حیوانات گروه خود هستند. پس از آن‌ها در ترتیب قدرت، نرهای بتا و ماده‌های بتا هستند و در آخر نیز حیوانات اومگا قرار دارند که در سلسله مراتب قدرت در آخرین سطح رده‌بندی می‌شوند.

در بین بسیاری از حیواناتی که در گروه زندگی می‌کنند، برای ماده‌ها و نرها سلسله مراتب جداگانه وجود دارد بطوری‌که بالاترین آلفای نر و بالاترین آلفای ماده زوج آلفا را تشکیل می‌دهند. این نوع طبقه‌بندی به‌طور مثال مابین شاخ‌بلندهای ابرش و سگ وحشی آفریقایی وجود دارد. در بین حیواناتی که در گله‌ها زنگی می‌کنند گونه‌هایی مانند قوچ شرقی، اسب شوالسکی، گورخر کوهی و کفتار خال‌دار توسط ماده‌های آلفا رهبری می‌شوند.[1]

گله‌های گرگها نیز سال‌های زیادی توسط یک آلفا رهبری می‌شود. تحقیقات درازمدت بر روی گلهٔ گرگ‌های آزاد نشان داده که گلهٔ گرگ‌ها دارای یک ساختار اجتماعی است که در آن حیوانات هدایت‌کننده گله (والدین) رهبری گروه را به‌طور اولیه به عهده دارند اما فقط در شرایط خاص به‌طور انفرادی یا به عبارتی استبدادی برخورد می‌کنند.[2]

بتا و امگا

حیواناتی که به‌صورت اجتماعی زندگی میکنند و دارای جوامع دارای سلسله مراتبی هستند، برخی اوقات جایگاهشان به‌لحاظ قدرت اجتماعی در مطالعات رفتارشناسی رده‌بندی می‌شود.

رده اول متعلق به آلفا است. حیوانات بتا معمولاً در درجه دوم قدرت هستند و اگر یک آلفا بمیرد حیوان بتا جایگزینش می‌شود، در غیر اینصورت به عنوان یک آلفا قلم داد نمی‌شود. در برخی از پرندگان، در حین جفتگیری نرها با یک جفت مشترک جفتگیری می‌کنند و حیوان بتا کمک دست آلفا می‌شود. کشف شده که جایگاه اجتماعی حیوانات، تأثیری معنادار بر سهولت جفتگیری و کامیابی جنسی حیوان دارد.[3]

امگا، نقیض آلفا محسوب می‌شود. این لفظ برای اشاره به حیواناتیست که در قعر سلسله مراتب جامعه قرار دارند. حیوانات اومگا مطیع همه افراد جامعه هستند و توسط دیگران انتظار می‌رود که تحت کنترل تمام اعضای گروه باشند. این حیوانات در حین توزیع غذا ممکن است پایین‌ترین الویت محسوب شده یا قربانی دیگران بشوند.[4]

جستارهای وابسته

پایگاه اجتماعی

منابع
  1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Alphatier». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای آلمانی، بازبینی‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۴.
  2. Günther Bloch, Peter A. Dettling. Auge in Auge mit dem Wolf: 20 Jahre unterwegs mit frei lebenden Wölfen. Stuttgart: Franckh-Kosmos Verlag, 2009. صفحهٔ ۴۱. ISBN 3440132498. آمازون. (آلمانی ),
  3. Wilson, David R.; Nelson, Ximena J.; Evans, Christopher S. (October 2009). "Seizing the Opportunity: Subordinate Male Fowl Respond Rapidly to Variation in Social Context" (PDF). Ethology. 115 (10): 996–1004. doi:10.1111/j.1439-0310.2009.01688.x.
  4. Dutcher, Dutcher & Manfull 2002, pp. 89, 145
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.