الفبای یونانی

الفبای یونانی الفبایی است که زبان یونانی از سده نهم پیش از تولد مسیح بدان نگاشته می‌شود. این الفبا دارای ۲۹ حروف می‌باشد و یکی از کاملترین سامانه‌های الفبایی و نیز کهن‌ترین الفبایی است که هنوز نیز کاربرد دارد. در گذشته برای نشان دادن شمارگان نیز از این الفبا سود برده می‌شد ولی امروزه یونانیان از نمادهای ریاضی برای نشان دادن شماره‌ها بهره می‌برند. الفبای یونانی از الفبای فنیقی گرفته شده‌است. همچنین الفبای گوتی، سیریلیک و لاتین نیز از این الفبا گرفته شده‌اند. حتی برخی می‌انگارند که الفبای ارمنی نیز از این الفبا به‌دست آمده.

الفبای یونانی
Αα آلفا Νν نو
Ββ بتا Ξξ کوسی
Γγ گاما Οο امیکرون
Δδ دلتا Ππ پی
Εε اپسیلون Ρρ رو
Ζζ زتا Σσς سیگما
Ηη اتا Ττ تاو
Θθ تتا Υυ اوپسیلون
Ιι یوتا Φφ فی
Κκ کاپا Χχ خی
Λλ لامبدا Ψψ سای
Μμ مو Ωω اومگا
حروف منسوخ
واو, دیگما هتا
سان شو
حروف اعداد
استیگما قوپا
سمپی
الفبای یونانی


کاربرد

امروزه از الفبای یونانی در ریاضیات، فیزیک، نامگذاری‌های علمی و … بسیار استفاده می‌شود. مثلاً کمترین طول موج و بیشترین انرژی در بین امواج، مربوط به پرتو گاما است، یا مثلاً از حرف دلتا Δ در فیزیک برای بازه، یا در هندسه از حرف تتا برای بیشتر زاویه‌ها، یا از سیگما برای مجموع اعداد بین بازه‌ای از اعداد، استفاده می‌شود.

الفبای یونانی
حرف برابر فنیقی نام آوانگاری۱ IPA ارزش عددی
انگلیسی یونانی
باستان		 یونانی
میانه
(نواخت)		 یونانی
نو 		یونانی
باستان		 یونانی
نو		 یونانی
کلاسیک
باستان		 یونانی
نو
Α α Aleph Alpha ἄλφα άλφα a [a] [a:] [a] ۱
Β β Beth Beta βῆτα βήτα b v [b] [v] ۲
Γ γ Gimel Gamma γάμμα γάμ(μ)α g gh, g, j [ɡ] [ɣ], [ʝ] ۳
Δ δ د Delta δέλτα δέλτα d d, dh [d] [ð] ۴
Ε ε He Epsilon εἶ ἒ ψιλόν έψιλον e [e] ۵
Ζ ζ زین (حرف عبری) Zeta ζῆτα ζήτα z [zd, dz, z:] [z] ۷
Η η Heth Eta ἦτα ήτα e, ē i [ɛ:] [i] ۸
Θ θ ط Theta θῆτα θήτα th [tʰ] [θ] ۹
Ι ι ی Iota ἰῶτα (γ)ιώτα i [i] [i:] [i], [ʝ] ۱۰
Κ κ ک Kappa κάππα κάπ(π)α k [k] [k], [c] ۲۰
Λ λ ل Lambda λάβδα λάμβδα λάμ(β)δα l [l] ۳۰
Μ μ م Mu μῦ μι/μυ m [m] ۴۰
Ν ν Nun Nu νῦ νι/νυ n [n] ۵۰
Ξ ξ سمخ (حرف عبری) Xi ξεῖ ξῖ ξι x x, ks [ks] ۶۰
Ο ο ع Omicron οὖ ὂ μικρόν όμικρον o [o] ۷۰
Π π Pe Pi πεῖ πῖ πι p [p] ۸۰
Ρ ρ ر Rho ῥῶ ρω r, rh r [r], [r̥] [r] ۱۰۰
Σ σ ς Sin Sigma σῖγμα σίγμα s [s] ۲۰۰
Τ τ Taw Tau ταῦ ταυ t [t] ۳۰۰
Υ υ Waw Upsilon ὖ ὖ ψιλόν ύψιλον u, y y, v, f [ʉ(:)], [y(:)] [y:],[i] ۴۰۰
Φ φ ناشناخته Phi φεῖ φῖ φι ph f [pʰ] [f] ۵۰۰
Χ χ Chi χεῖ χῖ χι ch ch, kh [kʰ] [x], [ç] ۶۰۰
Ψ ψ Psi ψεῖ ψῖ ψι ps [ps] ۷۰۰
Ω ω ع Omega ὦ ὦ μέγα ωμέγα o, ō o [ɔ:] [o] ۸۰۰

حروف منسوخ
شکل بزرگ شکل کوچک نام به فارسی نام به انگلیسی اعداد یونانی
Ϝ Ͷ ϝ ͷ واو، یگما wau, digamma ۶
Ϛ ϛ ستغم stigma ۶
Ͱ ͱ هءت heta –
Ϻ ϻ سن san –
Ϟ Ϙ ϟ ϙ قپپ koppa ۹۰
Ϡ Ͳ ϡ ͳ سمپ sampi ۹۰۰
Ϸ ϸ ش sho –

منابع
    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ الفبای یونانی موجود است.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.