آریوس
آریوس (۲۵۰/۲۵۶ – ۳۳۶ ب. م در اسکندریه) از پدران اولیه کلیسا بود. وی بر این نظر بود که عیسی مسیح دارای مقام الوهیت نبوده و در مقامی پایین‌تر از خداوند قرار دارد. (به عبارت دیگر پسر و پدر در الوهیت با یکدیگر مشترک نیستند و پسر دون پدر است که این دیدگاه به آریانیسم مشهور است. او عیسی مسیح را خلق اول خداوند می‌دانست و معتقد بود همان فاصله‌ای که بین خدا و انسان است بین خدا و عیسی مسیح نیز هست. به هر صورت در آن زمان و پس از آن او طرفداران زیادی را بدست آورد. دیدگاه آریوس در شورای نیقیه با آنکه طرفدارانی داشت، (حدود ۲۲ نفر) رای نیاورد و به عنوان یک عقیده کفرآمیز شناخته شد، که منجر به تهیه اعتقادنامه نیقیه گردید. آریوس در سال ۳۳۶ میلادی به طرز عجیبی درگذشت به گونه‌ای که ناگهان کبد، طحال و بخشی از روده خود را بالا آورد. عده زیادی از پدران کلیسا مرگ او را معجزه ای به دلیل اعتقادات الحادی او خواندند. برخی مطالعات محققین، مرگ او را ناشی از مسمومیتش توسط مخالفینش می‌دانند.
اعتقادات آریوس در مورد کلمه
آریوس در مورد عیسی مسیح، کلمه و لوگوس (در فصل اول انجیل یوحنا) چنین اعتقادی داشت:
- کلمه و پدر دارای ماهیت واحد نیستند.
- کلمه موجودی مخلوق است.
- تمام عالم از طریق او خلق شده‌است و لذا پیش از عالم و زمان او بوده‌است.
- آغازی بوده‌است (آریوس از کلمه زمان استفاده نکرده‌است) که کلمه وجود نداشت. پیش از آنکه از پدر منشعب گردد.
منابع
- تاریخ کلیسای قدیم، در امپراتوری روم و ایران، تألیف و.م. میلر، ترجمه علی نخستین، انتشارات اساطیر
- ویکی‌پدیای انگلیسی