کیسون

در مهندسی ژئوتکنیک کیسون گونه‌ای سازه نگهدارنده و ضد آب است[1] که برای مثال در پی زیر پی پایه پل، برای ساخت سد بتنی و یا تعمیر کشتی بکار می‌رود.[2][3] کیسون به شیوه‌ای ساخته می‌شود که بتواند آب را به بیرون پمپ کند و محیط کاری را خشک نگه دارد. هنگامیکه از کیسونِ باز برای ساخت پایه پل استفاده می‌شود و عملا امکان رسیدن به لایه خاک با مقاومت مناسب وجود ندارد ممکن است اصطکاک شالوده پل، باعث پیدایش بستر مناسبی برای پی پل شود. پیش از برافراشتن ستون‌های پل، این شالوده‌ها با کمک یک لایه، به هم وصل می‌شوند.

نمایی از یک کیسون زیر فشار

چگونگی

کیسون از جعبه تو خالی تشکیل شده که به عمق دلخواه رسانده و با بتن پر می‌شود. کیسون‌ها در پایه‌های پل، زیرِ تراز آب رودخانه‌ها و دریاها قرار می‌گیرند. کیسون‌های درب‌باز از سمت بالایی خود باز هستند و در پایین، نوک‌تیز هستند تا به آسانی به درون خاک فرو بروند. گاهی پیش از ورود راندن کیسون، محل لایروبی می‌شود که این شیوه، اقتصادی‌تر از حفاری از درون کیسون است. با اتکای کیسون بر روی بستر، خاک درون آن حفاری و آب نیز پمپ می‌شود. این عملیات تا نفوذ کیسون به عمق مطلوب ادامه می‌یابد.

برتری‌ها
  • ایجاد سطح صاف برای بتن شالوده توسط لوله
  • افزایش اصطکاک جداری شالوده با کمک جابجایی ایجاد شده توسط سطح کنگره‌ای پوسته
  • جابجایی و باز و بسته کردن آسان ابزار نصب

ایرادها
  • هزینه بالا
  • قطعات شالوده قابل اتصال نیستند. برای همین محدودیت طول با ارتفاع شمع‌کوب متناسب است.
  • آسیب‌رسان به شمع‌ها در هنگام نصب

برای کاهش خطرات آسیب‌رسانی و افزایش بازده پی‌سازی، استفاده از پیش حفاری، استفاده از جت آب و سوراخکاری یا ابزار سخت است. در روش پیش حفاری، حفره‌ای قائم با قطر کوچکتر از قطر شمع درون خاک ایجاد می‌شود. با این شیوه اتصال شمع-خاک تأمین می‌شود و بالازدگی خاک در سطح زمین و جابجایی خاک در جهات افقی کاهش می‌یابد. در روش جت آبی فشار آب از طریق روزنه انتهای لوله که نزدیک به ته شمع قرار گرفته‌است باعث سست شدن خاک و راندن بیشتر شمع به درون زمین می‌شود. این شیوه در خاک‌های ماسه‌ای و شنی مناسب و در خاک‌های رسی غیر مؤثر است. از این شیوه، بیشتر برای فرو کردن شمع از درون لایه ماسه‌ای و رساندن به لایه مقاوم و باربر زیرین استفاده می‌شود. در شیوه‌ای دیگر با رانش ابزارهای آهنی و حفاری خاک، شمع به درون حفره ایجاد شده رانده می‌شود. این شیوه زیاد معمول نیست و فقط در لایه‌های نازک سنگ‌های مستحکم استفاده می‌شود.

پانویس
  1. "Caisson" def. 3. Knight, Edward Henry. Knight's American mechanical dictionary A description of tools, instruments, machines, processes, and engineering; history of inventions; general technological vocabulary; and digest of mechanical appliances in science and the arts. vol. 1. Boston: Houghton, Osgood and Co., 1880. 420. Print.
  2. Aichel, Ordulf George. The caisson as a new element in concrete dam construction; a proposal made in connection with the Columbia River Power Project. New York: Spon & Chamberlain; [etc.], 1916. Print.
  3. Wilson, Theodore Delavan, and Edward J. Reed. An outline of ship building, theoretical and practical. New York: J. Wiley & son, 1873. 383. Print.

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کیسون موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.