کنجکاوی
کنجکاوی (از لاتین cūriōsitās، به cūriōsus "دقیق، کوشا، کنجکاو"، شبیه به cura "اهمیت دادن") کیفیتیست مربوط به اندیشه، همچون، کنجکاوی، کاوش، تحقیق و یادگیری که با مشاهده‌گری در انسان و حیوانات دیگر آشکار می‌شود.[1][2] کنجکاوی به شدت با تمام جوانب رشد انسانی در ارتباط است، چرا که طی این فرایند است که یادگیری و تمایل به کسب دانش و مهارت اتفاق می‌افتد.
اصطلاح کنجکاوی همچنین می‌تواند هم‌راستای تمایل به کسب دانش یا اطلاعات، برای نشان دادن رفتار یا احساس کنجکاوی نیز مورد استفاده قرار گیرد. کنجکاوی به عنوان یک رفتار و احساس طی هزاره‌ها به عنوان نیروی محرکِ نه تنها پیشرفت بشر، بلکه تحولات در علم، زبان و صنعت نیز شناخته می‌شود.
علل
کنجکاوی را می‌توان کیفیت ذاتی بسیاری از گونه‌ها مختلف دانست. این مسئله در انسان طی هر سنی، از نوزادی[3] تا بزرگسالی، متداول است[1] و مشاهده آن در بسیاری از گونه‌های جانوری دیگر نیز آسان می‌باشد. این گونه‌ها شاملمیمون‌ها، گربه‌ها و جوندگان است.[2] تعاریف اولیه کنجکاوی را می‌توان «تمایل هیجانی برای کسب اطلاعات» دانست.[4] گفته شده که این تمایل انگیزشی ناشی از اشتیاق یا میل برای کسب دانش، اطلاعات و ادراک است.
تأثیر بیماری
بیماریهای مختلف عصبی یا سایر اختلالات روانشناختی می‌توانند ویژگیهای مختلف کنجکاوی را تحت تأثیر قرار دهند، به عنوان مثال آلزایمر یا افسردگی می‌تواند بر حافظه و سیستم انگیزه و پاداش اثر گذارد. آلزایمر یک بیماری عصبی است که به‌طور مستقیم بر توانایی و ظرفیت حافظه تأثیر می‌گذارد. افسردگی نوعی اختلال خلقی است که طی آن فرد با عدم علاقه به محیط اطرافش، احساس غم یا ناامیدی می‌کند. عدم کنجکاوی برای محرکهای جدید همچنین ممکن است به عنوان یک پیش‌بینی کننده بالقوه برای این و سایر بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. عدم کنجکاوی نسبت به شرایط جدید نیز می‌تواند به عنوان نشانه‌های وقوع این بیماری یا امراض دیگر باشد.[5]
کنجکاوی بیمارگونه
کنجکاوی بیمارگونه، جنبه ای از کنجکاوی را نشان می‌دهد که می‌تواند بر روی اشیاء، مرگ، خشونت یا هر واقعه دیگری متمرکز شود که ممکن است از نظر جسمی یا عاطفی آسیب‌رسان باشد.
ایده کنجکاوی بیمارگونه معمولاً به عنوان امری اعتیاد آور شناخته می‌شود. این جنبه اعتیاد آور شامل نیاز فرد به درک یا احساس مسائلی همچون آسیب، خشونت یا مرگ و میر است. این احساس را می‌توان، به نیاز فرد به قرارگیری در شرایط غیرمعمول و غالباً دشوار نسبت داد، تا او بتواند اوضاع نامعمول و غالباً دشواری را تجربه کند که سابقاً خودش در آن گرفتار بوده‌است، این احساس که به عنوان حس متا توصیف شده‌است.[6]
منابع
- Berlyne DE. (1954). "A theory of human curiosity". Br J Psychol. 45 (3): 180–91. doi:10.1111/j.2044-8295.1954.tb01243.x. PMID 13190171.
- Berlyne DE. (1955). "The arousal and satiation of perceptual curiosity in the rat". J. Comp. Physiol. Psychol. 48 (4): 238–46. doi:10.1037/h0042968. PMID 13252149.
- Ofer G, Durban J (1999). "Curiosity: reflections on its nature and functions". Am J Psychother. 53 (1): 35–51. doi:10.1176/appi.psychotherapy.1999.53.1.35. PMID 10207585.
- Loewenstein, G (1994). "The psychology of curiosity: a review and reinterpretation". Psychological Bulletin. 116 (1): 75–98. CiteSeerX 10.1.1.320.1976. doi:10.1037/0033-2909.116.1.75.
- Stuart, Z.; Cecelia, M.; Allan, L.; James, L. (2011). "Predicting the onset of Alzheimer's disease with a behavioral task". Alzheimer's & Dementia. 7 (4): S549. doi:10.1016/j.jalz.2011.05.1549.
- Zuckerman, Marvin; Patrick Litle (1986). "Personality and Curiosity About Morbid and Sexual Events". Personality and Individual Differences. 7 (1): 49–56. doi:10.1016/0191-8869(86)90107-8.
برای مطالعهٔ بیشتر
- ادلمن، سوزان (بهار 1997). " کنجکاوی و کاوش ". دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، نورتریج
- Manguel, Alberto (2015). Curiosity. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-18478-5. Manguel, Alberto (2015). Curiosity. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-18478-5. Manguel, Alberto (2015). Curiosity. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-18478-5.