کلاس معکوس
کلاس معکوس (به انگلیسی: Flipped Classroom) شکل جدیدی از کلاس‌های درسی حضوری است که در سال 2007 توسط شایان دادبین در شرق سان‌فرانسیسکو ابدا شد. در این کلاس‌ها فعالیت‌هایی که به‌طور سنتی در کلاس‌های درس انجام می‌شده مثل تدریس مطالب اصلی هر درس در خانه توسط دانشجویان انجام می‌شود.
دانشجویان برای یادگیری محتوای دروس از ویدئوهای آموزشی استفاده می‌کنند که می‌توانند آن‌ها را از طریق درس باز آنلاین بزرگ، یوتیوب، وبگاه تد یا هر سیستم آموزش الکترونیکی تهیه کنند و فعالیت‌هایی که به‌طور سنتی در خانه انجام می‌شده، مانند انجام تکالیف و پروژه‌های درسی در کلاس انجام می‌شود. در واقع معکوس نامیده شدن آن به همین دلیل است. به این ترتیب کلاس می‌تواند مکانی برای تعامل با استاد و سایر دانشجویان، یادگیری دانشجویان از هم و انجام کار عملی به شکل گروهی باشد و می‌توان تحرک، نشاط و پویایی کلاس‌های درسی را افزایش داد. در ایران دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی ساری کلاس معکوس را پیاده‌سازی کرده‌اند.[1][2]
مراحل انجام تدریس معکوس با امکانات موجود در ایران
۱. پیش از آغاز سال تحصیلی از تدریس خودتان فیلم بگیرید.
۲. در آغاز نخستین جلسه فیلم‌ها در اختیار دانش‌آموزان قرار دهید. این کار را می‌توانید از طریق دی‌وی‌دی، فلش ویا حتی آپلود در وبگاه‌هایی مانند آپارات انجام دهید.
۳. از دانش‌آموزان بخواهید فیلم تدریس را تا جلسهٔ بعد نگاه کنند. در هر زمان و هر مکانی و به هر تعداد که دوست داشتند.
۴. تمرین‌ها و تکلیف‌هایی برای کار در خانه به دانش‌آموز بدهید. این تکلیف‌ها خیلی خیلی باید کم باشد.
۵. در جلسهٔ بعد سر کلاس فقط به بررسی تکلیف‌ها حل تمرین‌های بیشتر می‌پردازید.
۶. اگر دانش‌آموزی فیلم را نگاه نکرده بود یا هنوز یاد نگرفته بود با کمک دانش‌آموزان دیگر و شما می‌تواند جبران کند.
۷. نیاز نیست شما تمام جلسات تدریس یعنی کل کتاب را به یک باره تدریس کنید و فیلم‌برداری کنید. همینکه یک یا دو جلسه از دانش‌آموزان‌تان جلوتر باشید کافی است.
به همین راحتی می‌توانید تدریس معکوس را در کلاس خود اجرا کنید.[3]
در شیوۀ تدریس معکوس، آموزش مستقیم از طریق فیلم یا وسایل آموزشی دیگر و پیش از کلاس انجام می‌شود و در ساعت کلاس کارگروهی و رسیدگی به نیازهای فردی صورت می‌گیرد.
پیشینه تاریخی
سلمان خان بنیانگذار آکادمی خان با اجرای یک برنامهٔ تد در سال ۲۰۱۱ به گسترش کلاس معکوس کمک شایانی کرد.[4]
دو معلم آمریکایی به نام‌های جان برگمن و آرون سمز برای نخستین‌بار این شیوه را در سال ۲۰۰۶ در کلاس‌های خود به کار گرفتند. این دو معلم کتاب یادگیری معکوس در دورهٔ ابتدایی، یادگیری معکوس و ... را تألیف نموده‌اند. این کتاب‌ها به فارسی ترجمه شده‌است.«[5]
ویژگی های اصلی کلاس معکوس
"یادگیری معکوس" یک رویکرد آموزشی است که در آن آموزش مستقیم از فضای یادگیری گروهی به سمت فردی حرکت می کند فضای یادگیری و در نتیجه فضای گروهی به یک محیط یادگیری پویا و تعاملی تبدیل می شود و مربی دانش آموزان را هنگام استفاده از مفاهیم و درگیر کردن خلاقانه در موضوع، راهنمایی می کند.
جستارهای وابسته
منابع
- Sohrabi, Babak; Iraj, Hamideh (2016). "Implementing flipped classroom using digital media: A comparison of two demographically different groups perceptions". Computers in Human Behavior. Elsevier. 60: 514–524. doi:10.1016/j.chb.2016.02.056.
- اسماعیلی فر, محمدصادق; تقوایی یزدی, مریم; نیازآذری, کیومرث (1394). "تأثیر رویکرد کلاس معکوس بر احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان دورهٔ ابتدایی". پایگاه سیویلیکا. کنفرانس ملی مطالعات هنر و پژوهش‌های علوم انسانی. تهران: مؤسسهٔ مدیریت دانش شباک.
- محمد حافظی نژاد (۱۳۹۶). «کلاس معکوس». روش تدریس.
- Khan، Salman. «Let's use video to reinvent education». www.ted.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۵-۱۰.
- «کتاب یادگیری معکوس در دورهٔ ابتدایی منتشر شد. – وب‌سایت رسمی سید حسین رضوی خوسفی». hrazavi.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۵.