کانتوس فیرموس
کانتوس فیرموس (به انگلیسی: Cantus firmus) در کنترپوان به ملودی ثابتی گفته می‌شود که مبنای چندصدایی نویسی است و خط یا خطوط کنترپوان بالا یا پایین آن نگارش می‌شود. در تمرینات کنترپوان، اجازهٔ دستکاری در ملودی ثابت وجود ندارد و نگارنده، تنها مجاز است خط کنترپوان را نگارش و ویرایش کند. با این تفاوت که این ممنوعیت به دلایل فنی موسیقی است نه تقدس ملودی. از طرفی کانتوس فیرموس در کنترپوان لازم است ساده و به دور از پیچیدگی‌های ملودیک باشد و در اکثر موارد، بویژه در کنترپوان مدال، بر اساس مدهای کلیسایی نگاشته می‌شود. شباهت میان این ملودی‌ها و کانتوس فیرموس‌های کلیسایی، باعث شده به ملودی‌های ثابت در کنترپوان کانتوس فیرموس گفته شود.[1]
کانتوس فیرموس به بخشی از ملودی‌های آوازی کلیسا هم گفته می‌شود که همواره شکلی ثابت دارند و از نظر روحانیون کلیسا هرگونه تغییر در آن‌ها ممنوع است. کانتوس فیرموس به معنای آواز محکم بوده و این نام نشان از ممنوعیت تغییر آن‌ها را دارد.[2]
ویژگی‌های اصلی این آوازها عبارتند از:
- ممنوعیت هرگونه تغییر در آن‌ها توسط هر شخص یا در هر دوره ای از تاریخ
- ساده بودن ملودی‌ها و دوری از هرگونه تزیینات و پیچیدگی‌های ملودیک
- اجرای آن‌ها توسط گروه همسرایان کلیسا (و نه سازها)
- نگارش بر اساس مدهای کلیسایی یا گریگوریایی
منابع
- vista. «پیدایش و تکامل پُلی‌فونی: اُرگانوم». ویستا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۶.
- «اصطلاح‌شناسی تاریخی موسیقی غرب». rasekhoon.net. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۶.