ژیگس

هرودوت می‌نویسد که ژیگس نیزه‌دار سادیارتس آخرین پادشاه لیدی از دودمان هرقبل‌ها بود. وی عاشق زن پادشاه شد و او را بکشت و بجایش نشست و دولت لیدی را نیرو بخشید مخصوصاً سواره نظامی تشکیل کرد که در تمامی مشرق زمین معروف بود پس از آن چون دید که قوی است بعض مستعمرات یونانی را در آسیای صغیر تابع کرد و با برخی دیگر قراردادهایی بست. هرودوت داستان عشق ژیگِـــس و زن پادشاه را چنین روایت کرده‌است:[1]

کاندولا آخرین پادشاه سلسله هرقبلها زنی داشت که از حیث جمال بی نظیر بود و پادشاه بسیار او را دوست می‌داشت. کاندولا نیزه داری داشت موسوم به ژیگِـــس که بسیار مورد اعتماد بود. روزی پادشاه به او گفت من هر چه از زیبایی زن خود تعریف می‌کنم می‌بینم که تو باور نمی‌کنی این است که می‌خواهم تو او را در خوابگاه وقتی که رختهای خود را کنده و می‌خواهد بخوابد ببینی. نیزه دار استیحاش کرد ولی کاندولا چندان اسرار ورزید تا سرانجام قرار شد پادشاه او را در خوابگاه مخفی بدارد و او ملکه را برهنه ببیند. بعد چنین کرد و زن دریافت که این قضیه بی دخالت شوهر ممکن نبوده است روی دهد. و برای کشیدن انتقام چنین افتضاحی از شوهر خود، روز دیگر نیزه دار را خواست و به او گفت از دو راه یکی را باید انتخاب کنی یا پادشاه را کشته ملک او و مرا به دست آوری یا با من کشته شوی. ژیگِـــس پس از اینکه دید ملکه در عظم خود راسخ است شرط اول را قبول کرد و در پشت همان در پنهان شد و شبانه پادشاه را در خواب بکشت، بعد ملکه را گرفت و به تخت نشست و بانی سلسلهٔ مِرمِنادها گردید.[2][3]

• فرهنگ معین