پل خشتی لنگرود
پل خشتی لنگرود به عنوان معروف‌ترین بنای تاریخی و نماد شهر لنگرود شناخته میشود که از آجر و ساروج ساخته شده است . این پل تاریخی برروی رودخانه لنگرودکه از يکی از آبراهه های سفيدرود سراریز میشود و از مركز شهر لنگرود عبور میکند ؛ ساخته شده و محله های قدیمی «فشکالی محله» و«راه پشته» را به یکدیگر متصل می نماید.[1] در زبان گیلکی لنگرودی به این پل ، خَشته پٌل و خَشته پورد نیز می گویند.
| پل خشتی لنگرود | |
|---|---|
 | |
| |
| نام | پل خشتی لنگرود |
| کشور | ایران |
| استان | گیلان |
| شهرستان | لنگرود |
| اطلاعات اثر | |
| سال‌های مرمت | 1397 |
| کاربری | پل |
| دیرینگی | دوره صفویان |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره صفویان |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۹۱۵ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۳ خرداد ۱۳۵۱ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | دارد |
تاریخ ساخت
از زمان دقیق ساخت این پل و سازنده آن هیچ سند معتبری در دست نیست ولی حدود ساخت این پل ، بنا بر نوشته محمود پاینده لنگرودی (محقق برجسته لنگرودی) و بر اساس استناد به کتاب تاریخ خانی بعد از سال 912 هـ . ق و در دوران صفویه میباشد. این پل در چهار دوره مرمت اساسی گردید که اولین مرمت در اواخر دوره قاجاریه ، مرمت دوم در زمان پهلوی اول توسط حاج حبیب لِمَنجویی که با ریختن سرب در اطراف پایه اصلی پل استحکام این پل را تقویت نمود ، مرمت سوم در زمان پهلوی دوم سال 1337 توسط اداره کل حفاظت آثار باستانی و بناهای تاریخی با تعویض اجرهای پودر شده با اجرهای جدید و نهایتا مرمت چهارم در سال 1397 توسط اداره میراث فرهنگی با تعویض خشت های خارجی تخریب شده و بند کشی کل خشت ها و تعویض فرم لبه های پل به شکل نوک تیز انجام شد .
مشخصات پل
پل از یک سطح میانی و دو بخش جانبی شیب دار تشکیل شده و طول قسمت اول آن ۱۰/۱۵ متر و دو قسمت جانبی ۱۰ الی ۱۱ متر است. عرض پل در قسمت میانی و بین دو جان پناه ۳۴۵ تا ۳۵۰ سانتیمتر و عرض قسمت جان پناه‌ها هر یک ۴۵ و ارتفاع آن‌ها ۳۵ سانتیمتر است. عرض کلی پل ۴۳۰ سانتیمتر است. محل عبور عابر پیاده‌روی پل را در مرمت‌های اخیر با قلوه سنگ مفروش ساخته‌اند. پل دارای دهانه با طاق جناقی نسبتاً کند است. دو فرو رفتگی در پیشانی پل و در فاصله بین دو قوس قرار دارد. هر یک از قوس‌ها در سمت بیرونی دارای یک نوار آجرکاری به عرض ۱۲ سانتیمتر است که حالتی تزیینی و برجسته دارند. علاوه بر آن در کنارهٔ قوس‌ها آجر چینی خاصی نیز انجام شده و حاشیه‌ای به عرض ۶۰ سانتیمتر را به وجود آورده است. پایه میانی قطور پل ۴ متر عرض دارد و دو موج شکن یا سیل برگردان در دو طرف پل برای کاستن از فشار آب در ایام افزایش سطح آب تعبیه شده‌است. یک دهانه کوچک بین پایه میانی پل و یک طاق نمای جناقی بر بالای آن با عرض ۵۰ سانتیمتر وجود دارد. پل خشتی لنگرود به علت قرارگیری در مرکز شهر و همچنین جنس مواد استفاده شده در ساخت آن ، همیشه مورد توجه و اهمیت بوده است و معماری این پل در میان تمام پل های خشتی منحصر به فرد بوده و نمونه پل خشتی لنگرود با این مشخصات نه تنها در ایران بلکه در هیچ جای جهان وجود ندارد. طرح بازافرینی محوطه پل خشتی نیز در سال 1398 با هدف ایجاد بستر مناسب برای گردشگران و همشهریان عزیز در امر گردشگری به همت شهرداری و شورای اسلامی شهر مورد بازسازی و بهره برداری قرار گرفت. [2]
نگارخانه
منابع
- تاریخ خانی، تألیف علی بن شمس الدین لاهیجی در سدة دهم، مشتمل بر چهل سال تاریخ گیلان (از ۸۸۰ تا ۹۲۰)
- درالمرز ولایت گیلان، مؤلف " ه.ل. رابینو "