پدافند
پدافند یا پاد آفند (پاد به معنی خلاف) در مفهوم کلی٬ مجموعه اقداماتی است که به‌منظور دفع٬ خنثی سازی٬ کاهش تأثیر اقدامات آفندی دشمن و جلوگیری از دستیابی دشمن به اهداف خودی انجام می‌گیرد.
پدافند به دو گروه پدافند عامل و پدافند غیرعامل تقسیم‌بندی می‌شود.[1]
پدافند عامل
پدافند عامل عبارت است از مقابله و رویارویی مستقیم با دشمن و استفاده از جنگ‌افزارهای مناسب و در دسترس برای دفع حمله و خنثی کردن اقدامات و عملیات آفندی دشمن. به‌طور مثال استفاده از سیستم‌های ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر جزو پدافند عامل محسوب می‌شود.[1][2]
پدافند غیرعامل
پدافند غیرعامل نیز اقداماتی است که موجب کاهش ضرر و زیان در مقابل عملیات‌های هواپیماهای دشمن و تهدیدات خارجی با هزینه کمتر و به کارگیری ترفند و شیوه‌های غیر مسلحانه نظیر: استتار و اختفا و ایجاد سرپناه برای تاسیسات مهم و استراتژیک انجام می‌شود و در این نوع پدافند از هیچگونه سلاحی استفاده نمی‌شود. پدافند غیرعامل به پدافندی گفته می‌شود که با استفاده از کلیه امکانات بدون استفاده از سلاح و جنگ افزار، کشور را در برابر انواع عملیات‌های دشمن در امان بدارد.
پدافند سوم
پدافند سوم غیر از دو پدافند قبلی است و به جای مقابله در زمان بروز جنگ یا تهدید، یا به جای تلاش برای کاهش ضرر و زیان در مقابل تحریم یا حمله های زمان جنگ، برای حفظ پیشرفت و سرعت پیشرفت و توسعه برنامه ریزی می کند که البته به صورت جانبی به تقویت دو پدافند قبلی نیز منجر خواهد شد. پدافند سوم، امنیت پیشرفت آفرین را دنبال می کند و از طریق حمایت در کسب یا خلق معرفت، علم، نوآوری و فناوری به دنبال ایجاد قابلیت های برتری ساز سازنده در تدارک دفاع خلاقانه و اصل غافلگیری است تا در نهایت دیگران را به این نتیجه برساند که تهدید، تحریم یا جنگ اثری ندارد و آن ها را از طرح ریزی، تدارک یا اعمال آن منصرف کند.[3]
منابع
- «پدافند غیرعامل». وبگاه آفتاب.
- «مفاهیم: پدافند غیرعامل چیست؟». همشهری آنلاین.
- «نظریه پدافند سوم». مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۹.