پالس اکسیمتر
پالس اکسیمتر (Pulse Oximeter) یا اکسیژن سنج خون وسیلهای است که با کمک آن میتوان میزان درصد اشباع اکسیژن خون سرخرگ انسان را اندازهگیری کرد.[1]
پالس اکسیمتری روشی غیرتهاجمی است که میزان مولکولهای هموگلوبینی را که با اکسیژن آمیخته شدهاند، اندازهگیری و به درصد بیان میکند. میزان نرمال آن ۹۵–۹۷٪ است اگر این میزان در بیماران کمتر از ۹۰٪ شود زنگ هشدار به صدا درمیآید. همچنین اکثر دستگاههای پالس اکسی متر تعداد و آهنگ ضربان قلب را نیز نمایش میدهند[2] با این وسیله میتوان دربارهٔ هایپوکس (کم شدن اکسیژن خون) هشدار داد و با اجتناب از حملات هیپوکسی و پیامدهای آن، بیماران جراحی را بهبود بخشید. هایپوکسمی زمانی رخ میدهد که به بیمار بیحسی موضعی یا آرامبخش زده شود یا زمانی که بیمار پس از یک بیهوشی عمومی به هوش آید. این وسیله در سال ۱۹۸۰معرفی شد و اکنون به عنوان یک روش استاندارد به کارمیرود.[3]
شیوهٔ عملکردی
پروب دستگاه را بر روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی و نرمهٔ گوش قرار میدهیم، بر روی قسمت بالایی پروب یک دیود منتشر کنندهٔ نور وجود دارد که دو نور قرمز و مادون قرمز را منتشر میکند، نور از میان بافتها عبور نموده (بافت بین پروب) و یک گیرندهٔ نوری آن را دریافت میکند و شریان را عبور میکند. نور قرمز توسط هموگلوبین و نور مادون قرمز توسط اکسی هموگلوبین جذب میشود، سپس این اطلاعات به خود دستگاه منتقل میشود و آنجا با یک محاسبهٔ لگاریتمی میزان اشباع هموگلوبین با اکسیژن مشخص میگردد[4] در واقع این دستگاه میزان اکسیژن را به عنوان درصدی از مولکولهای هموگلوبین که با اکسیژن آمیخته شدهاند را نسبت به میزان کل مولکولهای هموگلوبین اندازهگیری میکند.
عواملی که میتواند موجب اختلال در ثبت نتیجه شوند
لاک ناخن، اختلالات عروقی، کسانی که فشار خون بالا یا پایینی دارند، دمای غیرعادی بافت، مستقیم تابیدن نور خورشید به پروب، سفت بستن پانسمان و محکم قرار دادن پروب بر روی عضو،[5] درصورتی که مریض فیستول وریدی داشته باشد، فرد انمی داشته باشد
منابع
- Wikipedia contributors, "Pulse oximeter," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed January 8, 2008).
- «مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی». بایگانیشده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۸.
- حسنزاده. غلامرضا. شهلایی. آبتین. فراهانچی. علی. خرمی. رضا. موسوی. سید رضا. مبانی آناتومی و فیزیولوژی بالینی و جراحی. چاپ اول 1389. شابک 8-160-987-964-978
- صادقی. رقیه. خلجی علیایی. اشکان. کتاب جامع ابزارهای جراحی . انتشارات نور دانش. چاپ دوم 1389. شابک9-105-413-964-978
- پالس اکسی متری
پیوند به بیرون
- نحوه عملکرد و کالیبراسیون دستگاه پالس اکسی متر (پرونده PDF) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- همه چیز درباره پالس اکسیمتر دانشنامه مهندسی پزشکی (wikibme.com)