پارا-زایلین

پارا-زایلین (انگلیسی: P-Xylene‎) از پایه بنزن با دو شاخه متیل است. پارا زایلن یکی از ایزومرهای زایلین است، که در آن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر و روی اتم‌های شماره ۱ و ۴ قرار می‌گیرند. فرمول شیمیایی پارازایلن C8H10 است. حرف P یا para نشان دهنده محل قرار گرفتن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر بر روی حلقه بنزن است. پارازایلن به صورت گسترده در تولید ترفتالیک اسید برای پلی‌استر بکار برده می‌شود.

پارازایلین
فرمول اسکلتی
Space-filling model
Preferred IUPAC name 14-Xylene
نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی 14-Dimethylbenzene
دیگر نام‌ها p-Xylene
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۱۰۶-۴۲-۳ Y
پاب‌کم	۷۸۰۹
کم‌اسپایدر	۷۵۲۱ N
UNII	6WAC1O477V N
KEGG	C06756 Y
ChEBI	CHEBI:27417 N
ChEMBL	CHEMBL۳۱۵۶۱ N
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	ZE2625000
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES CC1=CC=C(C)C=C1
InChI InChI=1S/C8H10/c1-7-3-5-8(2)6-4-7/h3-6H,1-2H3 N Key: URLKBWYHVLBVBO-UHFFFAOYSA-N N InChI=1/C8H10/c1-7-3-5-8(2)6-4-7/h3-6H,1-2H3 Key: URLKBWYHVLBVBO-UHFFFAOYAE
خصوصیات
فرمول مولکولی	C8H۱۰
جرم مولی	۱۰۶٫۱۷ g mol−1
شکل ظاهری	Colorless liquid
بوی	Aromatic[1]
چگالی	0.861 g/mL
دمای ذوب	۱۳٫۲ درجه سلسیوس (۵۵٫۸ درجه فارنهایت؛ ۲۸۶٫۳ کلوین)
دمای جوش	۱۳۸٫۳۵ درجه سلسیوس (۲۸۱٫۰۳ درجه فارنهایت؛ ۴۱۱٫۵۰ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب	Insoluble
انحلال‌پذیری در ethanol	Very soluble
انحلال‌پذیری در diethyl ether	Very soluble
فشار بخار	9 mmHg (20°C)[1]
پذیرفتاری مغناطیسی	-76.78·10-6 cm3/mol
ضریب شکست (nD)	1.49582
گرانروی	0.7385 cپواز at 0 °C 0.6475 cپواز at 20 °C
گشتاور دوقطبی	0.00 D [2]
خطرات
کدهای ایمنی	R۱۰ R20 R21 R۳۶ R۳۸
شماره‌های نگهداری	S۲۵
خطرات اصلی	Harmful or fatal if swallowed. Vapor harmful. Flammable liquid and vapor.
لوزی آتش	Error: imagemap_invalid_title
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
محدودیت‌های انفجار	1.1%-7.0%[1]
آمریکا Permissible exposure limit (PEL)	TWA 100 ppm (435 mg/m3)[1]
Threshold Limit Value	100 ppm[3] (TWA), 150 ppm[3] (STEL)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

پس از بنزن، پارازایلین‌ها مهم‌ترین مواد آروماتیک محسوب می‌شود. پارازایلین به طور عمده برای تولید ماده DMT و PTA به مصرف می‌رسد. این ۲ محصول در ساخت پلی‌اتیلن ترفتالات به کار می‌رود که از آن، در ساخت و تولید پلی‌استرها، الیاف، فیلم عکاسی و بطری‌های نوشابه استفاده می‌شود. طبق الگوی مصرف جهانی ۱۹ درصد پارازایلین در ساخت PTA و ۹ درصد در ساخت DMT به کار می‌رود. طریقه تولید پارازایلین به این ترتیب است که از نفت خام ابتدا نفتا و طی مراحلی بنزین پیرولیز به دست می‌آید، که مواد آروماتیک از این محصول (بنزین پیرولیز) تولید می‌شود. پارازایلن در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع داروسازی، حشره‌کش‌ها و حلال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.