واقف مصطفی‌زاده
واقف مصطفی‌زاده (به ترکی آذربایجانی: Vaqif Mustafazadə) (۱۶ مارس ۱۹۴۰، باکو - ۱۷ دسامبر ۱۹۷۹، تاشکند) پیانیست و آهنگساز جاز آذربایجانی بود.
| واقف مصطفی‌زاده | |
|---|---|
| زاده | ۱۶ ماه مارس سال ۱۹۴۰ |
| درگذشته | ۱۶ دسامبر سال ۱۹۷۹ (در سن ۳۹ سالگی) |
| ژانر | جاز، موسیقی سنتی آذربایجانی «موغام» |
| ساز(ها) | پیانو |
| سازهای اصلی | |
| پیانو [1] | |
زندگی
وی در سال ۱۹۶۳ در کالج موسیقی به نام «آسف زینال لی» فارغ‌التحصیل و وارد آکادمی موسیقی باکو شده‌است. هنگام تحصیل در این آکادمی، وی با اجرای کنسرت‌های کوچک و حضور در کلوبها اولین قدم‌هایش را در راستای یافتن شهرت برداشته‌است. در کلوبها، وی عمدتاً جاز کلاسیک، بلوز و آهنگ‌های شاد می‌خواند.
وی از سال ۱۹۶۴، رهبر گروه هم‌نوازی «اُرِرو»، گروه جازی سه‌نفره «قفقاز»، گروه‌های زنانه «لیلی» و «سویل» شده‌است. واقف مصطفی‌زاده برندهٔ برخی جشنواره‌ها و مسابقات موسیقی نیز شده‌است.
در سال ۱۹۷۹، در «موناکو» فستیوالی با شرایط غیرعادی برگزار شد. بر پایهٔ شروط آن، نام مؤلف و خواننده اثر و نیز کشور متبوع آن اثر پنهان نگه داشته می‌شد. در میان صدها آوازخوان، از واقف مصطفی‌زاده نام برده شد و وی برندهٔ این جشنواره گردید.
وی مؤلف کنسرت برای پیانو و ارکستر سمفونیک، سمفونی تصنیف (ناتمام)، چند قطعه هنری جاز، نواخت می‌باشد. واقف مصطفی‌زاده بنیان‌گذار موسیقی جاز و آرم جدید جاز در آذربایجان به‌شمار می‌رود. وی تلفیق موسیقی سنتی آذربایجانی- «مقام» از موسیقی جاز آمریکا را به وجود آورده‌است. آرم جدید وی «جاز- مقام» نام دارد.
در سال ۱۹۷۹، وی نشان «هنرمند افتخار جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی» دریافت نموده‌است.[2] در سال ۱۹۸۲ پس از فوتش، جایزه دولتی آذربایجان به نزدیکان وی اهدا شده‌است. وی در ۱۶ دسامبر سال ۱۹۷۹، در شهر تاشکند، هنگام اجرای کنسرت بر اثر ستکهٔ قلبی درگذشته است.[3]
شیوه‌اش
واقف مصطفی‌زاده بنیان‌گذار موسیقی جاز و آرم جدید جاز در آذربایجان تلقی می‌شود. وی موسیقی سنتی آذربایجان- «مقام» را با موسیقی جاز آمریکا ترکیب و سبک جدیدی ایجاد نموده است. آرم جدید وی «جاز- مقام» نامیده می‌شود. «الیزا مصطفی‌زاده»، همسر وی اولین زنی در آذربایجان است که، در سبک حرفه‌ای «مقام- جاز» آوازخوانی کرده است.
آفرینش
در سال ۱۹۶۵، گروه آوازخوانی سه نفره به نام «قفقاز» در فیلارمونیک دولتی گرجستان تأسیس کرده است. در سال ۱۹۷۰، گروه وکالی چهار نفری به نام «لیلی» را دایر نموده است. فی‌مابین سالهای ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۷ رهبر گروه وکالی- نوازندگی «سویل» بوده‌است. مابین سالهای ۱۹۷۷ الی ۱۹۷۹ با بر عهده گرفتن تصدی گروه نوازندگی «مقام»، برنده جوایز «تالین ۶۶» و «تفلیس ۷۸» ("Tallin- və "Tbilisi-78" 66") شده‌است. در سال ۱۹۷۸ در هشتمین جشنواره بین‌المللی جاز در موناکو، برای موسیقی «منتظر عزیزه‌ام» (به ترکی آذربایجانی- Əzizəni gözləyirəm) حائز رتبه اول و برندهٔ جایزه گشته است. در سال ۱۹۷۹، وی نشان «خادم هنر افتخاری» دریافت نموده است. در سال ۱۹۸۲ پس از فوتش، جایزه دولتی آذربایجان وی اهدا و به به بستگانش تقدیم شده‌است. وی نه تنها مولف کنسرت پیانو، بلکه مولف سمفونی «مقام» و دیگر سرآمدهای پیانو نیز می‌باشد.
موزهٔ خانگی
در سال ۱۹۸۹، موزه خانگی واقف مصطفی‌زاده با ابتکار و اهتمام فولاد بلبل اوغلو وزیر فرهنگ وقت جمهوری آذربایجان گشایش یافت. اولین رئیس موزه خانم «زیور»، مادر این موسیقیدان پرآوازه شد. مدتی قبل از مرگش، خانم زیور اجرای سمت تصدی این موزه را به «آفاق علی اوا»، برادرزادهٔ خود وصیت کرد که، از سال ۱۹۹۷ وی عهده‌دار رهبری این پست می‌باشد. در سال ۲۰۰۴ با ابتکار «آفاق علی اوا»، خود موزه و اشیاء نمایشی موجود در داخل آن تحت بازسازی و مرمت اساسی قرار گرفتند. از همان سال، موزه به عنوان موزه دولتی تحت وزارت فرهنگ جمهوری آذربایجان شروع به فعالیت کر.
منابع
- «دیدارباموریس». ورستاد کاظمی.
- Q.Xəlilov (23 fevral 1979). "RESPUBLİKANIN YARADICI İŞÇİLƏRİNƏ AZƏRBAYCAN SSR FƏXRİ ADLARI VERİLMƏSİ HAQQINDA" (PDF) (به ترکی آذربایجانی). Azərbaycan Milli Kitabxanası. p. 116. Archived from the original (PDF) on ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷. Retrieved 25 Sep 2017. Check date values in:
|تاریخ=(help) - واقف مصطفی‌زاده
- Vagif Samadoglu. "The Emergence of Jazz in Azerbaijan - Vagif Mustafazade: Fusing Jazz with Mugam". Azerbaijan International. Archived from the original on 6 May 2012. Retrieved 9 August 2008.