نازنین زاغری
نازنین زاغری رتکلیف (انگلیسی: Nazanin Zaghari-Ratcliffe) زاده ۲۶ دسامبر ۱۹۷۸ شهروند بریتانیایی - ایرانی تبار است[3] که در ۱۵ فروردین ۱۳۹۵ به هنگام خروج از ایران به مقصد انگلستان دستگیر شد و ۵ سال بعد در روز ۱۷ اسفند ۱۳۹۹ از زندان آزاد شد.[4][5][6][7][8]
نازنین زاغری | |
---|---|
![]() | |
زادهٔ | ۲۶ دسامبر ۱۹۷۸ (۴۲ سال)[1][2] تهران |
ملیت | بریتانیایی ایرانی تبار |
کارفرما | بنیاد تامسون رویترز (en) وابسته به تامسون رویترز |
شناختهشده برای | شهروند دو تابعیتی بازداشت شده در ایران |
اتهام(های) جزایی | مشارکت در «براندازی نرم» جمهوری اسلامی از طریق همکاری با مؤسسات و شرکتهای خارجی |
مجازات(های) جزایی | ۵ سال حبس تعزیری |
او با بنیاد خیریه تامسون رویترز وابسته به تامسون رویترز همکاری داشت.[9] این بنیاد به توسعه رسانه در سراسر جهان کمک میکند.[10]
بازداشت
مأموران هنگام دستگیری زاغری پاسپورت گابریلا، دختر دوسالهٔ وی که تابعیت بریتانیایی دارد را هم ضبط کردهاند.[11][6] اتهام او مشارکت در «براندازی نرم» جمهوری اسلامی از طریق همکاری با مؤسسات و شرکتهای خارجی بودهاست.[12] همسر وی اتهام همکاری با شرکتهای خارجی را «مضحک» عنوان کرد.[13]

وی پس از دستگیری به کرمان منتقل شده و به گفته همسرش در زندان انفرادی به سر میبرد و حق دسترسی به وکیل را ندارد.[14] در اواخر خرداد ماه ۱۳۹۵ سپاه پاسداران کرمان اطلاعیهای را منتشر و ضمن آن با تأیید خبر بازداشت زاغری، وی را به همکاری با موسسات معاند و مشارکت در فعالیتهای براندازی نرم متهم کرد و اعلام کرد که وی در سوئیتی در زندان کرمان نگهداری میشود.[15]
ریچارد رتکلیف، همسر زاغری و بنیاد خیریه رویترز که زاغری برای آن کار میکند اتهامات وارد به او را رد کردند.[6] رتکلیف گفت همسرش در هفتههای اول در انفرادی بوده و تحت فشار مجبور به امضای اعتراف شدهاست.[6][16]
جعفری دولتآبادی، دادستان عمومی و انقلاب تهران جمعه ۴ تیر ۱۳۹۵ گفت: «این فرد در کرمان دستگیرشده بود و اکنون به تهران منتقل شدهاست.» او دلیل انتقال نازنین زاغری به تهران را «عدم صلاحیت رسیدگی» در کرمان عنوان کرد.[17][6]
حکم قطعی
غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضائیه ایران، در نشست خبری روز یکشنبه ۳ بهمن ۱۳۹۵ اعلام کرد که حکم زندان نازنین زاغری، شهروند ایرانی – بریتانیایی، قطعی شدهاست. دادگاه بدوی به ریاست قاضی صلواتی، نازنین زاغری را به اتهام «جاسوسی» به ۵ سال زندان محکوم کرده بود.[18][19]
اتهامات
خبرگزاریهای راست ایران آنهایی که به زاغری پرداختند به نقل از مقامات قضایی پرونده وی را همواره در کنار ۳ نفر دیگر، نزار ذکا، هما هودفر و سیامک (محمدباقر) نمازی مطرح کردند که در آن اتهامات موارد مانند همکاری با دانشگاه سواز نیز مطرح شدهاست ولی اتهام ولوم (Women Living Under Muslim Laws) و سواز اصلاً به نازنین زاغری منسوب نبوده و متوجه هما هودفر بودهاست. تنها اتهام اصلی اولیه که به زاغری وارد کردند همکاری با بنیاد تامسون رویترز با هدف آموزش دموکراسی و خبرنگاری آزاد و امنیت در فضای مجازی بودهاست (که به گفته همسر وی این اتهامات مضحکند).[20][13] هما هودفر که بیشتر اتهامات فوق به وی وارد بوده پس از ۱۱۲ روز حبس در ایران و فقط ۶ روز پس از مذاکرات وزرای امورخارجه ایران و کانادا، به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هما هودفر به دلایل انساندوستانه آزاد شد و از سوی وزارت امور خارجه ایران گفته شد که: خانم هما هودفر استاد بازنشسته دانشگاههای کانادا که بر اساس برخی اتهامات در ایران بازداشت بود به دلایل انساندوستانه از جمله بیماری، عصر امروز آزاد و از طریق کشور عمان به کانادا بازگشت.[21][22]
اتهام همکاری با یک دانشگاه
اتهاماتی که در خبرگزاریهای راست داخل ایران به زاغری وارد کردند در کنار اتهامات اشخاص دیگری مانند نزار زکا، هما هودفر و سیامک نمازی بوده که شامل همکاری با دانشگاه سواز لندن نیز میشد.[13][23][24]
اعلام اتهامات جدید
نازنین زاغری به گفته همسرش به ارتکاب جرایم جدیدی متهم شدهاست. ریچارد رتکلیف همسر زاغری در این زمینه گفتهاست که اتهامهای جدید مربوط به سابقه همکاری او با شبکه خبری بیبیسی در گذشته و کار برای بخش خیریه خبرگزاری رویترز بودهاست. به گفته او زاغری این اتهامها را رد کردهاست. خبرگزاریهای ایران پیشتر گزارش داده بودند که زاغری هنگام سفر به ایران برای دیدار خانوادهاش، به جرم توطئه برای «سرنگونی نرم» حکومت ایران متهم و بازداشت شدهاست. خانواده زاغری میگویند سپاه پاسداران تلاش کرده از او اعتراف تصویری ضبط کند که ثابت کند در عضوگیری و آموزش جاسوسان شرکت داشته، اما زاغری این اتهامات را تکذیب کردهاست.[25]
آزادی از زندان
زاغری یکسال بعد از مرخصی و بازداشت خانگی در تاریخ ۱۷ اسفندماه ۱۳۹۹ با اتمام محکومیت پنج سالهاش آزاد و پابند الکترونیکی او باز شد. همزمان با اعلام خبر آزادی زاغری، برای رسیدگی به پرونده دوم او وقت تعیین شده است. وکیل او گفته است که دادگاه انقلاب تهران "۲۴ اسفند" را برای بررسی این پرونده اعلام کرده است.[26]
درخواست دولت انگلیس برای آزادی وی
بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس در اظهارنظری فعالیت زاغری را تنها آموزش روزنامهنگاری عنوان کردند که با اظهارات خود خانواده زاغری در تضاد بود و باعث برانگیختن انتقادات شد. جانسون در یک سفر دو روزه در ۱۳۹۶/۹/۱۸ به تهران و دیدار با مقامات بلندپایه ایران خواستار آزادی وی و کمال فروغی دیگر شهروند بریتانیایی، ایرانیتبار در بند زندانهای ایران شد.[27]
بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، در سفری که ایران داشت برای آزادی نازنین زاغری وساطت کرد و در این سفر دربارهٔ بازپرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی به ایران نیز مذاکره کرد. روزنامه بریتانیایی دیلی تلگراف خبر داده بود که دولت بریتانیا اعلام آمادگی کردهاست تا در ازای آزادی نازنین زاغری ۴۰۰ میلیون پوند (معادل ۵۲۷ میلیون دلار) پول به ایران بازپرداخت کند. پرداخت این مبلغ فقط برای یک نفر این سؤال را مطرح کرده که چرا دولت انگلیس حاضر است هزینه ای معادل خرید چندین هواپیمای جنگی و تانک و نفر بر را فقط برای یک نفر دو تابعیتی بپردازد اهمیت و چرا در عمل اهمیت امنیتی این فرد از از بودجه خرید دهها تانک و هواپیمای جنگی بیشتر است.[28] بعد از آن یک سخنگوی دفتر نخستوزیر بریتانیا که نخواست نامش فاش شود، گفت که بین این دو موضوع «ارتباطی وجود ندارد» و وزارت خارجه ایران نیز ارتباط این دو موضوع با هم را تکذیب کرد. پس از اظهار نظر وزیر خارجه بریتانیا، نازنین زاغری بار دیگر بدون اعلام قبلی به دادگاه احضار شد. ریچارد رتکلیف همسر نازنین زاغری هم به خبرنگاران گفت که زاغری پس از این اظهارات، به جرایم جدیدی متهم شد که مجازات آن ممکن بود ۱۶ سال حبس به محکومیت او بیفزاید. در این میان، برخی اخبار حاکی از آن بود که دادگاه نازنین زاغری به تعویق افتادهاست.[29]
احتمال آزادی
۳۰ آذر ۹۶ وکیل نازنین زاغری، از قوت گرفتن احتمال آزادی زودهنگام او از زندان خبر داده و گفتهاست که موکلش ممکن است «طی چند هفته» از حبس آزاد شود. ریچارد رتکلیف، شوهر زاغری روز پنجشنبه ۳۰ آذر، به روزنامه بریتانیایی ایندیپندنت گفت که وکیل نازنین زاغری پی بردهاست که در وبسایت قوه قضائیه ایران، نام نازنین زاغری-رتکلیف از فهرست پروندههای «بسته» حذف شده و به فهرست «مشمول آزادی زودهنگام» منتقل شدهاست. وی به خبرگزاری فرانسه نیز گفت که وکیل نازنین زاغری، موکلش را در جریان این تحول قرار داده و اینکه زاغری احتمالاً تا کریسمس امسال به خانه بازخواهد گشت. رتکلیف به این خبرگزاری گفت: «انتظارم نسبتاً مثبت است. مشخص نیست که این خبر تا چه اندازه امیدوارکننده باشد اما قطعاً خبر خوبی است». به گفته ریچارد رتکلیف، وکیل زاغری گفته که هنوز برای نهایی شدن آزادی وی «کاغذبازی» الزامی است. اما «این کار تا چند روز یا چند هفته انجام میگیرد و به ماه و سال نمیکشد».[29]
غلامحسین اسماعیلی، رئیسکل دادگستری استان تهران، در واکنش به اظهارات وکیل نازنین زاغری روز پنجشنبه یکم دی گفت: «هیچکدام از ادعایی که رسانههای غربی تاکنون دربارهٔ این پرونده مطرح کردهاند، مورد تأیید مراجع قضایی نیست. چنانچه در این ارتباط برابر ضوابط و مقررات تصمیمی گرفته شود، از ناحیه مراجع قضایی جمهوری اسلامی ایران یا مراجع دیپلماسی، اعلام میشود.» رئیس دادگستری استان تهران همچنین گفت پرونده جدید نازنین زاغری هنوز باز است و مشخص نیست «که محکوم میشود یا تبرئه یا اینکه در صورت محکومیت به چه مجازاتی محکوم خواهد شد.»[30]
۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ رسانههای فارسیزبان به نقل از ریچارد رتکلیف همسر نازنین زاغری خبر از بررسی اتهامات جدیدی علیه این زندانی دادند. از طرفی خبرگزاری میزان که متعلق به قوه قضاییه ایران است مدعی شده بود که به دلیل نداشتن وکیل و همچنین درخواست خانم نازنین زاغری مبنی بر لزوم دسترسی به یک وکیل مورد اعتماد، پرونده باز ایشان در فرصتی دیگر رسیدگی خواهد شد. پس انتشار اخبار ضد و نقیض فعالین حقوق بشر بار دیگر نگرانی خود را ابراز کردند.[31][32]
اعتصاب غذا
ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، همزمان با اعتصاب غذای همسرش در زندان اوین از روز ۱۵ ژوئن/۱۵ خرداد ۱۳۹۸ در مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن، دست به اعتصاب زد.[33] نازنین زاغری در اعتراض به ادامه بازداشت خود از ۱۵ ژوئن ۲۰۱۹ اعتصاب غذای خود را شروع کرد.[34] این اعتصاب غذا نهایتا بعد از ۱۴ روز به پایان رسید.
احتمال ابتلا به ویروس کرونا
اسفند ۱۳۹۸، ریچارد راتکلیف، همسر نازنین زاغری اعلام کرد، پس از تماس تلفنی که با این زندانی در زندان اوین داشتهاست، احتمال میدهد که او به ویروس کرونا مبتلا شده باشد. او از دولت بریتانیا درخواست کرد که برای انجام آزمایش تست کرونای نازنین زاغری با دولت ایران تماس برقرار کند. راتکلیف پیشتر گفته بود که نازنین زاغری دچار سرماخوردگی و گلودرد شدید شده است. پیش از این، برخی اعضای خانوادههای زندانیان سیاسی با صدور بیانیهای وضعیت بهداشت و اخبار مربوط به شیوع کرونا در زندان را «نگرانکننده» خوانده و خواستار «آزادی یا حداقل مرخصی قابل قبول زندانیان تا پایان دوران بحران» شده بودند.[35]
مرخصی
۲۷ اسفند ۱۳۹۸، نازنین زاغری به دلیل شیوع ویروس کرونا به مرخصی موقت فرستاده شد. او با پابند الکترونیکی و در شرایطی که تنها میتواند ۳۰۰ متر از خانه والدینش دور شود، به مرخصی رفت.[36]
اتهام جدید
در آبان ۱۳۹۹ ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری به رسانهها خبر داد که به همسرش اطلاع داده شده که قرار است رسیدگی به پرونده اتهامی جدید علیه او در دادگاه آغاز شود. به گفته وی، قاضی صلواتی ریاست این دادگاه را برعهده خواهد داشت. به نازنین زاغری گفته شده که باید وسایلش را برای رفتن به زندان آماده داشته باشد. به دنبال این اتفاق، وزارت خارجه بریتانیا در اعتراض، سفیر ایران در لندن را احضار کرد.[37]
منابع
- "Nazanin Zaghari-Ratcliffe spends 40th birthday in Iranian jail". The Guardian. Archived from the original on 19 June 2019. Retrieved 19 June 2019.
- "Nazanin Zaghari-Ratcliffe: British-Iranian mother of one-year-old girl detained without charge in Tehran". ایندیپندنت. 9 May 2016.
- «نازنین زاغری رتکلیف، شهروند بریتانیایی ایرانی در فرودگاه تهران بازداشت شدهاست». بیبیسی فارسی. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵.
- «بازداشت نازنین زاغری شهروند ایرانی بریتانیایی هنگام خروج از ایران». رادیو فردا. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵.
- «تایید بازداشت نازنین زاغری». خبرگزاری آریا. دریافتشده در ۲۰۱۶-۰۶-۱۵.
- «نازنین زاغری، شهروند ایرانی بریتانیایی از زندان کرمان به تهران فرستاده شد». بیبیسی فارسی. ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶.
- «تلاش مأمور بنیاد تامسون رویترز برای نفوذ میان خبرنگاران و نمایندگان مجلس/ برنامه نازنین زاغری برای خبرنگاران ایرانی چه بودهاست؟». پایگاه تحلیلی خبری 598. ۲۰۱۶-۰۵-۱۲. دریافتشده در ۲۰۱۶-۰۶-۱۵.
- «جزئیات بازداشت نازنین زاغری تبعه ایرانی ــ انگلیسی توسط "سازمان اطلاعات سپاه"». خبرگزاری تسنیم. ۲۰۱۶-۰۶-۱۵. دریافتشده در ۲۰۱۶-۰۶-۱۵.
- «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نازنین زاغری-رَتکلیف یک شهروند ایرانی-بریتانیایی را در فرودگاه تهران بازداشت کردهاست». رادیو فردا. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵.
- ناتاشا اسمیت و منصوره فراهانی. «همسر نازنین زاغری: همسرم از دیدن فرزندش محروم است برای همین موضوع را رسانهای کردیم». ایران وایر.
- «شهروند بریتانیایی خواستار آزادی همسر ایرانی تبارش از زندان ایران شد». صدای آمریکا. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۵.
- http://www.yjc.ir/fa/news/5653362/جزئیات-دستگیری-نازنین-زاغری-و-هما-هودفر-توسط-سپاه. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - «همسر نازنین زاغری: ادعاهای مطرح شده علیه همسرم، مضحک، جنون آمیز و فانتزی است». مرکز حقوق بشر در ایران.
- سعید کمالیدهقان (9 May 2016). "Briton pleads with Iran to release arrested wife and daughter". روزنامه گاردین.
- «سپاه کرمان: نازنین زاغری عامل براندازی نرم بودهاست». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۶.
- «نازنین زاغری رتکلیف، شهروند بریتانیایی ایرانی در فرودگاه تهران بازداشت شدهاست». بیبیسی فارسی. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵. دریافتشده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶.
- «انتقال نازنین زاغری از کرمان به تهران». رادیو زمانه. ۴ تیر ۱۳۹۵. دریافتشده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶.
- «حکم ۵ سال زندان نازنین زاغری قطعی شد». دویچه وله فارسی. ۳ بهمن ۱۳۹۵.
- «حکم پنج سال زندان نازنین زاغری تأیید شد». بیبیسی فارسی. ۳ بهمن ۱۳۹۵.
- «بازداشت هما هودفر، عضو شبکه ضد امنیتی «ولوم»».
- «ایرنا - هما هودفر آزاد شد». www.irna.ir. دریافتشده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۶.
- «هما هودفر، استاد دانشگاه، که مدتی در ایران زندانی بود به کانادا بازگشت». دریافتشده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۶.
- «بازداشت هما هودفر، عضو شبکه ضد امنیتی «ولوم»». جامجم آنلاین. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۶ اوت ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹.
- «این 4 نفر چه نقشی در فتنه ایفا کردند/همه چیز در مورد زاغری، زاکا، هودفر و نمازی». باشگاه خبرنگاران جوان. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹.
- «نازنین زاغری به گفته همسرش به ارتکاب جرایم جدیدی متهم شدهاست». رادیو فردا. ۱۷ مهر ۱۳۹۶.
- «نازنین زاغری راتکلیف آزاد شد». BBC News فارسی.
- «بوریس جانسون اوایل هفته آینده به ایران میرود» (به انگلیسی). ۲۰۱۷-۱۲-۰۷. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
- Sara Elizabeth Williams (11 DECEMBER 2017). "Nazanin Zaghari-Ratcliffe hails 'light at the end of the tunnel' after Boris Johnson's Iran visit". telegraph. Check date values in:
|تاریخ=
(help) - «وکیل نازنین زاغری از احتمال «آزادی زودهنگام» او خبر داد». رادیو فردا. ۱ دی ۱۳۹۶.
- «رئیس دادگستری تهران: ادعاهای رسانههای غربی دربارهٔ پرونده زاغری مورد تأیید نیست». رادیو فردا. ۱ دی ۱۳۹۶.
- [www.bbc.com/persian/amp/iran/44195146 «پرونده نازنین زاغری؛ اظهارات متفاوت دربارهٔ اتهامات جدید علیه وی»] مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). بیبیسی فارسی. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷. - [www.radiofarda.com/amp/29240166.html «نازنین زاغری در دادگاه اخیر خود با اتهام جدیدی روبهرو شدهاست»] مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). رادیو فردا. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷. - «همسر نازنین زاغری مقابل سفارت ایران در لندن اعتصاب غذا کرد» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۶-۱۶. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
- «ادامه اعتصاب غذای همسر نازنین زاغری در مقابل سفارت ایران در لندن». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
- «احتمال ابتلای نازنین زاغری به کرونا در زندان». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۳.
- «نازنین زاغری با پابند الکترونیکی به مرخصی رفت». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۳۰.
- «وضعیت نازنین زاغری؛ بریتانیا سفیر ایران را احضار کرد». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۱۰-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۳۰.