نازنین زاغری

غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه ایران، در نشست خبری روز یکشنبه ۳ بهمن ۱۳۹۵ اعلام کرد که حکم زندان نازنین زاغری، شهروند ایرانی – بریتانیایی، قطعی شده‌است. دادگاه بدوی به ریاست قاضی صلواتی، نازنین زاغری را به اتهام «جاسوسی» به ۵ سال زندان محکوم کرده بود.[18][19]

خبرگزاری‌های راست ایران آنهایی که به زاغری پرداختند به نقل از مقامات قضایی پرونده وی را همواره در کنار ۳ نفر دیگر، نزار ذکا، هما هودفر و سیامک (محمدباقر) نمازی مطرح کردند که در آن اتهامات موارد مانند همکاری با دانشگاه سواز نیز مطرح شده‌است ولی اتهام ولوم (Women Living Under Muslim Laws) و سواز اصلاً به نازنین زاغری منسوب نبوده و متوجه هما هودفر بوده‌است. تنها اتهام اصلی اولیه که به زاغری وارد کردند همکاری با بنیاد تامسون رویترز با هدف آموزش دموکراسی و خبرنگاری آزاد و امنیت در فضای مجازی بوده‌است (که به گفته همسر وی این اتهامات مضحکند).[20][13] هما هودفر که بیشتر اتهامات فوق به وی وارد بوده پس از ۱۱۲ روز حبس در ایران و فقط ۶ روز پس از مذاکرات وزرای امورخارجه ایران و کانادا، به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هما هودفر به دلایل انسان‌دوستانه آزاد شد و از سوی وزارت امور خارجه ایران گفته شد که: خانم هما هودفر استاد بازنشسته دانشگاه‌های کانادا که بر اساس برخی اتهامات در ایران بازداشت بود به دلایل انسان‌دوستانه از جمله بیماری، عصر امروز آزاد و از طریق کشور عمان به کانادا بازگشت.[21][22]

اتهاماتی که در خبرگزاری‌های راست داخل ایران به زاغری وارد کردند در کنار اتهامات اشخاص دیگری مانند نزار زکا، هما هودفر و سیامک نمازی بوده که شامل همکاری با دانشگاه سواز لندن نیز می‌شد.[13][23][24]

نازنین زاغری به گفته همسرش به ارتکاب جرایم جدیدی متهم شده‌است. ریچارد رتکلیف همسر زاغری در این زمینه گفته‌است که اتهام‌های جدید مربوط به سابقه همکاری او با شبکه خبری بی‌بی‌سی در گذشته و کار برای بخش خیریه خبرگزاری رویترز بوده‌است. به گفته او زاغری این اتهام‌ها را رد کرده‌است. خبرگزاری‌های ایران پیشتر گزارش داده بودند که زاغری هنگام سفر به ایران برای دیدار خانواده‌اش، به جرم توطئه برای «سرنگونی نرم» حکومت ایران متهم و بازداشت شده‌است. خانواده زاغری می‌گویند سپاه پاسداران تلاش کرده از او اعتراف تصویری ضبط کند که ثابت کند در عضوگیری و آموزش جاسوسان شرکت داشته، اما زاغری این اتهامات را تکذیب کرده‌است.[25]

۳۰ آذر ۹۶ وکیل نازنین زاغری، از قوت گرفتن احتمال آزادی زودهنگام او از زندان خبر داده و گفته‌است که موکلش ممکن است «طی چند هفته» از حبس آزاد شود. ریچارد رتکلیف، شوهر زاغری روز پنجشنبه ۳۰ آذر، به روزنامه بریتانیایی ایندیپندنت گفت که وکیل نازنین زاغری پی برده‌است که در وب‌سایت قوه قضائیه ایران، نام نازنین زاغری-رتکلیف از فهرست پرونده‌های «بسته» حذف شده و به فهرست «مشمول آزادی زودهنگام» منتقل شده‌است. وی به خبرگزاری فرانسه نیز گفت که وکیل نازنین زاغری، موکلش را در جریان این تحول قرار داده و اینکه زاغری احتمالاً تا کریسمس امسال به خانه بازخواهد گشت. رتکلیف به این خبرگزاری گفت: «انتظارم نسبتاً مثبت است. مشخص نیست که این خبر تا چه اندازه امیدوارکننده باشد اما قطعاً خبر خوبی است». به گفته ریچارد رتکلیف، وکیل زاغری گفته که هنوز برای نهایی شدن آزادی وی «کاغذبازی» الزامی است. اما «این کار تا چند روز یا چند هفته انجام می‌گیرد و به ماه و سال نمی‌کشد».[29]

غلامحسین اسماعیلی، رئیس‌کل دادگستری استان تهران، در واکنش به اظهارات وکیل نازنین زاغری روز پنج‌شنبه یکم دی گفت: «هیچ‌کدام از ادعایی که رسانه‌های غربی تاکنون دربارهٔ این پرونده مطرح کرده‌اند، مورد تأیید مراجع قضایی نیست. چنانچه در این ارتباط برابر ضوابط و مقررات تصمیمی گرفته شود، از ناحیه مراجع قضایی جمهوری اسلامی ایران یا مراجع دیپلماسی، اعلام می‌شود.» رئیس دادگستری استان تهران همچنین گفت پرونده جدید نازنین زاغری هنوز باز است و مشخص نیست «که محکوم می‌شود یا تبرئه یا اینکه در صورت محکومیت به چه مجازاتی محکوم خواهد شد.»[30]

۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ رسانه‌های فارسی‌زبان به نقل از ریچارد رتکلیف همسر نازنین زاغری خبر از بررسی اتهامات جدیدی علیه این زندانی دادند. از طرفی خبرگزاری میزان که متعلق به قوه قضاییه ایران است مدعی شده بود که به دلیل نداشتن وکیل و همچنین درخواست خانم نازنین زاغری مبنی بر لزوم دسترسی به یک وکیل مورد اعتماد، پرونده باز ایشان در فرصتی دیگر رسیدگی خواهد شد. پس انتشار اخبار ضد و نقیض فعالین حقوق بشر بار دیگر نگرانی خود را ابراز کردند.[31][32]

اسفند ۱۳۹۸، ریچارد راتکلیف، همسر نازنین زاغری اعلام کرد، پس از تماس تلفنی که با این زندانی در زندان اوین داشته‌است، احتمال می‌دهد که او به ویروس کرونا مبتلا شده ‌باشد. او از دولت بریتانیا درخواست کرد که برای انجام آزمایش تست کرونای نازنین زاغری با دولت ایران تماس برقرار کند. راتکلیف پیشتر گفته بود که نازنین زاغری دچار سرماخوردگی و گلودرد شدید شده است. پیش از این، برخی اعضای خانواده‌های زندانیان سیاسی با صدور بیانیه‌ای وضعیت بهداشت و اخبار مربوط به شیوع کرونا در زندان را «نگران‌کننده» خوانده و خواستار «آزادی یا حداقل مرخصی قابل قبول زندانیان تا پایان دوران بحران» شده بودند.[35]

در آبان ۱۳۹۹ ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری به رسانه‌ها خبر داد که به همسرش اطلاع داده شده که قرار است رسیدگی به پرونده اتهامی جدید علیه او در دادگاه آغاز شود. به گفته وی، قاضی صلواتی ریاست این دادگاه را برعهده خواهد داشت. به نازنین زاغری گفته شده که باید وسایلش را برای رفتن به زندان آماده داشته باشد. به دنبال این اتفاق، وزارت خارجه بریتانیا در اعتراض، سفیر ایران در لندن را احضار کرد.[37]