منشور حقوق شهروندی
منشور حقوق شهروندی لیستی از مهمترین حقوق شهروندان یک کشور است.[1] نخستین منشور با این نام در ایران باستان در ۵۳۸ پیش از میلاد توسط کوروش کبیر پادشاه امپراتوری بزرگ ایران و شاه سلسله هخامنشی هنگام فتح بابل صادر شد وبر روی استوانه گلی معروف به منشور کوروش حک گردید و مهمترین اصل آن آزادی دین بود. بعد از قرنها در بریتانیا که نتیجهٔ یک قرن مبارزه (قرن ۱۷ میلادی) بین پادشاهان استوارت از یک سو و مردم و پارلمان انگلیس از سوی دیگر بود و با نگاهی به ماگنا کارتا نوشته شد. پس از آن در ۱۵ دسامبر ۱۷۹۱، منشور حقوق شهروندی ایالات متحده به تصویب رسید که بر پایهٔ ماگنا کارتا، منشور حقوق شهروندی بریتانیا و مبارزه‌های کلنی‌نشین‌ها با امپراتور و پارلمان بود.[2]
از جمله حقوقی که می‌تواند در منشور حقوق شهروندی بیاید آزادی بیان، آزادی عقیده و دین هستند.[3]
در ایران
در ۲۹ آذر ۱۳۹۵ منشور حقوق شهروندی ایران به امضای رئیس جمهور وقت، حسن روحانی رسید و از طریق پیامک به مردم ابلاغ شد.[4][5] نسخهٔ اولیهٔ این سند در ۵ آذر ۱۳۹۲ تدوین و ارائه شده بود.[4] سرفصل حقوقی که در این منشور آمده به شرح زیر است:[6]
- حق حیات، سلامت و کیفیت زندگی
- حق کرامت و برابری انسانی
- حق آزادی و امنیت شهروندی
- حق مشارکت در تعیین سرنوشت
- حق اداره شایسته و حسن تدبیر
- حق آزادی اندیشه و بیان
- حق دسترسی به اطلاعات
- حق دسترسی به فضای مجازی
- حق حریم خصوصی
- حق تشکل، تجمع و راهپیمایی
- حق تابعیت، اقامت و آزادی رفت وآمد
- حق تشکیل و برخورداری از خانواده
- حق برخورداری از دادخواهی عادلانه
- حق اقتصاد شفاف و رقابتی
- حق مسکن
- حق مالکیت
- حق اشتغال و کار شایسته
- حق رفاه و تأمین اجتماعی
- حق دسترسی و مشارکت فرهنگی
- حق آموزش و پژوهش
- حق محیط‌زیست سالم و توسعه پایدار
- حق صلح، امنیت و اقتدار ملی
پانویس
- bill of rights - Definition from Longman English Dictionary Online
- Bill of Rights (United States Constitution) - Britannica Online Encyclopedia
- Bill of Rights, the - Definition from Longman English Dictionary Online
- «پرسش و پاسخ؛ منشور حقوق شهروندی چه تأثیری بر زندگی ایرانیان دارد؟». بی‌بی‌سی فارسی.
- «پیامک روحانی همزمان با امضای منشور حقوق شهروندی به مردم». ایسنا.
- «منشور حقوق شهروندی».