مریم جعفری آذرمانی

مریم جعفری آذرمانی در ۵ آذر ۱۳۵۶ در تهران متولد شد. بعد از گرفتن دیپلم ریاضی فیزیک در رشتهٔ کارشناسی حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تهران مشغول به تحصیل شد اما بعد از سه سال تحصیل در این رشته را رها کردو بعد از آن در رشتهٔ مترجمی زبان فرانسه ادامهٔ تحصیل داد و با مدرک کارشناسی فارغ‌التحصیل شد. او همچنین فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه الزهرا است و در دوره دکتری همین دانشگاه مشغول به ادامه تحصیل است. او از سال ۱۳۷۵ به‌طور جدی سرودن شعر را بیشتر در قالب غزل آغاز کرد. تا کنون آثار متعددی از او منتشر شده ‌است: «سمفونیِ روایتِ قفل‌شده»، «پیانو»، «هفت»، «زخمه»، «۶۸ ثانیه به اجرای این اپرا مانده‌است»، «قانون»، «صدای ارّه می‌آید»، «تریبون»، «مذاکرات»، «دایره»، «ضربان»، «معنای دیگر»، «راویه»، «بایسته‌های پژوهش در شعر معاصر»، «نواحی»، «تشریح»، «تو رها باش و دوست داشته باش».[1] بیشتر شعرهای او دارای مضامین اجتماعی و سیاسی است. او در اواخر سال ۱۳۹۳ از پایان‌نامه ارشد خود با عنوان «بررسی معانی ثانویه صد غزل از حسین منزوی بر اساس نظریه تحلیل گفتمان گرایس» دفاع کرده‌است.[2] از این شاعر ترجمه‌هایی از شعر معاصر فرانسه و مقاله‌های متعددی دربارهٔ شعر امروز ایران به ویژه غزل در سایت‌های مختلف و نشریاتی مثل روزنامه ایران، تهران امروز، کارگزاران، اعتماد ملی، مثلث، مهرنامه، ماهنامه گزارش و… منتشر شده‌است.

مریم جعفری آذرمانی با وجود احترام به موسیقی غزل سنّتی و بیت‌مداری خاص شعر کلاسیک، به دلیل جزءنگری و عینی‌گرایی اش، غزل می‌سراید که بازتاب نگاهی مدرن به شعر است. به این ترتیب، او توان وزن عروضی و چارچوب تغییرناپذیر غزل را کشف می‌کند و توسعه می‌بخشد. از جمله این ظرفیت‌ها این‌که علی‌رغم بیت‌اندیشی، غزل می‌تواند به یک قطعه شعر تبدیل شود. سودایی که اساس تلاش غزل فرم، خودکار، پست مدرن یا … در دهه هفتاد و با شکلی تعدیل یافته‌تر در دهه هشتاد را تشکیل می‌دهد… او در آنِ واحد، هم از بوطیقای غزل سنّتی فارسی و هم از مختصات غزل آوانگارد امروز آشنایی‌زدایی کرده‌است؛ به هر کدام نزدیکی‌هایی داشته‌است امّا در ادامه از آن‌ها فراروی کرده‌است.[3]

او با انتخاب وزن‌ها و بحرهای دشوار و درهم‌ریختن موسیقی طبیعیِ غزل می‌کوشد سابقه شنیداری مخاطب را به هم بریزد تا شعرش را به نثر نزدیک کند.[4]

محمدعلی بهمنی نوشته‌است: «مریم جعفری آذرمانی در آثارش، پنجره‌های بسته غزل را باز کرده‌است و با زبان شعر به این نکته پرداخته که شعر در قالب نمی‌گنجد. کارهای او بی‌نظیر است و فضاهای فراوانی را برای فردای شعر و غزل باز کرده‌است.»[5]

بیشتر شعرهای جعفری آذرمانی دارای مضامین اجتماعی سیاسی و اعتراض است. او از سال نود و هفت به مضامین عاشقانه نیز روی آورد و کتاب تو رها باش و دوست داشته باش حاصل این تغییر است.[6]

• برگزیدهٔ سومین دورهٔ جایزه ادبی پروین اعتصامی برای کتاب پیانو[27] - ۱۳۸۷
• برگزیدهٔ هفتمین دوره جایزه ادبی پروین اعتصامی برای کتاب دایره[28] - ۱۳۹۵

دنیا پر از سگ است جهان سر به سر سگی‌ست

غیر از وفا تمام صفات بشر سگی‌ست

لبخند و نان به سفرهٔ امشب نمی‌رسد

پایان ماه آمد و خلق پدر سگی‌ست

از بوی دود و آهن و گِل مست می‌شود

در سرزمین من عرق کارگر سگی‌ست

...

آدم بیا و از سر خط آفریده شو

دیگر لباس تو به تن هر پدرسگی‌ست[29]

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به مریم جعفری آذرمانی در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• گیتار زدن با پیانوی کاغذی (بررسی انتقادی مجموعهٔ پیانو اثر مریم جعفری آذرمانی - با اشاره‌هایی به جریان پست مدرنیزم) محمود طیب، فصلنامهٔ شعر، پاییز ۱۳۸۸ شماره 67[1]
• غزل و عکس
• کتاب '۶۸ ثانیه به اجرای این اپرا مانده‌است' رونمایی شد
• پنجمین دفتر غزل جعفری آذرمانی منتشر می‌شود
• استقبال از تازه‌ترین مجموعه غزل‌های مریم آذرمانی
• کتاب شعر «قانون» سرودهٔ مریم جعفری آذرمانی منتشر شد
• شعر نو در سایه «غزل متفاوت»، روزنامه ایران

1. پایگاه مجلات تخصصی نور