مخزن‌الاسرار
مَخزَن‌الاَسرار نخستین مثنوی نظامی گنجوی، شاعر ایرانی است.
| از سلسله مقالات دربارهٔ |
| نظامی گنجوی (۵۳۵ تا ۶۱۲ ق) |
|---|
 |
|
از آنجا که در خود کتاب اشارهٔ مستقیم یا غیرمستقیمی به تاریخ سرایش یا تاریخ تقدیم اثر به والی آذربایجان (و نه آران) نشده‌است، و همچنین در آثار معتبر دیگر نیز تاریخ دقیق خلق این اثر ذکر نشده، نمی‌توان بیقین تاریخ آن را تعیین کرد؛ ولی با توجه به اینکه نظامی تاریخ‌های بسیار دقیق دیگری از آثار، سن فرزند و ماده تاریخ‌های دیگر در آثار دیگرش می‌دهد، و همچنین با بررسی تاریخ آذربایجان و آران، و مطالعات تطبیقی می‌توان بیقین گفت که خلق این اثر بین سالهای ۵۶۱ و ۵۶۹ قمری می‌باشد (و به احتمال زیاد نزدیک به ۵۶۹ برابر با ۱۱۷۳ میلادی است).
نظامی این کتاب را به «ملک فخرالدین بهرامشاه بن داوود» والی آذربایجان تقدیم کرد.
این کتاب دربرگیرندۀ خواندن مردم به خودشناسی، خداشناسی و گزینش ویژگی‌های پسندیدۀ اخلاقی است و در بحر سریع مسدس (مفتعلن مفتعلن فاعلن) سروده شده.
با این بیت آغاز می شود؛
بسم الله الرحمن الرحیم/ هست کلید در گنج حکیم [1]
ترجمه به زبان‌های دیگر
ترجمه به زبان کردی
مخزن‌الاسرار توسط عبدالسلام مدرسی (خانی) با همان نام اصلی کتاب به شیوۀ شعر و با حفظ وزن به زبان کردی و گویش سورانی ترجمه شده است. این ترجمه در سال ۱۳۹۵ در ارومیه از طرف مؤسسه انتشاراتی حسینی اصل در هزار نسخه به چاپ رسیده است.[2]
جستارهای وابسته
منابع
- گنج سخن - جلد دوم (از نظامی تا جامی). ذبیح‌الله صفا.
- نظامی، وحید دستگردی. مخزن الاسرار. تهران: قطره.
- نظامی، الیاس بن یوسف. ۱۳۹۵. مخزن‌الاسرار، ترجمۀ عبدالسلام مدرسی (خانی)، ارومیه، مؤسسۀ‌انتشاراتی حسینی اصل، چاپ اول.