محمد گلریز
محمد گلریز (زاده ۱۳۲۵ در تهران) از خوانندگان موسیقی سنتی و پاپ ایرانی است. او یکی از خوانندگان برتر دوران موسوم به دفاع مقدس است و صدایش به عنوان میراث شفاهی ایران در سازمان میراث فرهنگی ثبت شده‌است.[2] نام اصلی وی محمدعلی گلپایگانی است و او برادر کوچک‌تر اکبر گلپایگانی است.[3]
| محمد گلریز | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام شناسنامه‌ای | محمد علی گلپایگانی |
| زاده | ۱۳۲۵ شمسی (۷۴ سال) |
| ژانر | موسیقی سنتی ایرانی |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۳۷ تا کنون |
وی کارمند بانک صادرات ایران بود.[4]
زندگی‌نامه
گلریز برای آهنگی با عنوان شهید مطهری با روح‌اله خمینی دیدار کرد. گلریز در سال ۱۳۸۹ به عنوان خواننده ماندگار از طرف عزت‌اله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما، مورد تجلیل و تقدیر قرار گرفت.
گلریز فعالیت خود را از سال ۵۸ و پس از پیروزی انقلاب اسلامی با آهنگ «سرود نیایش» از رضاقلی ملکی شروع کرد. سپس سرود «این بانگ آزادی» با شعر حمید سبزواری و آهنگ احمدعلی راغب را خواند. گلریز سپس سرودهای ای شهید مطهر، رفتند یاران، خجسته باد این پیروزی، ای شهیدان خدایی نامتان پاینده باد را خواند و آهنگ «دریغا» با آهنگسازی محمد علی شکوهی را به مناسبت درگذشت سید روح‌الله خمینی اجرا کرد.[5]
آلبوم‌ها
- برخیزید آهنگساز حمید شاهنگیان[6]
- صبح شکوفا[7]
- نیایش
- بانگ آزادی
- ای بسیجی
- دریغا
- نغمه توحید
- سلام بر بصیرت[8]
- غم فراق
- سکر سماع ملکوت آهنگساز استاد هادی آزرم
- خجسته باد این پیروزی[9]
مستند گلبانگ گلریز در مورد زندگی وی ساخته شده‌است.[10]
مشخصات برخی از آثار
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم | شروع ترانه یا بخش معروف‌تر آن |
|---|---|---|---|---|
| ای شهید مطهر | حمید سبزواری | احمد علی راغب | مجتبی میرزاده | ای مجاهد شهید مطهر مرتضی را چو آیینه مظهر |
| این بانگ آزادی | حمید سبزواری | احمد علی راغب | مجتبی میرزاده | این بانگ آزادیست که از خاوران خیزد |
| ای جانباز | حمید سبزواری | حمید شاهنگیان | حسن یوسف زمانی | ای شکسته استخوان از جفای اهریمن / بسته راه دشمنان با نثار جان و تن |
| خجسته باد این پیروزی | حمید سبزواری | احمد علی راغب | مجتبی میرزاده | از صلابت ملت و ارتش و سپاه ما / جاودانه شد از فروغ ظفر پگاه ما |
| راه رجاء | حمید سبزواری | احمد علی راغب | مجتبی میرزاده | هر دم از این رهگذار رهگذری می‌رود / در پی مردان مرد پی سپری می‌رود |
| امداد | حمید سبزواری | احمد علی راغب | محمد منتظم | الا که داری ز فیض باری توان و قدرت به جسم و جان |
| ای بسیجی | حمید سبزواری | مهیار فیروز بخت | محمد میرزمانی | ای بسیج، ای سرفرازان، افتخار میهنید / مایه امن و امان و اعتبار میهنید |
| امید آفرینان بسیج (نامت ای بسیجی) | حمید سبزواری | مهیار فیروز بخت | حسن یوسف زمانی | ای فروغ ایزدی ز چهرهٔ شما عیان / تیغ حیدری به صد دری کشیده از میان |
| مسند گل (بیا و بنشین کنار گل) | حمید سبزواری | حسین بهروزی نیا | حسین بهروزی نیا | به نو بهاران چو می‌درخشد فروغ شبنم به روی گل |
| دریغا | حمید سبزواری | محمد علی شکوهی | محمد علی شکوهی | ببار از دیده، دامن دامن ای اشک / که غم زد آتشم در خرمن ای اشک |
| شهیدان خدایی | علی معلم | احمد علی راغب | فریدون شهبازیان | ای شهیدان خدایی مهرتان تابنده بادا |
| آواز دشتی[11] | وحشی بافقی | الهی سینه ای ده آتش افروز |
پیوند به بیرون
- «رونمایی از نماهنگ (آزادی) اثر حامد زمانی». خبرگزاری تسنیم. ۲۸ آذر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۰ دی ۱۳۹۷.
- «آهنگ به یاد ماندنی «صبح پیروزی» با صدای محمد گلریز». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- ««عشق مردم مرا نگه داشت» · گپی با اکبر گلپایگانی». دویچه وله. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- http://jjo.ir/QJWBXa
- «محمد گلریز/ مستندی از یک میراث شفاهی». جام جم آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- «آثار شاهنگیان بوی معنویت و عرفان می‌دهد». تریبون مستضعفین. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- «طلوع «صبح شکوفا» با صدای محمد گلریز». ایکنا. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- «سلام بر بصیرت با صدای محمد گلریز در تالار رودکی طنین انداز می‌شود». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- «اجرای سروده در محضر امام، نگاه مثبت ایشان به موسیقی را آشکار کرد». پرتال پژوهشی و اطلاع‌رسانی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- «مستند زندگی گلریز به پایان رسید». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۳ فروردین ۱۳۹۴.
- «الهی سینه‌ای ده آتش افروز». book.iranseda.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۷.