محمد کرد علی
محمد کرد علی (به عربی: محمد کرد علی) اسم کامل (به عربی: محمد بن عبد الرزاق بن محمد کرد علی)[1]. در سال ۱۲۹۳ه. ق مصادف با ۱۸۷۶م در سلیمانیه کردستان متولد شد.[1][2] کرد علی اندیشمند سوری و از مردان ادبی، صلح‌طلب، حامی زبان عربی، اولین وزیر معارف و پرورش سوریه [3] پس از جدایی از عثمانی و رئیس نخستین فرهنگستان زبان عربی در دمشق از زمان تأسیس سال ۱۹۱۹م تا زمان وفاتش در ۱۹۵۳ میلادی بوده‌است. وی در تأسیس فرهنگستان زبان عربی در قاهره نیز مشارکت داشت.
| محمد کرد علی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۸۷۶م/ ۱۲۹۳ ق دمشق |
| درگذشت | ۱۹۵۳م/ ۱۷ رجب ۱۳۷۲ ق دمشق |
| ملیت |  - |
| نژاد | کرد- خاستگاه اجدادش کردی |
| شهروندی | سوری |
| پیشه | نویسنده، تاریخ‌نگار، ادیب، لغت، فقه، تاریخ، تفسیرُُ،مفسر و فلسفه، فیلسوف |
| شناخته‌شده برای | نگارش مجلاتمجله حکومتی هفتگی «الشام» و نگارش در روزنامه «الظاهر» مجله «المقتبس» |
| دین | اسلام، اهل سنت |
زندگی
«محمد بن عبدالرزاق بن محمد کردعلی» در سال ۱۲۹۳ ق/ ۱۸۷۶ م در دمشق متولد شد. خانواده وی اصالتاً از کردهای سلیمانیه عراق بودند. پس از فراگیری خواندن و نوشتن و قرآن کریم، به مدرسه رشیدیه رفت و در آن جا بود که زبان‌های ترکی و فرانسوی را فرا گرفت. وی کتب ادب، لغت، بلاغت، فقه، تاریخ، تفسیر و فلسفه را نزد عده‌ای از علماء اهل سنت دمشق آموخت. در این زمان به مطالعه کتاب‌های پیشینیان علاقه‌مند شد و پدرش نیز او را در این زمینه تشویق کرد و در گردآوری کتاب‌ها به او کمک کرد.
نژاد
محمد کردعلی اصالتاً عرب نبود؛ پدرش کرد و مادرش چرکسی بود، اما از مدافعان سرسخت زبان و ادبیات عرب در قرن بیستم به شمار می‌رود.
فعالیت ها و حوادث
در سال ۱۸۹۷ م تحریر مجله حکومتی هفتگی «الشام» را در سوریه به عهده گرفت که مدت سه سال ادامه یافت. در سال ۱۳۱۹ ق/ ۱۹۰۱ م به قاهره مهاجرت کرد و در آن جا به مدت ده ماه تحریر مجله «الرائد» مصر را به عهده داشت. سپس از ترس بیماری طاعون که در مصر انتشار یافته بود، به دمشق بازگشت. وی در سال ۱۳۲۶ ق/ ۱۹۰۸ م به دعوت شیخ علی یوسف صاحب، به نگارش در روزنامه «الظاهر» - که در آن روزگار، بزرگ‌ترین نشریه در عالم اسلام بود- مشغول شد. او در دمشق مجله «المقتبس» را که پیش از آن در قاهره منتشر می‌شد، دوباره انتشار داد و از سوی مغرضین و اصحاب نفوذ مورد اتهام واقع شد و به همین دلیل، به صورت مخفیانه به فرانسه رفت. وی مدتی را در فرانسه ماند و در این مدت با سیاسیون و متفکرین آنجا ملاقات نمود. او در مدت اقامتش در پاریس، ۳۵ مقاله نوشت که در کتابی با عنوان «غرائب الغرب» منتشر شد. وی بین در سال ۱۹۱۹ م مجمع علمی عربی(به عربی: مجمع اللغة العربیة) در دمشق را تأسیس نمود و ریاست آن را تا زمان وفاتش (۱۳۷۲ ق/ ۱۹۵۳ م) به عهده داشت.
اساتید
- شیخ سلیم البخاری
- شیخ محمد المبارک
- شیخ طاهر الجزائری
آقار و تالیفات
آثار وی بالغ بر ۲۲ عدد می‌باشد که عناوین تعدادی از آن‌ها عبارت است از: ۱- خطط الشام ۱۳۴۴ ق/ ۱۹۲۵ م؛ ۲- الاسلام و الحضارة العربیة (در دو مجلد)، ۱۳۵۳ ق/ ۱۹۴۳ م؛ ۳- تاریخ الحضارة (ترجمه از فرانسوی)؛ ۴- غرائب الغرب (در دو مجلد)؛ ۵- اقوالنا و افعالنا، ۱۹۴۶ م؛ ۶- دمشق مدینة السحر و الشعر؛ ۷- غابر الاندلس و حاضرها؛ ۸- امراء البیان (در دو جزء)، ۱۹۳۷ م؛
وفات
وی در تاریخ ۱۷ رجب سال ۱۳۷۲ (۱۹۵۳ میلادی) در دمشق دیده از جهان فرو بست و در جوار قبر معاویه خلیفه اموی دفن شد.[4]
جستارهای وابسته
منابع
- محمد کرد علی مرکز الشرق العربی
- محمد کرد علی. بین العصرانیة والتراث من موقع إسلام أون لاین
- محاضرة عن محمد کرد علی فی ثقافی أبورمانة بایگانی‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine من موقع اکتشف سوریة
- «Muhammad Kurd `Alî». Islamophile.org. ۲ octobre ۲۰۱۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)
