مؤیدالدین بن العلقمی
مؤید الدین ابو طالب محمد بن احمد العلقمی معروف به «مؤید الدین بن العلقمی» عالم و وزیر شیعه المستعصم بالله تا پایان دوران خلافت عباسی و فتح بغداد توسط مغولان بود. هلاکو پس از تصرف بغداد، العلقمی شیعه و ایرانی را با سمت وزارت، حاکم بغداد کرد. از دیدگاه مورخین اهل سنت ابن العلقمی در سقوط حکومت عباسی نقش داشت. این مورخان عقیده دارند: نقشهٔ ابن العلقمی برای سقوط بغداد عبارت از سه مرحله بود: مرحلهٔ اول: تضعیف ارتش و ناراض کردن مردم، که ابن کثیر در این مورد می‌نویسد: ابن العلقمی کوشش تمام بکار برد تا ارتش را خالی کند و اسم ارتشیان را از دیوان ارتش پاک نموده و آن‌ها را اخراج می‌نمود، تعداد ارتشیان در ایام المستنصر حدود صد هزار جنگجو بود که پیوسته آن‌ها را کم نموده تا این‌که بیشتر از ده هزار نفر را باقی نگذاشت. مرحلهٔ دوم: مکاتبه سری با مغول‌ها که ابن کثیر در این مورد می‌نویسد: سپس با تاتار مراسله نموده و آن‌ها را برای حمله به کشور تشویق می‌نموده و نقاط ضعف کشور را برایشان روشن می‌نمود.[1] مرحلهٔ سوم: نهی از جنگ با مغول‌ها و نومید کردن مردم و خلیفه[2][3][4][5]
اما مورخانی دیگر مانند: ابن فوطی، ابن طقطقی، رشیدالدین فضل‌الله، ابن العبری، خواجه نصیرالدین طوسی و… برای ابن علقمی وزیر شیعه مذهب خلیفه المستعصم بالله نقشی در حمله هولاکو به خلافت عباسی قائل نیستند [6]
منابع
- البدایه و النهایه ج ۱۳ ص ۲۰۲
- اصول الشیعه از د. ناصر القفاری ص ۱۲۱۸
- یعقوبی، محمد طاهر. «ابن علقمی و سقوط بغداد». تاریخ اسلام (دانشگاه باقرالعلوم)» زمستان 1384 - شماره 24. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱.
- جعفریان، رسول. «نقش شیعیان در سقوط عباسیان». کیهان اندیشه» فروردین و اردیبهشت 1368 - شماره 23. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱.
- «تشیع و حکومت عباسیان». وبگاه نور پروتال. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱.
- یعقوبی، «ابن علقمی و سقوط بغداد»، تاریخ اسلام