لیلی و مجنون (اپرا)
لیلی و مجنون (به ترکی آذربایجانی: Leyli və Məcnun) اولین اپرای اجرا شده در ناحیه امروزی جمهوری آذربایجان و امپراطوری روسیه در آن زمان، که در سال ۱۹۰۸ توسط عزیر حاجی‌بیگف نوشته شده‌است. این اپرا در ۴ پرده و ۶ صحنه نوشته‌شده‌است که اولین اجرای آن در ۲۵ ژانویه ۱۹۰۸ در تئاتر تقی‌یف در باکو به روی صحنه رفت. این اپرا اولین اپرای دنیای اسلامِ شرقی لقب گرفته‌است.
| لیلی و مجنون | |
|---|---|
| عزیر حاجی‌بیگف | |
 پوستر اول "لیلی و مجنون" | |
| نام اصلی | Leyli və Məcnun |
| نویسنده اپرانامه |
|
| زبان | آذربایجانی |
| بر پایه | لیلی و مجنون |
| نخستین اجرا | ۲۵ ژانویه ۱۹۰۸ تئاتر تقی‌یف, باکو |
اوزیر حاجی‌بیف و برادرش جیحون اشعار این اپرا را بر پایهٔ داستان لیلی و مجنون که توسط محمد فضولی شاعر آذربایجانی به نظم کشیده‌شده، نوشته‌اند. اکثر قسمت‌های شعر بدون تغییر در اپرا استفاده شده‌اند.
موسیقی این اپرا بر پایه مقام‌های ماهور هندی، سه‌گاه، چهارگاه، کرد شهناز، بیات شیراز، شوشتر، بیات کرد، شب هجران و قطار نوشته‌شده‌است.
اجرا
در اولین اجرای این اپرا حسین‌قلی سارابسکی نقش مجنون، عبدالرحیم فرجف نقش لیلی را ایفا کردند. حسین عربلینسکی کارگردانی اپرا و عبدل آهوردیف رهبری اپرا را بر عهده داشتند و خود حاجی‌بیف در آن شب نوازنده ویولن بود.
حسین‌قلی سارابسکی در نقش مجنون
احمد آقدامسکی در نقش لیلی
اجرای اپرا در سال ۱۹۰۸
این اپرا از زمان نخستین نمایش تاکنون، بیش از ۲۰۰۰۰ بار در تئاتر اپرا و باله دولتی آذربایجان و همچنین در کشورهای دیگری همچون روسیه، اوکراین، ایران، ترکیه، گرجستان، ازبکستان و ترکمنستان اجرا شده‌است.
منابع
- "Celebration of anniversaries with which UNESCO is associated in 2008-2009" (PDF). UNESCO. Archived from the original (PDF) on 6 May 2012. Retrieved 6 May 2012.
- "Leyli & Majnun - First Opera". Azerbaijan International. Archived from the original on 6 May 2012. Retrieved 21 August 2008.
- Ramazan Khalilov. "Leyli and Majnun - 90th Jubilee - The Opera that Shaped the Music of a Nation". Azerbaijan International. Archived from the original on 6 May 2012. Retrieved 21 August 2008.
- Cəmilə Həsənova. "Üzeyir Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun" operası" (به ترکی آذربایجانی). Musigi Dunyasi. Archived from the original on 8 May 2012. Retrieved 6 May 2012.