قله زو (کلات)

معنای قلّه زو که برگرفته از موقعیت جغرافیایی آن است اجتماع دو کلمه متناقض می‌باشد (کوه‌های مرتفع و دره‌های عمیق).

قدمت روستای قله زو به سالیان بسیار دراز بر می‌گردد؛ ولی سکنه فعلی آن بازماندگان و سرداران دوران نادر شاه می‌باشد؛ که وظیفه حفاظت از دژ کلات در مقابل یاغیان ترکمن را برعهده داشتند که از مناطقی کرمانشاه و سرولایت نیشابور کوچانده شده‌است. در دوران پس از نادر بیشتر زندگی خان نشینی و ارباب رعیتی بوده‌است. از نظر ترکیب جمعیتی و زبانی بسیار جالب و تعجب‌آور است. طایفه بیات اصفهان، ینگجه رومیان و اردلان کرمانشاه. انگار نادر هریک از این طوایف را از گوشه‌ای فرا خوانده‌است.

در فرهنگ دهخدا چنین توصیف شده‌است"دهی است از دهستان کبود گنبد بخش کلات شهرستان دره گز، واقع در ۳۶هزارگزی جنوب باختری کبودگنبد. موقع جغرافیایی آن دامنه و هوای آن معتدل است. سکنه آن ۱۰۱۵ تن است. آب آن از قنات و محصول آن غلات و شغل اهالی زراعت و مالداری است. راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۹)."

مختصات جغرافیایی ۵۹ درجه و۵۴ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۵۶ دقیقه عرض شمالی در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهر کلات و ۱۷۰ کیلومتری شمال مشهد قرار دارد. اکنون مسیر قله زو - کلات دارای جاده آسفالته می‌باشد. روستای قله زو از شمال به کشور ترکمنستان و مراتع روستاهای نفطه و خلج، از سمت جنوب به منطقه ته شوروی، از غرب به مراتع و زمین‌های کشاورزی روستای سیرزار، از شرق به روستای آقداش و مراتع و زمین‌های کشاورزی آن محدود می‌شود.

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۸۹۹ نفر (در ۲۷۶ خانوار) بوده‌است.[1]

مردم روستای قله زو به زبان لری، ترکی و فارسی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند

دره‌های عمیق و بی‌نظیر در ایران، کوه باباکمال و کوه‌های بی‌نظیر و ردیفی مقابل روستای قله زو، غار قارانلق