قتلغ ترکان خاتون
عصمه الدنیا و الدین قتلغ ترکان خاتون [قُ لُ تَ] (اِخ) (۸۲–۶۵۵ ه.ق برابر ۸۳–۱۲۵۷ م) چهارمین حاکم سلسله قراختاییان کرمان فرمانروای مقتدر بود، همسر قطبالدین محمد، نامادری سلطان حجاج و مادر پادشاه خاتون هفتمین حاکم سلسله قراختاییان، بی بی ترکان وی در خانوادهای از اشراف ختایی زاده شد و هلال خاتون نام گرفت، در اوایل قرن سیزدهم میلادی سرزمین ماوراُالنهر و ترکستان صحنه تحولات بزرگ و منازعات پی در پی برای غارت طلبی و اسارت برده بود. .ترکان خاتون قربانی یک چنین یورشی گردید او به بردگی برده شد و سرانجام به بازرگانی اصفهانی به نام حاجی صالح فروخته شد. به گونهای باورنکردی،شهرت این بانوی استثنایی به سرعت شایع شد تا وقتی که قاضیالقضات اصفهانی از وجود او آگاه شد و تمایل خود را برای آمیختن با این زیبای افسانهای ابراز داشت بدین منظور بازرگان سالخورده را مورد لطف خود قرار داد اما سودی نداشت سپس قاضی مصمم شد از شیوههای دیگری استفاده کند و ترکان خاتون را با زور ببرد. حاجی صالح به دربار غیاثالدین خوارزمشاه پناه برد اما نتیجه کاملا غیر از آن چیزی بود که انتظارش را داشت و قاضی خود عاشق دختر شد پس از اندک مقاومتی در برابر شاهزاده خوارزمی، حاجی صالح متوجه شد که چارهای جز تسلیم ندارد اما شبهای زفاف عمر کوتاهی داشت چرا که پس از اندک زمانی خبر برگشت برادر شاهزاده، جلالالدین، از فارس به اصفهان رسید بنابر نقل وصّاف ، غیاثالدین همسر جدیدش را نزد قاضیالقضات،رکنالدین سعد به امانت سپرد. غیاثالدین سپس همراه مادرش به ری گریخت، جلالالدین در اصفهان تعلل نکرد بلکه فورا بدون معطلی در پی برادرآمد. غیاثالدین هرگز مجال پس گرفتن گوهر گرانبهای خود را نیافت چرا که مقدر بود چهار سال بعد در سال ۱۲۲۸ میلادی به دست براق حاجب حاکم کرمان کشته شود.
قتلغ ترکان خاتون | |||||
---|---|---|---|---|---|
چهارمین حاکم قراختاییان کرمان مشترکاً به همراه سلطان حجاج | |||||
سلطنت | ۶۸۲–۶۵۵ ه.ق ۱۲۸۳–۱۲۵۷ م | ||||
۱۲۵۷ | |||||
پس از | سیورغتمش | ||||
پیش از | قطبالدین محمد | ||||
شریک سلطنت | سلطان حجاج | ||||
زاده | بین سالهای ۶۱۰–۶۰۵ ه.ق ۱۲۰۸–۱۲۱۳ فرارود، | ||||
درگذشته | تابستان ۶۸۲ ه.ق ۱۲۸۳ م. چرنداب، تبریز | ||||
آرامگاه | |||||
| |||||
سلسله | قراختاییان کرمان |
جستارهای وابسته
منابع
- «QOTLOḠ TARKĀN ḴĀTUN».
- «خاتون باکفایت».
- «قتلغ ترکان - راسخون».
- «پادشاه خاتون». کتابخانه مدرسه فقاهت.
- محمد رضا منوچهری. «سوگنامه گنجینههای کرمان». روزنامه کرمان امروز.
- «قتلغ ترکان».
- «: سلطان حجاج - دانشنامه رشد».
- ضیایی، سیدعباس (پاییز ۱۳۸۵). «میراث فرهنگی قراختاییان کرمان دانشگاه ۷۵۰ سالهٔ ترکان خاتون». مجله مطالعات ایرانی (۱۰).
پیوند به بیرون
- http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3109. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک)