قانون شهروندی ایران

طبق ماده ۹۷۶ قانون مدنی ایران تابعیت ایرانی به افراد زیر تعلق می‌گیرد:

۱- همه افراد ساکن در ایران به جز کسانی که تابعیت خارجی دارند.

۲- کسانی که از پدر ایرانی چه در ایران و چه در خارج از ایران متولد شوند.

۳- کسانی که در ایران از پدر و مادر نامعلوم متولد شده باشند.

۴-کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده به وجود آمده باشند.

۵- کسانی که در ایران از پدری که خارجی است متولد شده اند و پس از رسیدن به هجده سالگی یک سال در ایران اقامت کرده باشند.

۶- هر زن دارای تابعیت خارجی که با شوهر ایرانی ازدواج کرده‌است.

۷- هر تبعه خارجی که تابعیت ایرانی را کسب کرده‌است.

تبصره: بند ۴ و ۵ شامل فرزندان دیپلمات‌های سیاسی نمی‌گردد.[3]

بند های سه،چهار و پنج ماده ۹۷۶ بر اساس سیستم خاک است البته شاید بتوان بند یک این ماده را نیز براساس سیستم خاک دانست.بند دو ماده نیز سیستم خون را مدنظر قرار داده است.

در سال ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی ماده واحده ای با عنوان قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی به تصویب رساند که طبق آن فرزندانی که از مادر ایرانی متولد شده اند نیز می توانند تابعیت ایرانی را بدست آورند و این یک تحول در عرصه قانون گذاری در ایران بوده است.مطابق این ماده واحده فرزندان حاصل از ازدواج شرعی زنان ایرانی با مردان غیرایرانی که قبل یا بعد از تصویب این قانون متولد شده یا می شوند، قبل از رسیدن به سن هجده سال تمام شمسی به درخواست مادر ایرانی در صورت نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) به تابعیت ایران در می آیند. فرزندان مذکور پس از رسیدن به سن هجده سال تمام شمسی، در صورت عدم تقاضای مادر ایرانی، می توانند تابعیت ایران را تقاضا کنند که در صورت نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) به تابعیت ایران پذیرفته می شوند. پاسخ به استعلام امنیتی باید حداکثر ظرف مدت سه ماه انجام شود و نیروی انتظامی نیز مکلف است نسبت به صدور پروانه اقامت برای پدر غیرایرانی در صورت نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) اقدام کند.[4]

موارد زیر برای شهروندان ایرانی، حداکثر تا ۱۵ روز بعد از تولد کودک باید در ادارهٔ ثبت و احوال ایران یا یکی ار نمایندگی‌های خارج از کشور ایران ثبت گردند:

• نام کودک
• جنسیت کودک
• تاریخ تولد
• محل تولد
• نام والدین و آدرس
• وضعیت شهروندی والدین

که در کتاب ثبت و احوال موارد زیر ثبت می‌گردند:

• ساعت و تاریخ تولد
• نام و جنسیت دارندهٔ مدرک
• نام و شماره شناسنامهٔ والدین
• امضا و نام کامل کارمند ادارهٔ ثبت کننده
• مکانی برای اثر انگشت و شماره‌گذاری دارندهٔ مدرک[2]

هرگاه شخصی بیش از یک تابعیت داشته باشد اصطلاحا دارای تابعیت مضاعف خواهد بود.مطابق قانون مدنی ایران با انجام اتفاقاتی ممکن است شخصی تابعیت مضاعف پیدا کند اما بر اساس ماده ۹۸۹ قانون مدنی ایران فردی که علاوه بر تابعیت ایرانی تابعیت دیگری داشته باشد از نظر قانون ایران تنها تابعیت ایرانی او مورد قبول است و تابعیت یا تابعیت های دیگر او از طرف قانون ایران به رسمیت شناخته نمی شود.[5]

• گذرنامه ایرانی
• ترک تابعیت ایران

• Birth Registration in Iran: An analysis of the state of relevant laws in Iran (PDF), Iran Information Series, UNICEF, 2005, retrieved 2009-10-20
• Civil Code of Iran (last amended 1985), Refworld, کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان, 2009, retrieved 2009-10-20