فرناندو دوم

فردیناند کاتولیک در سال ۱۴۷۶ در گرنیکا به پروردگار خود سوگند یاد کرد

فردیناند پسر خوان دوم، پادشاه آراگون بود و پدرش در زمان حیات خود سیسیل را به او بخشید. در ۱۴۶۹ فردیناند به منظور اتحاد دو پادشاهی آراگون و کاستیا با ایزابلای یکم ازدواج کرد و در ۱۴۷۴ با عنوان فردیناند پنجم و به‌طور مشترک با ایزابلا به فرمانروایی کاستیا رسید. خوان دوم، پدر فردیناند در ۱۴۷۹ درگذشت و او با عنوان فردیناند دوم بر تخت پادشاهی آراگون نشست. در این زمان تمامی اسپانیا به‌جز پادشاهی گرانادا به‌صورت متحد درآمد بود، پس زوج سلطنتی فردیناند و ایزابلا که به فرمانروایان کاتولیک شهرت یافته بودند تمام تلاششان را بر این گذاشتند تا این اتحاد را کامل سازند. کوشش‌های آنان نتیجه‌بخش بود و سرانجام گرانادا نیز در ۱۴۹۲ به‌دست آنان افتاد و اسپانیای واحد شکل گرفت.

فردیناند و ایزابلا خواهان مدرن‌سازی کاستیا بودند و به‌عنوان بخشی از کوشش‌هایشان در این زمینه، تمامی مذاهب به جز مسیحیت کاتولیک رومی را ممنوع ساختند. در نتیجهٔ این فرمان آنها دادگاه‌های تفتیش عقاید (انگیزاسیون) در ۱۴۷۸ شکل گرفت و در ۱۴۹۲ تمامی یهودیانی که حاضر به پذیرش مسیحیت نشده بودند از خاک اسپانیا اخراج شدند. اما این کار تأثیرات منفی خودش را داشت و اسپانیا از یکی از جوامع با ارزش فرهنگی و اقتصادی خود محروم شد. آنها سپس حکم به اخراج مورها در ۱۵۰۲ دادند که تأثیراتش کمتر از اخراج یهودیان بود زیرا بسیاری از مورها به گرویدن به مسیحیت تظاهر کرده و در اسپانیا باقی‌ماندند.

حکومت فردیناند و ایزابلا درعین حال نقشی تأثیرگذار در تاریخ جهان و اسپانیا داشت. در ۱۴۹۲ کریستف کلمب با حمایت آنها آغاز سفرهای اکتشافیش شد و توانست دنیای جدید را کشف نماید. در ۱۴۹۴ عهدنامهٔ توردسیلاس بین اسپانیا و پرتغال منعقد شد که به موجب آن این دو کشور اروپایی، جهان غیر کاتولیک را بین خود تقسیم کردند. از سوی دیگر فردیناند که علاقه‌مند به مسایل منطقهٔ مدیترانه بود بر سر ادارهٔ ایتالیا با فرانسه وارد جنگ شد و دوران جنگ‌های ایتالیایی آغاز گردید. در ۱۵۰۴ ژنرال گونزالو فرناندز دو کوردوبا موفق به فتح ناپل شد و فردیناند با عنوان فردیناند سوم به پادشاهی آن سرزمین رسید.

فردیناند در ۱۵۰۸ به اتحاد کامبرای علیه جمهوری ونیز و در ۱۵۱۱ به اتحاد مقدس علیه فرانسه پیوست و در ۱۵۱۲ موفق شد تا بیشتر خاک ناوار را ضمیمهٔ قلمرو خود کند.

ایزابلا وصیتش را در اکتبر ۱۵۰۴، قبل از مرگش نوشت. در این وصیت او سرنوشت تاج و تخت بعد از خودش را مشخص کرد، آنرا به جوانا و پس از او به چارلز، پسر جوانا، سپرد. ایزابلا به توانمندی جوانا در امر حکمرانی اعتماد نداشت و نیز نسبت به همسر او فیلیپ یکم اعتمادی نداشت. پس از مرگ ایزابلا در ۱۵۰۴، فردیناند نایب‌السلطنهٔ دخترش خوانا شد. در ۱۵۰۶ فیلیپ یکم، همسر خوانا به پادشاهی کاستیا رسید اما در همان سال درگذشت. همین موضوع سبب شد تا فردیناند تا پایان عمرش به نقش نایب‌السطنه‌ای خود در کاستیا، نخست به نام دخترش جوانا که دیوانه شد و پس از آن به نام نوه‌اش شارل (بعدتر شارل پنجم، امپراتور امپراتوری مقدس روم) ادامه دهد. فردیناند پس از مرگ همسرش سریعا دست بکار شد تا سلطه خودش را محکم سازد. در همان روز مرگ همسرش به‌طور رسمی لقب پادشاه را از خود برداشت و خود را نایب السلطنه نامید تا راه برای سلطنتش باز باشد.

ار دوران حکومت فردیناند و ایزابلا قدرت پادشاه افزایش یافت، نجبا و پارلمان محدود شدند و کلیسا به‌عنوان ابزاری برای مقاصد سیاسی مورد استفاده قرار گرفت. بسیاری از سیاست‌های فردیناند تأثیراتی طولانی‌مدت داشت از جمله اخراج یهودیان و مسلمان از اسپانیا که پس از آن در شمال آفریقا ساکن شدند، جستجو برای طلاهای آمریکا و تبدیل زمین‌های وسیع کشاورزی به چراگاه به‌منظور توسعهٔ صنعت پشم‌ریسی. اسپانیا در زمان فردیناند دوم به یکی از قدرت‌های دریایی منطقه در اقیانوس اطلس بدل شده بود و تجارت اروپا را دستخوش تغییرات اساسی نمود.

فردیناند و ایزابلا در مراسم ازدواج

در سال ۱۵۰۲ فردیناند پیمان گرانادا (۱۴۹۱) صلح گرانادا را نقض کرد. او آزادی مذهب برای مسلمانان مدجن را که قبلاً تضمین شده بود لغو کرد. او تمامی مسلمانان در کاستیل و آراگون را مجبور کرد که یا به مذهب کاتولیک بگروند یا به تبعید بروند. برخی از مسلمانانی که باقی مانده بودند صنعتگران مودجار بودند، که می‌توانستند به سبک مورها طراحی و ساخت کنند. این امر همچنین توسط تفتیشگران اسپانیایی درمورد جمعیت یهودی مارانو اسپانیا انجام شد. معمار اصلی تفتیش عقاید اسپانیا پادشاه فردیناند دوم بود.

ایزابلا پیش از مرگش در ۲۶ نوامبر ۱۵۰۴ وصیت نامه خود را در ۱۲ اکتبر ۱۵۰۴ نوشت. وی در آن جانشینی تاج کاستیا را بیان کرد و آن را به جوانا و سپس چارلز پسر جوانا سپرد. ایزابلا به توانمندی جوانا در حکمرانی مشکوک بود وبه شوهر جوانا، آرچوووک فیلیپ، اطمینان نداشت.

فردیناند در ۱۵۱۶ درگذشت و میراث او برای نوه‌اش، اسپانیایی واحد به‌علاوهٔ ناپل، سیسیل، ساردینی و مستعمرات ماورای دریاهای اسپانیا بود.

• فرمانروایان کاتولیک
• امپراتوری اسپانیا