فخرالدین احمد چارپردی
فخرالدین احمد بن حسن جاربردی (تولد؟-مرگ ۷۴۶ هجری قمری) نویسنده شرحی است بر کتاب الشافیة فی التصریف در نحو اثر ابن حاجب، که به شرح جاربردی معروف است.
نام
در برخی منابع او را «ابوالمکارم فخرالدین احمدبن الحسن بن یوسف جاربردی» نامیدهاند. «جاربردی» در نام او معرب «چارپردی» یعنی منسوب به چارپرد است. علامه قزوینی در عین نا معلوم دانستن جای دقیق چاربرد آن را در ناحیه اران میداند.ولی احتمال اینکه وی از کردهای غرب ایران یا منطقه قفقاز باشد زیاد است . در زبان کردی ((پرد ))(perd) به معنی پُل (Bridge) و چار همان چهار یا چوار میباشد و احتمالا (چوار پرد ) یا چهار پل که باید در اسامی قدیم و جدید یا لقاب و اسامی مکانهای قدیم و وجه تسمیه آنها جستجو نمود .
زندگی
وی ساکن تبریز بوده و در همان شهر درگذشتهاست. نزد قاضی ناصرالدین بیضاوی صاحب تفسیر معروف تلمذ کرده است و با قاضی عضدالدین ایجی مباحثات طولانی داشته که بعد از فوت وی پسرش ابراهیم بن احمد جاربردی نیز آن بحثها را ادامه داده و متن آنها در طبقات الشافعیه سبکی (ج ۶ صص ۱۲۳-۱۸۰) در شرح حال قاضی عضدالدین ایجی آمده است.
وی در تصوف و عرفان مقام شامخی داشته و مرد باوقار و باحقیقتی بوده است.
آثار
- شرح شافیه ابن الحاجب در علم صرف، معروف به شرح جاربردی، که بعد از شرح رضی بر همان متن یکی از بهترین شرحهای آن رساله شناخته میشود.
- کتاب السراج الوهّاج که شرحی بر کتاب منهاج استادش قاضی ناصرالدین بیضاوی است در علم اصول.
- شرح ناقصی بر کتاب الحاوی قاضی بیضاوی است که در فقه است.
- تعلیقات بر کشاف.
- رساله ای در نحو بنام المغنی که شاگردش محمدبن عبدالرحیم بن محمد العمری المیلانی آن را شرح کرده است.