غلتش

غلتش یا لولش[1] (به انگلیسی: Rolling) نوعی حرکت است که ترکیبی از چرخش (معمولاً یک جسم متقارن محوری) و انتقال آن جسم نسبت به یک سطح، به گونه ای که در صورت وجود شرایط ایده‌آل، این دو در تماس با یکدیگر، لغزش ندارند.

انیمیشن نشان می دهد حرکت غلتش یک چرخ، یک برهمنهی از دو حرکت است: انتقال نسبت به سطح، و چرخش به دور محور خود.

غلتش در جایی که هیچ لغزشی وجود ندارد، غلتش خالص نامیده می شود. طبق تعریف، در غلتش خالص، دو نقطه از دو جسم، در لحظه تماس دارای سرعت برابر هستند. در غلتش خالص دو استوانه یا یک استوانه و یک صفحه مسطح، یک خط تماس داریم. دو خط از دو جسم استوانه ای، یا یک استوانه و یک صفحه مسطح، در لحظه تماس دارای سرعت برابر هستند. در عمل ، به دلیل تغییر شکل های کوچک در نزدیکی منطقه تماس ، بلغزش های جزئی و موضعی و اتلاف انرژی اتفاق می افتد. با این وجود ، اصطکاک غلتشی حاصل بسیار پایین تر از اصطکاک لغزشی است.

کاربردها

بیشتر وسایل نقلیه زمینی از چرخ استفاده می کنند و بنابراین برای جابجایی می چرخند. باید لغزش را به حداقل برساند (تقریباً غلتش خالص)، در غیر این صورت ممکن است از دست دادن کنترل و تصادف باشد. این لغزش هنگام ترمز کردن یا شتاب ناگهانی و بویژه زمانی که سطح جاده با برف، باران، شن و ماسه یا روغن پوشانده شده باشد، رخ دهد.

یکی دیگر از کاربردهای غلتش در یاتاقان های غلتشی، مانند بلبرینگ ها و رولزبرینگ ها می باشد. در چنین یاتاقان هایی، حرکت نسبی دو سطح به حرکت غلتشی تبدیل می شود که به میزان قابل توجهی از اصطکاک و اتلاف انرژی می کاهد. این یاتاقان ها در بسیاری از ماشین آلات، از جمله خودروها، فن ها، لوازم خانگی، ماشین های ابزار و تولید و ... کاربردهای وسیعی دارند.

منابع
  1. «معنی لولیدن | لغت‌نامه دهخدا». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۱.

Halliday, David; Resnick, Robert (2014), Fundamentals of Physics, Chapters 9: Wiley

جستارهای وابسته
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.