عبدالله ناهید
عبدالله خان افتخارالسلطان (۱۲۶۸ [1] سلیمان‌کندی سقز - ۱۶ آبان ۱۳۲۴ سلیمان‌کندی سقز) که نام خانوادگی ناهید برگزید، نویسنده، ادیب، نقاش و از خوانین و مالکان سقز بود که سه دوره این شهرستان را در مجلس شورای ملی نمایندگی کرد.
| عبدالله ناهید (افتخارالسلطان) | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۲۶۸ سلیمان‌کندی سقز، ایران |
| درگذشت | ۱۶ آبان ۱۳۲۴ سلیمان‌کندی سقز، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | نویسنده و نقاش، نماینده مجلس شورای ملی |
پدرش مصطفی بیگ پسر آقاشیر بیگ پسر آقا فیض‌الله بیگ از سران عشیره فیض‌الله‌بیگی کردستان و مالک روستای سلیمان‌کندی بود. تبار او به بابا عمر ملقب به بابا میر می‌رسد. [1]
عبدالله خان به روایتی در ۱۳۱۱ هجری قمری (۱۲۷۱ یا ۱۲۷۲ خورشیدی) [2] و به روایتی در ۱۲۶۸ خورشیدی به دنیا آمد. تحصیل را در زادگاهش سلیمان‌کندی سقز که ملک پدری‌اش بود آغاز کرد و در مدرسه قاضی علی ساوجبلاغ مکری (مهاباد) به شیوه قدیم ادامه داد. سپس به زادگاهش بازگشت و به ملکداری و کشاورزی پرداخت. [1]
عبدالله خان نزد خود به مطالعه ادامه داد و علاوه بر مطالعه در ادبیات و تاریخ و جغرافیا، با علاقه و پشتکار شخصی نقاشی و نواختن تار آموخت. همچنین استادی پیدا کرد که به او زبان فرانسه بیاموزد و با زبان روسی نیز آشنا شد. سپس خود دست به تألیف و نگارش برد. [1]
عبدالله خان در دوران جنگ جهانی اول نقش مهمی در آرامش منطقه ایفا کرد و در این دوران، مدتی هم حاکم سقز شد. [2] در سال ۱۳۱۶ خورشیدی به نمایندگی سقز و بانه در مجلس شورای ملی انتخاب شد (دوره یازدهم) و دو دوره بعد را نیز بر کرسی نمایندگی این حوزه انتخابیه نشست. پس از پایان دوران نمایندگی‌اش در سال ۱۳۲۲ به زادگاهش برگشت و همان جا هم درگذشت.
آثار
- پهلوانان گمنام (شش جلد)
- تکوین کاینات
- چگونه به مریخ رفتم (دو جلد)
- تاریخ زندگی من
- خاطرات من
- احمد و رعنا
- لغت‌نامه فارسی به کردی
- مصاحبه با شیطان
- علی چکمه سور
جستارهای وابسته
پانویس
- روحانی (شیوا)، بابا مردوخ (۱۳۸۲). تاریخ مشاهیر کرد - جلد دوم. تهران: سروش. صص. ۲۹۴ - ۲۹۵.
- فاروقی، عمر. «نمایندگان مجلس سقز و بانه از صدر مشروطیت تاکنون». کردپرس.