عباس عبدالله گروسی

عباس گروسی متولد ۱۳۱۸ در تهران بود. وی فارغ‌التحصیل رشتهٔ کارشناسی زبان و ادبیات عرب از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد از مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی بود و از سال ۱۳۴۹ به تحقیق و نگارش در حوزهٔ تاریخ، باستان‌شناسی، میراث فرهنگی، میراث کشاورزی، دام‌داری سنتی و آیین‌ها پرداخت. او در «مؤسسهٔ تحقیقات تعاون و امور روستا»، «خانه‌های فرهنگ روستایی وزارت کشاورزی»، «مؤسسهٔ پژوهش‌های دهقانی و روستایی ایران»، «مؤسسهٔ تحقیقات تعاون و امور روستا» و «مؤسسهٔ مطالعات هامون» وابسته به سازمان برنامه و بودجه، در حوزهٔ مطالعات و پژوهش، همکاری داشت. حاصل سفرهای تحقیقاتی او در ایران دو جلد کتاب و چندین مقاله و گزارش و مجموعه‌ای از یادداشت و چند هزار عکس است.

عباس گروسی در سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۵ به عنوان پژوهشگر در «مؤسسهٔ تحقیقات تعاون و امور روستا» و خانه‌های فرهنگ روستایی وزارت کشاورزی مشغول به کار شد و با حسین ملک کار کرد. در اواخر پاییز ۱۳۵۵ به دعوت حسین ملک در موسسه‌ای تحقیقاتی به نام «مؤسسهٔ پژوهش‌های دهقانی و روستایی ایران» به مدیریت نادر افشار نادری دعوت شد. اولین کار پژوهشی او در «مؤسسهٔ پژوهشهای دهقانی و روستایی ایران» انجام مطالعه‌ای گسترده دربارهٔ عشایر و پژوهش در متون تاریخی عربی و فارسی بود. علت دعوت از او آشنایی کامل او به متون عربی و سفرنامه‌های عربی و فارسی و همچنین تجربهٔ او در زمینهٔ تحقیقات روستایی و جغرافیای تاریخی بود.

مجموعهٔ مطالعات عباس گروسی در «مؤسسهٔ پژوهشهای دهقانی و روستایی ایران» به شرح زیر است:

• مونوگرافی «انگور دیم در بوشهر» به اتفاق فرهاد ورهرام، ۱۳۵۶.

(در سال ۱۳۷۶ فیلم مستندی با عنوان «انگور دیم» با همکاری عباس گروسی و فرهاد ورهرام با فیلمبرداری عباس قربانیان ساخته شد)[1]

• مونوگرافی جزیرهٔ هرمز، ۱۳۵۶.

(اعضای گروه تحقیقاتی؛ رضا کازرونی جواد زاهدانی مازندرانی، خانم نبی، خانم مشتاق عسگری و جمال سرمدی، عباس گروسی، فرهاد ورهرام و جهانگیر گیاهی بودند. در این گروه تحقیقاتی عباس گروسی بخش پژهش در تاریخ و جغرافیای تاریخی جزیرهٔ هرمز را به عهده داشت. این گزارش با عنوان «مطالعات اجتماعی و اقتصادی جزیرهٔ هرمز»، به علت اشاره به فقر و بیماری در این جزیره، فقط در تعداد محدودی در «مؤسسهٔ پژوهشهای دهقانی و روستایی ایران» به چاپ رسید)

• مونوگرافی بزمان، یکی از مناطق ایرانشهر، ۱۳۵۶.

(اعضای گروه تحقیقاتی؛ رضا کازرونی جواد زاهدانی مازندرانی، خانم نبی، خانم مشتاق عسگری و جمال سرمدی، عباس گروسی، فرهاد ورهرام و احمد هاشمی و علیرضا شایسته و جهانگیر گیاهی بودند. نتیجهٔ سفر تحت عنوان «مونوگرافی بزمان» و گزارشی از «الگوی سکونت در منطقهٔ بزمان» همراه با عکس‌هایی در «مؤسسه پژوهشهای دهقانی و روستایی ایران» به چاپ رسید)

پس از انقلاب و با تغییر و تحول در «مؤسسهٔ پژوهش‌های دهقانی و روستایی ایران» عباس گروسی به «مؤسسهٔ تحقیقات تعاون و امور روستا» بازگشت و پس از مدتی بازنشسته شد. از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۶۵ عباس گروسی با «مؤسسهٔ مطالعات هامون» که وابسته به سازمان برنامه و بودجه بود در مطالعات چند طرح جامع از جمله: مطالعات طرح جامع یزد، مطالعات طرح جامع جازموریان، مطالعات طرح جامع چهار محال و بختیاری همکاری داشت.

• جغرافیای تاریخی ناحیهٔ بمپور بلوچستان. تهران: جهاد دانشگاهی، ۱۳۷۴. (کتاب برگزیدهٔ پژوهش‌های فرهنگی سال ۱۳۷۵)[2]
• تاریخ آب و آبیاری استان کرمان. تهران: کمیتهٔ ملی آبیاری و زهکشی، ۱۳۸۲.[3]

• «آتشکدهٔ بهرام». در: بررسی‌های تاریخی، ش ۶۶ (آذر و دی ۱۳۵۵).[4]
• «گزارش سفر لارستان به اتفاق علی حصوری». در: پژوهشنامه بخش زبان‌شناسی مؤسسه آسیایی، ش ۲–۴ (تابستان تا زمستان، ۱۳۵۷).[5]
• «انگور دیم، یک نوع کشت سنتی در روستاهای اطراف بوشهر». (با همکاری فرهاد ورهرام). در: ماهنامهٔ زیتون. ش ۱۳ (اردیبهشت ۱۳۶۱).
• ذیل مدخل «براهویی». (به اتفاق محمد سعید جانب اللهی). در: دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. زیر نظر سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. جلد ۱۱. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۶۷.[6]
• «آئینهای زایش و رویش در جنوب کرمان». در: نشریهٔ دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان)، ش ۱ (بهار ۱۳۶۹).[7]
• «فرهنگ یاریگری در ایران: معرفی کتاب مرتضی فرهادی». در: راه دانش، ش ۱ و ۲ (بهار و تابستان ۱۳۷۴).[8]
• ذیل مدخل «پنج کوت». در: دانشنامه جهان اسلام. ج ۱. تهران: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۵.[9]
• «سیر تحولات تاریخی شهر ساوه». در: مجموعه مقالات کنگرهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران (ارگ بم). به کوشش باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی. دورهٔ اول، جلد پنجم. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور ۱۳۷۶.
• «زندگی در پایاب‌ها». در: مجموعهٔ مقالات همایش بین‌المللی قنات یزد، جلد ۲، اردیبهشت ۱۳۷۹.
• «چشم‌اندازی به جشن‌ها و آیین‌های نوروزی در مناطق ایران». در: کتاب ماه هنر، ش ۲۹ و ۳۰ (بهمن و اسفند ۱۳۷۹).[10]

مصاحبهٔ مریم حیدری با فرهاد ورهرام در تاریخ ۷ خردادماه ۱۳۹۹.

فرهاد ورهرام. «آرمان شهر: نگاهی به فعالیتهای مستندسازی افشار نادری». روزنامه شرق، سال هشتم، شمارهٔ ۱۲۸۵ (۱۳ تیر ۱۳۹۰).

صفحهٔ اینستاگرام آرشیو عکس‌های عباس گروسی: https://www.instagram.com/AbbasGarousyPhotoArchive