ظهر شرعی

ظهر شرعی یا نیم‌روز، زمانی است که سایهٔ شاخص به کوتاه‌ترین مقدار خود در رو می‌رسد، و در برخی مناطق سایه محو می‌شود. یعنی وقتی که خورشید از بالاترین نقطه خود در آسمان(وسط آسمان) به سوی مغرب مایل می‌شود.

صبح که خورشید بیرون می‌آید، سایهٔ آن به طرف مغرب می‌افتد؛ و هر چه بالاتر می‌آید، این سایه کم می‌شود. هنگامی که سایه به آخرین درجهٔ کمی رسید، موقع ظهر است؛ و همین که رو به زیادی گذارد و سایهٔ آن رو به مشرق برگشت، می‌فهمیم که ظهر شده‌است.

البته در برخی نواحی، در برخی روزهای سال هنگام ظهر سایه به کلی از بین می‌رود، و آفتاب کاملاً عمود می‌تابد. در این گونه مناطق موقعی که مجدداً سایه پیدا شد، می‌فهمیم که ظهر شده‌است.

باید توجه داشت که ساعت ۱۲ همیشه ظهر شرعی نیست؛ بلکه در برخی مواقع سال، ظهر شرعی پیش از ۱۲، و برخی مواقع پس از ۱۲ است؛ و ساعت ۱۲، ساعت رسمی و قراردادی است، نه شرعی و نجومی.

هنگامی که در محلی ظهر شده باشد، مردم ساکن در نقاط غربی آن محل هنوز به نیمهٔ روز نرسیده‌اند، و ساکنان نقاط شرقی ظهر را از سر گذرانده‌اند.

• شاخص، قطعهٔ چوب صاف یا میله‌ای است که در زمین هموار به طور عمودی فرو شده‌است.