طایفه کشکولی کوچک

نام کشکولی احتمالاً از «کشکول دراویش» گرفته شده‌است. ادعاهایی مبنی بر اینکه کشکولی‌ها لر تبار بوده و از لرستان آمده‌اند نیز وجود دارد. البته به دلیل تیره‌های لر زبان در این طایفه و اسامی لری افراد آن، این طایفه از اقوام لر فیلی بوده و پس از سقوط سلسله زندیه در اواخر قرن هجدهم گروه‌هایی از کردها و لرها را به خود جذب کرده‌است. از سوی دیگر، ریشه خانواده‌های حاکم بر این طایفه (کلانتر) این طایفه به زندیه بر می‌گردد. حسین خان زند اولین کلانتر این طایفه بوده‌است که همراه کریم خان زند به فارس آمده و دخترش نازلی با «جانی خان» نخستین ایلخانی قشقایی ازدواج کرده‌است.[1]

اسماعیل خان صولت الدوله (ایلخانی قشقایی از ۱۹۰۴ تا ۱۹۳۰)، مادر و همسرش از کشکولی‌ها بودند و روابط خوبی با کلانتران طایفه کشکولی داشت. در سال‌های قبل از جنگ جهانی اول کلانتران و خوانین طایفه کشکولی از دولت انگلستان حمایت کردند و در دوران جنگ در قضیه مالیات جاده شیراز-بوشهر که بخشی از آن از کازرون که محل قشلاق کشکولی‌ها بود عبور می‌کرد، کشکولی‌ها، به جانبداری از انگلیسی‌ها علیه صولت الدوله و متحد آلمانی اش (ویلهلم واسموس) موضع گرفتند؛ بنابراین، رابطه صولت الدوله با این طایفه به مخالفت جدی تبدیل شد.[1]

پس از جنگ جهانی اول، صولت الدوله کشکولی‌ها را تنبیه کرد. او کلانتران کشکولی را که به مخالفت با او برخاسته بودند عزل کرد و قدرت طایفه کشکولی را تنزل داد. از این پس دو گروه را از طایفه کشکولی جدا کرد و به آن‌ها هویت طایفه‌های مستقل داد. این دو گروه طایفه قراچه و طایفه کشکولی کوچک نام گرفتند. باقی‌مانده طایفه کشکولی، تحت نام «کشکولی بزرگ» خوانده می‌شوند.

طایفه کشکولی کوچک نیز مانند هر سه بخش مجزایی که از تجزیه طایفه کشکولی ایجاد شد، در دوره رضا شاه (۱۹۲۵ تا ۱۹۴۱) درگیر قوانین سختگیرانه تخته قاپو شدند.[1]

کشکولی کوچک تیره‌هایی از جمله تیره اخچلو را شامل می‌شده که بعدها تیره‌های دیگری از جمله تیره کرمانی به آن اضافه می‌گردد و گسترش پیدا می‌کند. ابتدا به نام کشکولی کرمانی و بعد تحت عنوان کشکولی کوچک نامیده می‌شود. سران طایفه‌های کشکولی بزرگ کوچک |طایفه قراچه همه از یک خانواده بودند که تجزیه می‌شوند و رئیس طایفه کشکولی کرمانی به هنگام آمارگیری طوایف برای اخذ مالیات نام طایفه خود را کشکولی کوچک معرفی می‌کند.[2]

این طایفه در سال ۱۳۶۱ دارای ۱۱۳۸ خانوار (۶۰۳۷ نفر) بوده‌است و در سال ۱۳۶۶ دارای ۱۴ طایفه و ۷۱۵ خانوار بوده‌است.[3]

کشکولی کوچک ۱۵ تیره دارد که عبارتند از: اخچلو – کرمانلو _لک – بول لو – نفر – اوریاد – کهواده – بهی – عمله جات - قراچه _ سهم دینی _ ( لور _ پاگیر _ عالیوند و فیلیوند )

در طائفه کشکولی کوچک طائفه لر   هم که لر هستن  طائفه عالیوند  هم از لرهای عالیوند ممسنی هستن  طائفه فیلوند هم از لرهای فیلی لرستان هستند.

منطقه سردسیر آنان پیرامون کاکان، درگینه، ساران، تُل خانی و گرمسیر ایشان حوالی " هنگام " پیرامون فیروزآباد، خاردان، زتردان و مشرق دشت لار است.[4]