شیرخشت (سرده)
شیرخِشت یا (به فارسی: شیرخشک) [1] جنسی از گیاهان چوبدار از خانواده گل سرخ است. گیاه شیرخشت بومی بومگاه دیرین‌شمالگانی[2] (مناطق معتدل آسیا، اروپا و آفریقای شمالی) است و تمرکز انواع آن در کوه‌های جنوب غربی چین و هیمالیا قرار دارد. شیرخشت گیاهی است پایا به ارتفاع ۳ تا ۸ متر. پوست آن خاکستری مایل به سیاه و گل صورتی در حاشیه سرخ رنگ دارد. شفت آن مدور و گویچه‌ای شکل است.
| شیرخشت | |
|---|---|
 | |
| برگ و میوه Cotoneaster frigidus | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| دسته: | گیاهان گلدار |
| رده: | دولپه‌ای‌ها |
| راسته: | گل‌سرخ‌سانان |
| تیره: | گلسرخیان |
| زیرخانواده: | مالیده |
| سرده: | شیرخشت مدیک. |
| گونه‌ها | |
|
متن را ببینید. | |
از این گیاه برای ازبین بردن زردی در نوزادان استفاده می‌شود. عصاره تام Cotoneaster discolor Pojark برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد[3]
شیرخشت به عنوان یک ملین خوب، تب‌بر و ماده خنک‌کننده در طب سنتی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابن‌سینا در کتاب قانون در مورد شیرخشت چنین گفته است: «شیرخشت یا شیرخشک شبنمی است که در هرات بر درخت بید و گون کتیرا می‌نشیند. دارای مزاج معتدل است. دارای اثر مسهلی و دیگر خواص مشابه ترنجبین، ولی از آن قوی‌تر است و خاصیت زداینده دارد.» [4]
عکس شیر خشت در لینک زیر: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D8%B4%DB%8C%D8%B1_%D8%AE%D8%B4%D8%AA.jpg
منابع
Wikipedia contributors, "Cotoneaster," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cotoneaster&oldid=189314398 (accessed March 6, 2008).
- http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=214900
- Palaearctic
- بررسی تاثیر عصاره تام شیرخشت بر زردی نوزادان (اثر بر میزان بیلی روبین خون) بایگانی‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine فصلنامه گیاهان دارویی
- tebyan.net