شاداب وجدی
شاداب وجدی (زادهٔ ۱۹۳۷[1]) شاعر، مترجم و زبانشناس ایرانی و مدرس ادبیات فارسی در دانشگاه لندن است.[2] او همچنین به عنوان تهیهکننده و مجری رادیوی فارسی بیبیسی فعالیت کردهاست.[3]
زندگینامه
وجدی در شیراز زاده شد. لیسانس و فوق لیسانس خود را در ادبیات فارسی و علوم اجتماعی از دانشگاه تهران دریافت کرد. در ۳۴ سالگی ایران را به قصد انگلستان ترک کرد[4] و دکترای خود را در زبانشناسی از مدرسه مطالعات مشرقزمین و آفریقا (SOAS) لندن دریافت کرد. از اوایل دهه ۱۹۷۰ تا اواخر دهه ۱۹۸۰ به عنوان تهیهکننده و مجری بخش فارسی سرویس جهانی بیبیسی فعالیت کرد.[5] او پس از فرار ابوالحسن بنی صدر، اولین رئیسجمهور ایران از این کشور در سال ۱۳۶۰ با او مصاحبه کرد.[6]
شعرهای او به زبان فارسی است و به انگلیسی، آلمانی و سوئدی نیز ترجمه و منتشر شدهاست.[5][7] وجدی یکی از نخستین شاعران زن ایرانی بود که ترجمهٔ اشعارش به انگلیسی به صورت یک مجموعه منتشر شد.[8] همسر او لطفعلی خنجی اشعار وی را با نام Distant Melodies (آواهای دوردست) به انگلیسی برگردانده است. مترجم شعرهای وی به زبان آلمانی زنی است که خود شاعر است. کتاب شعر وجدی در ایران، پس از سالها همچنان در انتظار مجوز وزارت ارشاد است.[7]
سبک شعر
شهرنوش پارسی پور در نقد کتاب کولاک و شقایق شاداب وجدی، شعر او را در ابتدا با وزن و قافیه و در سبک کلاسیک میداند که رفته رفته تغییر شکل داده، تحت تأثیر فروغ فرخزاد است و «به شعر نو گرایش پیدا میکند.» به اعتقاد پارسی پور، وجدی شاعری است که «در اوزان شعری تخصص و مهارت دارد؛ و اینها را در شعرش رعایت میکند.» او در شعر وجدی، آرامش و سکون میبیند و به نظر او وجدی شاعر عُصیانی نیست و به این دلیل و نیز جدایی از جامعه نتوانسته «مسیر حرکتی را بهسرعت طی کند که شاعرانی مثل فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی طی کردند.»[9]
لعبت والا، وجدی را «از برگزیدهترین شاعران نسل جوان [پیش از انقلاب]» خواندهاست.[10]
علیزاده طوسی در نقد کتاب کولاک و شقایق، وجدی را در زمرهٔ گروهی از شاعران میداند که «شاعر بودن آنها از موجودیت کامل انسانی آنها جدا نیست. این شاعران مثل همهٔ انسانهای دیگر زندگی میکنند و میگذارند که نفس آگاهشان در همهٔ افقهای زندگی سیر داشته باشد و در این سیر طبیعی است که تجربههای بیشمار و گوناگون انسان در زمان و مکان، در لحظهای خاص، ناگهان شعری را در آیینهٔ ذهن آنها پدیدار میکند.»[11]
رضا اغنمی سرودههای او را پرمغز دانسته و دارای سادگیِ زبان و کلام در عین سنجیدگی مفاهیم شعری میداند.[12]
کتابشناسی
از او مجموعههای شعر زیر منتشر شدهاست:[9][13]
- در خم کوچه
- سرودی برای دستهایی کوچک[11]
- یاد تشنگی کوهپایههای جنوب
- کولاک و شقایق
- یک روز دیگر
- زیر باران
- شمعدانیهای سرخ شفق
منابع
- Kianush, M. (1996). Modern Persian Poetry (به هلندی). Rockingham Press. ISBN 978-1-873468-35-7. Retrieved 2015-09-05.
- «دنیای غریب صادق هدایت در آکسفورد». BBC. ۲۰۰۳-۰۴-۱۰. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
- «Witness Seminar: The BBC and the Iranian Revolution 1979» (PDF). School of Oriental and African Studies. ۶ مارس ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۴ شهریور ۱۳۹۴.
- حسینی، رها (۲۰۱۴-۰۲-۰۶). «ته ماندهٔ بهار را به من بسپار». roozonline.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۵.
- http://www.soas.ac.uk/centresoffice/events/witness-seminar-iran/file56561.pdf
- «ایران - مصاحبه با ابوالحسن بنیصدر در روز پس از خروج از ایران». BBC فارسی. ۲۰۱۱-۰۶-۱۱. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
- طاهری، علیرضا (۲۰۱۱-۱۱-۱۰). ««زندگی را در سرزمین نفرین شده من دریابیم»». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
- Classe, O. (2000). Encyclopedia of Literary Translation Into English: A-L. Encyclopedia of Literary Translation Into English. Fitzroy Dearborn Publishers. p. 1061. ISBN 978-1-884964-36-7. Retrieved 2015-09-01.
- «شهرنوش پارسیپور - بررسی و معرفی کتاب - کولاک و شقایق». رادیو زمانه. ۲۰۰۷-۱۲-۲۷. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
- والا، لعبت (۲۰۱۱-۰۱-۱۰). «لعبت والا: بیبیسی فارسی درد غربت را تسکین میدهد». BBC فارسی. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
- علیزاده طوسی (۲۲ فروردین ۱۳۸۶). «'کولاک و شقایق' تجربههای انسان در آیینهٔ اندیشه و احساس». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۱۴ شهریور ۱۳۹۴.
- رضا اغنمی (17-12-2012). «نگاهی به کولاک و شقایق». عصر نو. دریافتشده در ۱۴ شهریور ۱۳۹۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «سه شنبه: جشنواره فیلم حقوق بشر، "کولاک و شقایق" و …». BBC. ۲۰۰۷-۰۴-۱۷. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
پیوند به بیرون
- وجدی، شاداب (۲۰۱۴-۰۵-۰۸). «شرح خالی شدن از خویش (شعری از شاداب وجدی)». roozonline.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۸-۳۱.
- «'کولاک و شقایق' تجربههای انسان در آیینهٔ اندیشه و احساس». BBC. ۲۰۰۷-۰۴-۰۷. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۸-۳۱.
- «گفتگوی امیرمصدق کاتوزیان با لطفعلی حنجی و شاداب وجدی». رادیو فردا (به اردو). ۲۰۱۲-۰۱-۰۹. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.
- «نگاهی به کولاک و شقایق: asre-nou.net». asre-nou.net. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۹-۰۱.