سید عباس حسینی قائم‌مقامی

در سال ۱۳۴۷ شمسی در تهران و در خانوادهٔ قائم مقام فراهانی متولد گردید. نسب وی با سی و هشت واسطه به امام چهارم شیعیان (زین العابدین) منتهی می‌گردد. [1] [2] قائم مقامی از اولین سال‌های تحصیل رسمی، همزمان فراگیری علوم دینی را در حوزه علمیه تهران آغاز کرد و طی چند سال از محضر استادان حوزه‌های علمیه تهران و قم در رشته‌های فقه، فلسفه و عرفان بهره برد و در نخستین سال‌های جوانی به درجه اجتهاد رسید.

قائم مقامی در کنار دروس حوزوی به فراگیری و مطالعه فلسفه جدید و فلسفه سیاست روی آورد. او علاوه بر تدریس فقه، اصول و فلسفه در حوزه علمیه، سال‌ها در دانشگاه‌های مختلف تهران در سمت استادیار به تدریس فلسفه اسلامی، عرفان اسلامی مبانی فقه و حقوق اسلامی، اندیشه سیاسی و کلام تطبیقی اشتغال داشت و در سال ۱۳۷۴ نیز از سوی دپارتمان مطالعات خاور نزدیک دانشگاه برکلی آمریکا به تدریس در دوره‌های عالی در رشته‌های عرفان و الهیات دعوت گردید. قائم‌مقامی در سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۸م) به عنوان جوان‌ترین مجتهد در انتخابات مجلس خبرگان شرکت کرد.

وی از ابتدای سال ۲۰۰۴ میلادی به عنوان امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ و رئیس آکادمی اسلامی آلمان مشغول به فعالیت می‌باشد. وی با تأسیس اتحادیه اروپایی علماء و تئولوگ‌های شیعه و به انتخاب اعضای آن که از ۱۶ کشور اروپایی می‌باشند در سال ۲۰۰۶ به ریاست این اتحادیه برگزیده شد.

وی پس از تأیید صلاحیت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴) توسط شورای نگهبان، در مصاحبه‌ای که با صدا و سیما داشت، سید حسن خمینی را فردی دارای مرتبه اجتهاد نامید که با اطلاع شورای نگهبان از این اظهار نظر، صلاحیت وی توسط شورای نگهبان، رد شد.[3]

بر اساس زندگی‌نامه خود نوشتهٔ وی، در آثار او پاره‌ای نظریه‌ها طرح و بررسی شده‌است:

•تبیین مشروعیت دخالت روشمند عقل بشری در فرایند استنباط احکام شرعی

•تفکیک میان مشروعیت سابژکتیو (حقانیت) از مشروعیت آبژکتیو و تأکید بر ضرورت دومی در حاکمیت سیاسی

•نقد روش‌شناختی اجتهاد بر مبنای اصول جهانشناختی

•در مجموعه مقالاتی که در سال ۱۳۶۸ به قلم وی منتشر گردید، با بررسی منطقه الفراغ شرعی برای نخستین بار الگویی حداقلی از شریعت بر مبنای مبانی پذیرفته شده در اجتهاد و اصول فنی فقه ارائه شد.

•کتاب «کاوش‌های فقهی» که دربرگیرنده مجموعه‌ای از نظریه‌های فقهی ایشان است در سال ۱۳۷۷ به عنوان کتاب سال حوزه‌های علمیه در دو رشته فقه و اصول حائز مرتبه نخست گردید.

•از او تا کنون بیش از یکصد مقاله و کتاب در موضوعات مختلف فلسفی، عرفانی، حقوقی و فقهی به چاپ رسیده‌است. کتاب‌های قدرت و مشروعیت، سِفر عشق، تاملات فلسفی، رنج بی‌پایان و مدخل قرآن از آن جمله می‌باشند.

•نامه سرگشاده به پاپ بندیکت شانزدهم که در رسانه‌های اروپا و جهان داشت [4]

•موضع‌گیری ویژه و نقد مواضع رئیس‌جمهور احمدی نژاد در خصوص هولوکاست

•سخنرانی در اجلاس مشترک رهبران دینی با سران اتحادیه اروپا در بروکسل