سیاه‌کولی
سیاه‌کولی (نام علمی: Vimba vimba) گونه‌ای ماهی از سرده سیاه‌کولی‌ها، از خانواده کپورماهیان است که در دریای خزر یافت می‌شود.
| سیاه‌کولی‌ها | |
|---|---|
 | |
| سیاه‌کولی، Vimba vimba | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرتوبالگان |
| راسته: | کپورماهی‌سانان |
| تیره: | کپورماهیان |
| سرده: | سیاه‌کولی‌ها |
| گونه: | V. vimba |
| نام علمی | |
| Vimba vimba | |
حداکثر طول و وزن در آن به ترتیب ۳۰ سانتی‌متر و ۳۶۰ گرم است (میانگین ۱۶٫۵ سانتی‌متر و ۶۰ گرم). بدن این ماهی دراز و کشیده و طول آن چهار برابر ارتفاع آن است. سر اندکی مخروطی و تیز است. دهان تحتانی و نیمه هلالی است. دارای دندان‌های حلقی یک ردیفی با فرمول ۵-۵ می‌باشد. باله مخرجی در پشت خط عمود فرضی باله پشتی قرار دارد و بعد از باله‌های لگنی نیز کیل وجود دارد که از فلس پوشیده نشده‌است. قاعده باله مخرجی آن بزرگتر از قاعده باله پشتی است.
معمولاً از موجودات کفزی و بیشتر از نرم‌تنان، کرم‌ها و نوزاد حشرات تغذیه می‌کند. در هنگام تخم‌ریزی باله‌ها به رنگ قرمز و لبه آزاد باله پشتی و باله سینه‌ای تیره می‌شود. همچنین شکم این ماهی به رنگ نارنجی و پشت و پهلوها به رنگ تیره در می‌آید.
در حوضه جنوبی دریای خزر، مهاجرت این ماهی در فصل بهار صورت میگیرد. معمولاً زمستان را در دریا سپری می‌کند و در اواخر اسفند یا اوایل فروردین، به آب‌های کرانه‌ای و سپس به رودخانه‌ها وارد می‌شود. تعداد تخم‌ها در این ماهی ۱۰۰٬۰۰۰ تا ۳۰۰٬۰۰۰ عدد است.
ماهی سیاه کولی دارای پنج ناد جغرافیایی می‌باشد که عده‌ای به صورت ساکن در قسمت سفلی رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و عده ای به صورت مهاجر در آب‌های لب شور دیده می شوند. زمان تخم‌ریزی بر حسب دمای آب ماه‌های اردیبهشت تا تیر است. محل تخم‌ریزی در ناحیه‌ای از رودخانه است که از گیاهان آبزی پوشیده شده است. تخم‌ریزی معمولاً در شب و توام با سرو صدا بوده و به دفعات بر روی سنگ وگیاهان آبزی صورت میگیرد. دوره انکوباسیون تخم‌ها بر حسب دمای آب از 5/2-10 روز می باشد. لاروها فاقد اندام چسبناک بوده و تا اتمام مواد غذایی موجود در کیسه زرده خود را میان سنگ‌ها مخفی می‌کنند.
منابع
- عسگری رضا، ۱۳۸۴، مروری بر ماهی‌شناسی سیستماتیک، انتشارات نقش مهر.
- وثوقی، غلامحسین، مستجیر، بهزاد، ۱۳۸۱، ماهیان آب شیرین، انتشارات دانشگاه تهران.