زدبازی
زدبازی یک گروه موسیقی رپ فارسی است که فعالیت خود را از سال ۱۳۸۱ آغاز کرده‌است. این گروه از قدیمی‌ترین گروه‌های موسیقی رپ در ایران است و به عنوان پیشگام در سبک گنگستا رپ ایران شناخته می‌شود.[1][2] اعضای زدبازی در تهران، لندن و پاریس فعالیت دارند.
| زدبازی | |
|---|---|
| خاستگاه | تهران، ایران |
| ژانر | |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۸۱–۱۳۹۳۱۳۹۹–اکنون |
| وبگاه | zedbazi |
| اعضای کنونی | سامان ویلسون مهراد هیدن سهراب ام‌جی علیرضا جی‌جی سیجل |
| اعضای پیشین | نسیم |
ابتدا سه خوانندهٔ اصلی و اولیه گروه، سامان رضاپور (سامان ویلسون)، مهراد مستوفی‌راد (مهراد هیدن) و سهراب مرادخواه (سهراب ام‌جی) بودند. سیاوش جلالی (سیجَل) و علیرضا جزایری (علیرضا جی‌جی) نیز از سال ۲۰۰۵ به این گروه پیوستند[3] و بعدها نسیم پاریزه (نسیم) نیز به گروه پیوست.
فعالیت هنری
اولین آهنگ آلبوم زاخارنامه به نام «تهران مال منه» در ۱۸ فروردین ۱۳۹۱ پخش شد. این آلبوم در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۹۱ منتشر شد. مهراد هیدن، سهراب ام‌جی، سیجل، علیرضا جی‌جی و نسیم در این آلبوم حضور دارند. همچنین هیچ‌کس، بهزاد لیتو و آرش دارا در این آلبوم به‌عنوان خوانندهٔ مهمان حضور دارند.
در اسفند ۱۳۹۲ مهراد هیدن و تارا آهنگی را به نام پس چی شد به نوید شاهسوندی اسکی‌باز و (دوست صمیمی گروه زدبازی) که بر اثر سانحه‌ای در پیست اسکی درگذشت، تقدیم کردند.
در سال ۲۰۱۴، آلبوم پیر شدیم ولی بزرگ نه ساخته شد که خواننده‌های اصلی این آلبوم جی‌جی، سیجل، نسیم و خواننده‌های مهمان این آلبوم بهزاد لیتو، سامی لو، سیاوش راد، کرنلا و سهراب ام‌جی بودند. این آلبوم، پس از آلبوم زاخارنامه اولین آلبومی بود که به اسم زدبازی منتشر شد. این در حالی بود که مهراد هیدن و سامان ویلسون به دلایلی از علیرضا جی‌جی، سیجل و نسیم جدا شده بودند و در این آلبوم حضور نداشتند. دلیل اصلی این جدایی هم اختلاف هیدن و ویلسون با جی‌جی بود.
در ادامه نوبت به هیدن و ویلسون رسید تا آلبومی را منتشر کنند. آن‌ها آلبومی به نام بزرگ منتشر کردند که سهراب ام جی هم در این آلبوم حضور داشت و این آلبوم تحت نام زدبازی نبود. ادامه آلبوم در سال بعد به نام بزرگ ۲ منتشر شد.
در بین همین چند آلبوم بود که جی‌جی، سیجل و نسیم، آلبوم پیر شدیم ولی بزرگ نه ۲ را منتشر کردند.
در سال ۲۰۱۷ آلبوم بعدی که تنها به نام هیدن بود و تونل نام داشت منتشر شد. در این آلبوم ویلسون، ام‌جی، سیجل، آرش دارا، زخمی و کنیس به‌عنوان خوانندهٔ مهمان حضور داشتند.
در همین سال سهراب ام‌جی آلبومی به نام یکسین را منتشر کرد. هیدن، جی‌جی، سیجل، نسیم و بهزاد لیتو در این آلبوم به‌عنوان خوانندهٔ مهمان حضور داشتند. ام‌جی در قطعهٔ «ما» از این آلبوم به منحل شدن زدبازی اشاره می‌کند. ساخت این آلبوم را علیرضا جی‌جی بر عهده داشت.[4][5]
آهنگ تابستون کوتاهه
«تابستون کوتاهه» تک‌آهنگی است که در تابستان ۱۳۸۶ توسط گروه زدبازی اجرا شد و با استقبال مخاطبان همراه شد. خوانندگان این آهنگ مهراد هیدن، نسیم، علیرضا جی‌جی، سیجل و سامان ویلسون بودند و همان‌طور که در مستند زدبازی بیان شد آهنگساز این تِرَک علیرضا جی‌جی بوده‌است که ابتدا بیت را در پاریس ساخته و سپس در ایران کامل کرد و سامان ویلسون و مهراد هیدن بعد از شنیدن بیت، به آیندهٔ موفق آهنگ پی برده و خواهان حضور در آن شدند.[6]
گروه زدبازی در مصاحبه‌ای در رادیو جوان اظهار داشته‌اند که این کار یکی از بهترین کارهای گروه بوده‌است و از مقبولیت عمومی نیز برخوردار است.[6]
تک‌آهنگ‌های فردی اعضا
از اعضای گروه زدبازی تا به حال تک‌آهنگ‌های متعددی منتشر شده‌است که بعضی از آن‌ها مانند «تنگ‌بازی» و «منصفانه» از علیرضا جی‌جی، آهنگ «فوق‌العاده» از سامی بیگی و بهزاد لیتو که سیجل از گروه زدبازی در آن حضور داشت، «اون یکیو میخواد» و «دروغ تعطیل» و نردبون (با همراهی امیرتتلو) از سهراب ام‌جِی و «لی لی حوضک» از مهراد هیدن (با همراهی ام‌جِی) پخش شده‌است.[7][8][9]
جدایی
پس از بازگشت سامان ویلسون، در گروه اختلافات زیادی در جریان بود که سرانجام باعث دو تکه شدن گروه شد و در تاریخ ۹ مهر ۱۳۹۳ در فیس‌بوک گروه اعلام شد که گروه به دو قسمت مختلف تقسیم شده‌است:
نخست: سامان ویلسون، مهراد هیدن
دوم: سیجل، علیرضا جی‌جی و نسیم
و سهراب ام‌جی افزون بر این‌ها به‌صورت جدا با هر دو گروه همکاری می‌کرد.
بازگشت
پس از گذشت سال‌ها از فروپاشی زدبازی، در اسفند ۱۳۹۸ تمامی اعضای گروه به‌طور مشترک عکسی از لوگوی گروه را در صفحات اینستاگرام خود منتشر کرده و به‌نوعی بازگشت زدبازی را اعلام کردند. سرانجام در خرداد ۱۳۹۹، دو تک‌آهنگ جداگانهٔ بچه محل و یخ را منتشر کردند. انتشار ترانهٔ یخ به دلیل رجزخوانی و انتقاد علیه هیچ‌کس و گروه ملتفت، حاشیه‌هایی را به همراه داشت. پیش از آن نیز اختلاف نظرهایی میان هیچ‌کس و گروه زدبازی دربارهٔ محتوا و مضمون ترانه‌های زدبازی، ارتباط زدبازی با سایت‌های شرط‌بندی و ریپورت شدن صفحهٔ امیر تتلو توسط هیچ‌کس وجود داشت که با انتشار این آهنگ فضای سبک موسیقی رپ در ایران تحت تأثیر این رپرهای قدیمی قرار گرفت و ملتهب شد.[10]
واکنش هیچ‌کس و فدایی
هیچ‌کس به انتشار این ترانه واکنشی نشان نداد اما اشکان فدایی از دوستان هیچ‌کس و از اعضای گروه ملتفت در آهنگی به نام دیگه تابلو شده که پاسخ یا دیس بک به گروه زدبازی به‌شمار می‌رفت، این گروه را مرتبط با سپاه پاسداران و حکومت خواند و محتوای آهنگ‌های زدبازی را به باد انتقاد گرفت. ادعای اشکان فدایی از جایی شروع می‌شود که سهراب ام‌جی در اردوی راهیان نور حاضر شد و شبکه سه سیما نیز مصاحبه‌ای با او انجام داد.[11]
فحاشی در آهنگ‌ها
این گروه مدعی است که در آهنگ‌ها به شخص خاصی فحش نمی‌دهد یا به تعبیری فحش به هوا است. سهراب ام‌جی در مصاحبه با رادیو جوان گفته‌است که مخالف فحاشی ناموسی و فحش به‌صورت مستقیم به شخص خاصی است. مهراد هیدن نیز مدعی شد این کلمات همان چیزی است که ما و جوانان ایرانی در محاوره به کار می‌بریم. در ادامه نیز گفت بهتر است به جای خود کلمهٔ فحش به منظور پشت آن پی ببریم که ما منظور خاصی به شخصی نداریم.[6]
ترانه‌شناسی
آلبوم
- زاخارنامه (۱۳۹۱)
منابع
- آAnuj Chopra (۲۰۰۸-۰۱-۲۸). «Iran's 'illegal' rappers want cultural revolution». ایندیپندنت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۰-۰۱-۱۰.
- Anuj Chopra (۲۰۰۸-۰۴-۱۶). «Rebels of rap reign in Iran». SFGATE. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۰-۰۱-۱۰.
- برنامه شب هفتم از بی‌بی‌سی پرشین_سوم نوامبر ۲۰۰۶
- «پس چی شد از مهراد هیدن و تارا». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۵ فوریه ۲۰۱۴.
- خبر درباره آلبوم بزرگ شدیم ولی پیر نه بایگانی‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، بازبینی شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۴.
- مستند زدبازی در رادیو جوان
- «صفحه هیدن در رپسان». متین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۳.
- «صفحه جی جی در رپسان». رپسان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۳.
- «صفحه‌ام جی در رپسان». رپسان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۳.
- «جدال رپرها بر سر «یخ»». روزنامه هفت صبح. ۲۴ خرداد ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
- «اهنگ دیگه تابلو شده فدایی و ادامه درگیری رپرهای قدیمی». سایت خیری شایا نیور.
