زاج
زاج یا آلوم، ترکیب شیمیایی خاصی است که در کلاس خاصی از ترکیبات شیمیایی قرار دارد ترکیب خاصی با فرمول KAl (SO4)2.12H2O است. طبقه وسیعتری از ترکیبات شناخته شده به عنوان آلومها با فرمول AB (SO4)2.12H2O وجود دارد. AB(SO4) 2.12H2O.مقادیر زیادی از آن در یمن موجود میباشد و از رده سنگهای معدنی موجود در بعضی کوههای یمن است، این ماده در عطاریها موجود بوده و برای اهداف پزشکی و به عنوان ماده ای ضد عرق و برای پاکسازی دندان شناخته میشود و این خواص آن به دلیل مواد سولفات آلومینیوم موجود در آن میباشد .
انواع آلوم
چهار نوع مختلف از زاج وجود دارد به نامهای آلوم آمونیوم, آلوم پتاس, آلوم کروم و آلوم قلیایی
1- آلوم آمونیوم : از نظر شیمیایی, آلوم آمونیوم با فرمول NH4AL(SO4)2.12H2O معرفی میشود. این نوع زاج یک آلومینیوم دو سولفاته است. این گونه از زاج در طبیعت کریستاله و سفید رنگ است.
2- آلوم پتاس : پتاس مربوط به سولفات آلومینیوم پتاسیم میشود و به عنوان یک قابض و ضدعفونیکننده استفاده میگردد. زاج پتاس یک دئودورانت طبیعی است. همچنین زاج پتاس بهطور گسترده ای برای تصفیه آب کاربرد دارد. مواد معدنی نظیر کائولینیت و آلونیت, منابع طبیعی تأمین زاج پتاس هستند.
3- آلوم کروم : بر خلاف دیگر انواع زاج, این نوع زاج برای فراینده برنزه کردن استفاده میشود. این سولفات دوگانه پتاسیم و کرومیوم با فرمول شیمیایی KCr(SO4)2.12H2O معرفی میشود. این نوع زاج در طبیعت به صورت کریستال بنفش رنگ یافت میگردد.
4- آلوم قلیایی : آلوم قلیایی چیزی جز مندوزیت نیست. نوعی ماده معدنی که در محیط زیست به صورت طبیعی یافت میشود. در تولید نمک مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید سودا از آن استفاده میشود. آلوم قلیایی همچنین بنام آلوم سدیم نیز شناخته میشود.این نوع زاج با فرمول شیمیایی Na2SO4.Al2(SO4)3.24H2O معرفی میگردد.
مصارف
در تصفیه آب و فاضلاب مصرف میشود. در صنایع دباغی، نساجی، عکاسی و کاغذسازی هم استفاده میگردد. برای تهیه بیکینگ پودر و افزایش ماندگاری میوه و سبزی هم کاربرد دارد.