رود ترک
تِرِک (به روسی: Те́рек)، (به گرجی: თერგი) رودخانهای است در ناحیه قفقاز شمالی که از گرجستان سرچشمه گرفته و پس از پیمودن یک مسیر طولانی در درون سرزمینهای روسیه، در پایان به دریای کاسپین میریزد.
ترک رودی است به طول ۶۲۳ کیلومتر که حوضه آبریز آن به ۴۳۲۰۰ کیلومتر مربع میرسد. این رودخانه از یخچال «زیلگاخوخ» واقع در دامنه رشتهکوههای قفقاز سرچشمه میگیرد.
این رودخانه از نظر منابع ماهی، سرشار است. از آب این رود به منظور آبیاری کشتزارها نیز استفاده میشود. کانالهای چندی، ازجمله «ترک - کوما» از آن کشیده شدهاست و بر روی رودخانه، تعدادی نیروگاه برقآبی نیز ساخته شدهاست. شهرهای «ولادیقفقاز»، «موزدوک» و «قزلیار» در کرانه این رودخانه قرار دارند. جاده نظامی گرجستان نیز از دره این رودخانه میگذرد.
بده (دبی) آب رودخانه در نزدیکی شهر «وِلادی قفقاز» ۳۴ متر مکعب در ثانیه و در ۱۶ کیلومتری مصب به ۳۰۵ متر مکعب در ثانیه میرسد. گل و لای محلول در آن به ۵۰۰ - ۴۰۰ گرم در مترمکعب میرسد.
مسیر
این رود پس از سرچشمه گرفتن از یخچال زیلگاخوخ، واقع در دامنه رشتهکوههای قفقاز، در آغاز مسیر، به طول ۳۰ کیلومتر از میان دو رشتهکوه میگذرد سپس، ضمن برگشت به طرف شمال، رشتهکوههای «کناری»، «صخرهای» و کوههای «قارا» را قطع کرده، جریان مییابد. در نزدیکی شهر «ولادی قفقاز» در دشتهای پایکوهی جریان یافته، شاخههای «گزلدون»، «آردون»، «اوروخ» و «مالکا» به آن میپیوندند. در مصب رودخانه مالکا، در طول جزایری چند، دماغه و بستر کم عرض، به مسیر خود ادامه میدهد. از مصب رودخانه سونژا به پایین، به چند شاخه تقسیم میشود و با ایجاد دلتایی به وسعت ۴۰۰۰ کیلومتر مربع، در خلیج «آگراخان» به دریای خزر میریزد. رود ترک از منابع گوناگونی تغذیه میشود. در ماههای ژوئن و اوت، آب آن افزایش مییابد.
منابع
- Soviet Union. A Geographical Survey. Progress Publishers. Moscow ۱۹۷۶
- امیراحمدیان، بهرام، جغرافیای قفقاز، انتشارات بینالمللی الهدی، تهران ۱۳۷۷.
- ویکیپدیای انگلیسی. بازدید: ۸ سپتامبر ۲۰۱۱.