روحالله جعفری
روحالله جعفری (زادهٔ ۲۳ دی ۱۳۵۸ در تهران) استادیار دانشگاه، کارگردان تئاتر، روزنامهنگار و پژوهشگر ایرانی است.[1]
روحالله جعفری | |
---|---|
زادهٔ | ۲۳ دی ۱۳۵۸ (۴۱ سال) تهران |
محل زندگی | تهران |
ملیت | ایران |
پیشه | کارگردان تئاتر ٫ نویسنده٫ منتقد و پژوهشگر تئاتر و استادیار دانشگاه |
سالهای فعالیت | ۱۳۷۳-اکنون |
آثار | من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ (تئاتر ۱۳۹۲)٫ پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر (کتاب ۱۳۹۴) |
جایزه(ها) | جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران سومین جشنوارهیِ ملیِ فیلمِ دانشجوییِ صدا و سیما (سالهای ۱۳۸۳ و ۱۳۸۹) |
سرگذشت
روحالله جعفری در زمستان ۱۳۵۸ در تهران متولد شد. او با پشت سر گذاشتن تحصیلات ابتدایی، دوران چهار سالهٔ هنرستان صدا و سیما را در رشتهٔ نمایش به پایان رساند. سپس در دانشگاه آزاد اسلامی پذیرفته شد و در رشتهٔ نمایش، گرایش ادبیات نمایشی و بازیگری و کارگردانی، ادامهٔ تحصیل داد.[2][3] جعفری در رشتهٔ مدیریت و برنامهریزی فرهنگی، گرایش تصمیمگیری و خطمشیگذاری مدیریت فرهنگی، از دانشگاه آزاد اسلامی دکتری گرفت و به تدریس پرداخت.[4]
کارنامهٔ هنری
جعفری سرپرست گروه تئاتر گیتی است.[5] او در به صحنه آوردن آثارِ نمایشنامهنویس رومانیاییتبارِ فرانسوی، ماتئی ویسنییک متبهر است. جعفری از این نویسنده نمایشنامههای اسبهای پشت پنجره و تماشاچی محکوم به اعدام و من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ و ریچارد سوم اجرا نمیشود را در سالنهای سایه و چهارسو مجموعه تئاترشهر اجرا کرده است.
او در اردیبهشت ۱۳۹۲، برای حمایت از زلزلهزدگان بوشهر، نمایشنامه من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ را در تالار حافظ٫ با همراهی تعدادی از هنرمندان نامدار تئاتر، نمایشنامهخوانی کرد. همچنین برای اولین بار در سال ۱۳۹۴، اقدام به اجرای «رپرتوارِ نمایشنامهخوانی گروه تئاتر گیتی در حمایت از هنرمندان بیمار تئاتر» کرد و در این خصوص از بازیگرانِ مطرح و نامدار تئاتر و سینمای ایران استفاده کرد. این جلساتِ نمایشنامهخوانی (آنتیگونه، مکبث، باغ آلبالو، عروسی خون، شازده کوچولو، عنکبوتی در زخم و آخرین گودو) بهمدت یک هفته در تئاترشهر برپا شد.[6] جعفری در مرداد و شهریور ۱۳۹۸ رپرتوار نمایشنامهخوانی دیگری را به مدت ده روز در تماشاخانه سنگلج برپا و کارگردانی کرد. در این رپرتوار، نمایشنامه های (تاجماه، بلبل سرگشته، قصه طلسم حریر و ماهیگیر، سگی در خرمنجا، حالت چطوره مشرحیم؟، گلدونهخانوم، گمشدگان، آسیدکاظم، شاپرکخانم و لبخند باشکوه آقای گیل) خوانش شدند. همه عواید مادی این جلساتِ نمایشنامهخوانی به مردم سیلزده اختصاص داده شد.[7]
- تألیف
- پژوهشی در ترویجِ فرهنگِ تئاتر (۱۳۹۴)
- فرهنگ، تئاتر و فراغت (۱۳۹۵)
- گروه هنر ملی از آغاز تا پایان: ۱۳۳۵–۱۳۵۷ (۱۳۹۵)
- این کتاب در ۲۱ اسفند ماه در موزهٔ سینمای ایران رونمایی شد.[8] پژوهش این کتاب که بیش از ۱۲ سال به طول انجامید، از نوع کیفی است و ابزار مورد استفادهٔ پژوهشگر٫ مصاحبههای میدانی و کار کتابخانهای بوده است. در این کتاب نحوهٔ شکلگیری و فعالیتهای گروه هنر ملی به سرپرستی و کارگردانی عباس جوانمرد در سه دههٔ ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ خورشیدی مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است.[9] این گروه پس از کودتای ۲۸ مرداد با برنامه و هدفمند روی نمایش ایرانی کار کرد و به آن هویت بخشید و زمینه ساز برای رشد افرادی چون علی نصیریان، بهرام بیضایی٫ احمد نوربخش٫ رقیه چهرهآزاد٫ جمشید لایق٫ پری امیرحمزه، نصرت پرتوی (همسر عباس جوانمرد)، حسین کسبیان، فیروز بهجت محمدی، محمود دولتآبادی٫ بهزاد فراهانی و بسیاری دیگر شد. برای هرچه علمیتر و مستند بودن این پژوهش٫ نویسنده طی سالها مشغول به جمعآوری مدارک بسیاری منجمله عکس و سند از کتابخانهها و کتابفروشیها و آرشیو روزنامهها و مجلات و ماهنامههای قبل از انقلاب و همچنین آرشیوهای شخصی هنرمندان گروه در داخل و خارج ایران که در قید حیات بودند شده و با آنها ملاقات حضوری و گفتگوهای تلفنی و نیز نشستهای پژوهشی داشته و کلیه این مدارک را مورد بررسی قرار داده است.[10] در این کتاب بسیاری از جریانهای هنری در عرصهٔ نمایش که این گروه برای اولین بار در بعد از کودتای ۲۸ مرداد مبتکر آن بود بررسی شده است.[11] قابل ذکر است که یکی از مسائلی که باعث دشواری چاپ این کتاب در دولت نهم و دهم شد، ۶۷۱ مورد اصلاحیهای بود که این کتاب در آن زمان دریافت کرد و نویسنده زیر بار آن نرفت. با روی کار آمدن دولت یازدهم، ممیزیها به حد اقل میزان ممکن رسید و کتاب مجوز گرفت.[12] این کتاب دوازدهمین اثر از مجموعهٔ تئاتر ایران در گذر زمان است که در ۲ جلد ۱۷۹۰ صفحهای به وسیلهٔ انتشارات افراز منتشر شده است و ویرایش و طراحی جلد آن برعهدهی یاسین محمدی بوده است.[13]
- ترجمه
- زنگ سلامتی، فعالیتهای مفید پنج الی ده دقیقهای برای کلاس درس: نویسنده جنین ام. دیمارزو، مترجمان ف.ج. سیاوشانی و روحالله جعفری، انتشارات بامداد، چاپ اول، بهار ۱۳۹۰
فیلمشناسی
- ۱۳۸۳- زندگی ادامه دارد: داستانی٫ نویسنده و کارگردان
- ۱۳۸۱- شکوه آفرینش: مستند٫ کارگردان
- ۱۳۷۵- گلی در شورهزار: داستانی٫ نویسنده و کارگردان
- ۱۳۷۳- یک آرزو، یک گناه، یک میلاد: داستانی ٫ نویسنده و کارگردان[14]
نمایشها
سال | نام | سمت | نویسنده | مترجم | جای | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|---|
۱۳۹۸ | رپرتوار نمایشنامهخوانی | کارگردان | نُه نمایشنامهنویس ایرانی | تماشاخانه سنگلج | برای حمایت از مردم سیلزده شهر معمولان استان لرستان (مرداد و شهریور ۹۸) | |
۱۳۹۷ | ریچارد سوم اجرا نمیشود[15] | کارگردان | ماتئی ویسنییک | اصغر نوری | تالار چهارسو مجموعهٔ تئاتر شهر | |
۱۳۹۴ | رپرتوار نمایشنامهخوانی | کارگردان | شش نویسنده مطرحِ جهان | تالار چهارسو مجموعهٔ تئاتر شهر | برای حمایت از هنرمندانِ بیمارِ تئاتر | |
۱۳۹۲ | نمایشنامهخوانی «من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟»[16] | کارگردان | ماتئی ویسنییک | تالار حافظ | برای حمایت از زلزلهزدگان بوشهر (اردیبهشت ۱۳۹۲)[17] | |
۹۳–۱۳۹۲ | من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟[18] | کارگردان | ماتئی ویسنییک | تینوش نظمجو | تالار چهارسو | |
۱۳۸۹–۹۰ | تماشاچی محکوم به اعدام[19] | کارگردان | ماتئی ویسنییک | تینوش نظمجو | تالار سایه مجموعهٔ تئاترشهر | شرکت در بیستونهمین جشنوارهٔ بینالمللی تئاتر فجر، ۲۱ بهمن ۱۳۸۹ |
۱۳۸۸ | اسبهای پشت پنجره[20] | کارگردان | ماتئی ویسنییک | تینوش نظمجو | تالار سایه | |
۱۳۸۵ | شهادتخوانی انسانهای سرگشتهای که به بهای اندک مسیحشان را به صلیب کشیدند از بهر آن که راست کردار بودند! | کارگردان | روحالله جعفری | - | تالار قشقایی مجموعهٔ تئاترشهر | شرکت در دومین همایش آیینهای عاشورایی، ۲۲ بهمن ۱۳۸۴.[21] |
۱۳۸۳ | و ناگهان… | کارگردان | روحالله جعفری | - | خانهٔ نمایش ادارهٔ تئاتر | |
۱۳۸۲ | بر فراز ناقوسها | کارگردان | روحالله جعفری | - | حوزهٔ هنری | |
۱۳۷۹ | بلوطها در مه | کارگردان | روحالله جعفری | - | دانشکدهٔ هنر و معماری | |
۱۳۷۶ | آن که میگوید آری، آن که میگوید نه | کارگردان | برتولت برشت | مصطفی رحیمی | - | |
۱۳۷۴ | غروب در دیاری غریب | کارگردان | بهرام بیضایی | - | - |
جایزهها
- جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران نخستین جشنوارهٔ ملی فیلم دانشجویی صدا و سیما با فیلم «زندگی ادامه دارد» (۱۳۸۳)
- جوان نخبه و برتر عرصهٔ فرهنگ و هنر از سوی سازمان ملی جوانان در جشنوارهٔ حضرت علیاکبر (۱۳۸۷)[22]
- دانشجوی نخبه در عرصهٔ فرهنگ و هنر در سومین جشنوارهٔ تجلیل از نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی (۱۳۸۷)
- جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران سومین جشنوارهٔ ملی فیلم دانشجویی صدا و سیما با تلهتئاتر «اسبهای پشت پنجره» (۱۳۸۹)
- اثر برگزیدهٔ همایش ملی جایزهٔ کتاب سال دانشگاه آزاد اسلامی، ابنسینا با کتاب «پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر» (۱۳۹۴)[23]
- پژوهشگر برگزیدهٔ انجمن منتقدان و نویسندگان خانهٔ تئاتر ایران (۱۳۹۴)[24]
- پژوهشگر برگزیدهٔ انجمن منتقدان و نویسندگان خانهٔ تئاتر ایران (۱۳۹۵)[25]
- شایستهٔ تقدیر در سیوپنجمین دورهٔ جایزهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران «در گروه هنر و در بخش هنرهای نمایشی» با کتاب «گروه هنر ملی از آغاز تا پایان (1357 – 1335)» (۱۳۹۶)[26]
نگارخانه
- من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ بازیگران از راست: رضا بهرامی و مهسا کریمزاده
- من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ بازیگر: مجید رحمتی
- تماشاچی محکوم به اعدام، بازیگران از راست: فرزین صابونی، رضا بهرامی و روحالله جعفری
- اسبهای پشت پنجره، بازیگران از راست: مژگان خالقی، طوفان مهردادیان
- جعفری در سر تمرین نمایش
پانویس
- theater.ir/fa/15013 سایت ایران تئاتر: تقدیر دانشگاه آزاد اسلامی از روحالله جعفری، چهارشنبه 11 دی 1387.
- irantheater.ir/fa/artists/3494 سایت ایران تئاتر: رجوع شود به بانک اطلاعات هنرمندان؛ روحالله جعفری.
- کتاب نامآوران واحد تهران مرکزی، مرداد ۱۳۸۱، چاپ اول، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، صفحهٔ ۷۷.
- http://www.ana.ir/news/118173 خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی (آنا): روحالله جعفری در گفتوگو با آنا: رئیس تئاترشهر خلف وعده کرد، فاز دوم رپرتوار نمایشنامهخوانی گروه گیتی برگزار نخواهد شد، سهشنبه ۸ تیر ۱۳۹۵، بازبینی شده در ۸ مرداد ۱۳۹۵.
- http://www.ana.ir/newspdf.aspx?id=41095 خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی (آنا): روحالله جعفری در گفتوگو با آنا: با دست روی دست گذاشتن مشکلات هنرمندان حل نمیشود٫ سهشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴، بازبینی شده در ۸ مرداد ۱۳۹۵.
- http://www.dw.com, Deutsche Welle (DW),Theater für einen guten Zweck in Teheran, Farnaz Bernhardt, 28 سپتامبر 2015, a-18679034.
- http://www.honaronline.ir/3/140012%5Bپیوند+مرده%5D خبرگزاری هنرآنلاین: طلیعهای که به بار نشست / یادداشت تحلیلی کاظم شهبازی بهمناسب برگزاری "رپرتوار نمایشنامهخوانی گروه تئاتر گیتی در حمایت از مردم سیلزده شهر معمولان، استان لرستان"، ۲ مهر ماه ۱۳۹۸، بازدید از صفحه به تاریخ ۹ مهر ماه ۱۳۹۸.
- http://www.honaronline.ir/fa/tiny/news-96334 خبرگزاری هنرآنلاین: کتاب "گروه هنر ملی " رونمایی شد٫ ۲۲ اسفند ماه ۱۳۹۵، بازدید از صفحه به تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۶.
- http://theater.ir/fa/94173 سایت ایران تئاتر: نصرت پرتوی: نام گروه هنر ملی دوباره زنده شد٫ شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۶، بازدید از صفحه به تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۶.
- روزنامه شرق: پژوهشی برای آغاز و پایان یک گروه، ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶، سال چهاردهم، شماره ۲۸۴۷، صفحه ۱۰–۱۱.
- http://www.isna.ir/news/95121711527 خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): رونمایی از کتاب «گروه هنر ملی از آغاز تا پایان» ، سه شنبه ۱۷ اسفند ماه ۱۳۹۵، بازدید از صفحه به تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۶.
- http://www.ilna.ir/fa/tiny/news-486318 سایت خبرگزاری کار ایران (ایلنا): کتابی که در دولت احمدینژاد، ۶۷۱ ممیزی گرفت/خانواده نجیب تئاتر یادگرفته است روی زانوهای خود بایستد. ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۶، بازدید از صفحه به تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۶.
- http://farhangemrooz.com/news/48933 سایت فرهنگ امروز: کتاب «گروه هنر ملی از آغاز تا پایان» رونمایی شد٫ دوشنبه ۲۳ اسفند ٫۱۳۹۵ بازدید از صفحه به تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۶.
- روزنامهٔ مردمسالاری: گفتوگو با روحالله جعفری کارگردان نمایش تماشاچی محکوم به اعدام، شمارهٔ ۲۶۰۸، چهارشنبه ۲۴ فروردین ۱۳۹۰، صفحهٔ ۷.
- https://thetheatretimes.com/russia-meets-iran-jafari-visniec-and-meyerhold-partners-of-ideology-traversers-of-history/ دوم اردیبهشت ۱۳۹۸ ، بازدید از صفحه به تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۹۸.
- روزنامهٔ اعتماد: دربارهٔ نمایشنامهخوانی من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ / تماشاچی مجبور به احترام، شمارهٔ ۲۷۲۳، چهارشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۲، سال یازدهم، صفحهی۱۰.
- http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13920229000454, خبرگزاری فارس: روحالله جعفری، کارگردان تئاتر عنوان کرد: مسئولان هیچ مساعدتی برای اجرا به نفع زلزلهزدگان بوشهر نکردند٫ بازدید از صفحه به تاریخ جمعه ۲۰ فروردین ۱۳۹۵.
- روزنامهٔ شرق: نقد نمایش من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟ / عدالتی باژگونه بر صحنهٔ تئاتر، سهشنبه ۲۶ فروردین ۱۳۹۳، سال یازدهم، صفحهٔ ۱۱.
- هفتهنامه بینالمللی هنرمند: گفت وگو با روحالله جعفری کارگردان نمایش تماشاچی محکوم به اعدام/ چالشی بین سلطه مطلق و سلطهپذیر، سال پنجم، اردیبهشت ۱۳۹۰، شماره ۱۰۷، صفحههای ۳۷ تا ۴۱.
- theater.ir/fa/17789 سایت ایران تئاتر: گفتوگو با روحالله جعفری کارگردان نمایش اسبهای پشت پنجره، سهشنبه ۱۲ آبان ۱۳۸۸.
- روزنامهٔ فرهنگ آشتی: انتقاد یک کارگردان تئاتر به دلیل پرداخت نشدن دستمزد گروهش از سال 85/ حسابرسی از مدیران دولت دهم باب نیست، شمارهٔ ۲۰۸۹، یکشنبه ۱۱ مهر ۱۳۸۹، سال هشتم، صفحهٔ ۲۲.
- 14866 /www.theat.ir سایت ایران تئاتر: روحاللهجعفری جوان برتر حوزهٔ هنر در استان تهران، شنبه۳۰ آذر ۱۳۸۷، بازبینی شده در ۸ مرداد ۱۳۹۵.
- http://www.ana.ir/news/89367 خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی (آنا): پژوهشگر برگزیده در گفتوگو با آنا/ همایش کتاب سال دانشگاه آزاد اسلامی گامی جدی برای شناسایی محققان و پژوهشگران است، دوشنبه ۱۷ اسفند ٫۱۳۹۴ بازدید از صفحه به تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۶.
- http://theater.ir/fa/63195 سایت ایران تئاتر: پژوهشگر منتخب جشن انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر، از کتاب «پژوهشی در ترویج فرهنگ تئاتر» و شیوه نگارش آن سخن میگوید، یکشنبه ۷ شهریور ۱۳۹۵.
- روزنامه شهروند: راه دور نروید؛ پیام عباس جوانمرد به پژوهشگر برگزیدهٔ انجمن منتقدان و نویسندگان خانهٔ تئاتر، شماره ۱۲۳۰، شنبه اول مهر ۱۳۹۶، صفحه ۱۳.
- http://theater.ir/fa/104853 سایت ایران تئاتر: در سی وپنجمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران؛ اثر روح الله جعفری شایسته تقدیر شناخته شد، جمعه ۲۰ بهمن ۱۳۹۶.