روانی (فیلم ۱۹۶۰)

«مارین کرین» (لی) به امید تسهیل کار ازدواجش با «سام لومیس» (گاوین) پولهای کارفرمایش را می‌دزدد و از شهر محل سکونتش خارج می‌شود و بین راه در هتل بیتس، که جوانی به نام «نورمن بیتس» (پرکینز) اداره اش می‌کند، به استراحت می‌پردازد. «نورمن» به او می‌گوید که همراه مادر از لحاظ روانی نامتعادلش در خانه کنار هتل زندگی می‌کند. شب هنگام که، «ماریون» از کار خود پشیمان شده، پیش از خواب به حمام می‌رود و زیر دوش – ظاهراً به دست مادر «نورمن» - به قتل می‌رسد. «نورمن» آثار قتل را پاک می‌کند و جسد «ماریون» و اتوموبیل‌اش را در باتلاق می‌اندازد.

در ادامه «سام» به همراه خواهر ماریون «لی لا» (مایلز) و یک کارآگاه خصوصی به نام «آربوگاست» (بالسام) به جستجوی «ماریون» می‌آیند. آربوگاست نیز وقتی وارد خانه‌ای می‌شود که مادر نورمن در آن زندگی می‌کند، توسط او به قتل می‌رسد. سرانجام سام و لیلا به دنبال او میایند. هنگامی که سم، سر نورمن بیتس را گرم می‌کند، لیلا به دنبال هر نشانی از مادر نورمن بیتس یا آربوگاست یا مارین می‌گردد. نورمن ناگهان متوجه ماجرا می‌شود و به سرعت به دنبال لیلا داخل خانه می‌دود. لیلا برای اینکه نورمن او را نبیند، وارد انباری زیر پله می‌شود، که تصادفاً همان مکانی است که نورمن مادر خود را در آنجا مخفی کرده. نورمن که تصور می‌کند لیلا به طبقه بالا رفته، به سرعت از پله‌ها بالا می‌رود. در این هنگام، لیلا پیرزنی را می‌بیند که پشت به او رو به آتش روی صندلی‌ای نشسته، ولی وقتی او را برمی‌گرداند، متوجه می‌شود که او چیزی جز یک اسکلت نیست.

لیلا با دیدن اسکلت جیغ وحشتناکی می‌کشد و متوجه می‌شود که سال‌هاست که مادر بیتس مرده‌است؛ ولی ناگهان، زنی با وحشتناک‌ترین قیافه ممکن، با چاقوی بلندی به سمت او حمله‌ور می‌شود اما سام جلوی او را می‌گیرد و تحویل پلیس می‌دهد. این فرد، همان کسیست که مارین و آربوگاست را به قتل رسانده. این فرد، مادر نورمن بیتس نیست؛ بلکه خود نورمن بیتس است؛ که در اثر شوکی که پس از قتل مادرش به او وارد شده، خود را شبیه به مادرش می‌کند، و کارهای وحشتناکی انجام می‌دهد. حقایق آشکار می‌شود و ماشین و جنازهٔ مارین را از باتلاق بیرون می‌آورند.

اسلاوی ژیژک فیلسوف و منتقد، این فیلم را صحنۀ رویارویی دو نوع معماری و درواقع دو زمان حال و گذشته توصیف می کند، به نحویکه این رویارویی باعث تقسیم نورمن میان دو شده است. ژیژک می گوید:

"در یک طرف متل افقی با معماری مدرنش و در طرف دیگر خانهٔ مادری عمودی نورمن قرار دارد که به شیوه معماری گوتیک ساخته شده و نورمن تا ابد میان این دو جهان در حال دویدن است و هیچ گاه مکان مناسبی برای خودش پیدا نخواهد کرد."[4]

سکانس «قتل زیر دوش حمام» در فیلم روانی دارای چنان اهمیتی در تاریخ سینما است که در بسیاری از دانشکده‌های سینمایی جهان تدریس می‌شود.[6] در این سکانس سه‌دقیقه‌ای از ۷۷ زاویه دوربین و ۵۰ کات استفاده شده‌است.

کاووس دوستدار به جای نورمن بیتس، فهیمه راستکار به جای ماریون،رفعت هاشم پور به جای خواهر ماریون،منوچهر نوذری به جای سم لومیس،جلال مقامی به جای کارآگاه آربوگاست،عزت الله مقبلی به جای مشتری بنگاه و...

• روانی ۲
• روانی ۳
• روانی ۴: آغاز
• روانی (۱۹۹۸)

7.تالار کافه کلاسیک

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به روانی (فیلم ۱۹۶۰) در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ روانی (فیلم ۱۹۶۰) موجود است.

• Psycho در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• Psycho در پایگاه داده‌های فیلم تی‌سی‌ام
• Psycho در آل‌مووی
• Psycho در باکس آفیس موجو
• Psycho در راتن تومیتوز