رضا دقتی
رضا دقتی (۱۳۳۱ در تبریز)، فتوژورنالیست فرانسوی ایرانیتبار نشریه نشنال جئوگرافی است که در دنیا او را با نام رضا میشناسند. رضا از ۱۴ سالگی عکاسی را خودآموز یادگرفتهاست. وی همچنین از دانشگاه تهران فارغالتحصیل رشته معماری است.[1]
رضا دقتی | |
---|---|
زادهٔ | ۲۶ ژوئیهٔ ۱۹۵۲ (۶۸ سال) تبریز، ایران |
ملیت | ایرانی - فرانسوی |
شناختهشده برای | عکاس فتوژورنالیست |
وبگاه |
زندگی حرفهای
رضا دقتی در سال ۱۳۳۳ در تبریز به دنیا آمد. در کودکی قالیبافی را فرا گرفت و از همان اوان زندگی رنگها، شکلها و طرحهای قالی مقابل دیدگانش بود به نوعی که خودش آن تجارب را اولین آموزشهای ترکیببندی میداند. در ۱۴ سالگی دارای یک دوربین عکاسی کوچک شد و اولین عکس را از حیاط خانه انداخت.
در گیرودار انقلاب وقتی که بیست و پنج ساله بود، روزی صدای تظاهرات دانشجویان در خیابان شنید. با شروع تیراندازی سربازان به طرف دانشجوها و وقتی دید که یکی از دانشجویان در حال گریز عکس میگیرد، او نیز شروع به عکاسی کرد و این کار را در روزهای بعد هم ادامه داد به گونهای که یک آژانس خبری فرانسه از وی خواست تا از اعتراضات و تظاهرات برای آنها عکس تهیه کند.
نتایج و استقبال غیرقابل باور بود. عکسها در پاری ماچ، اشترن و نیوزویک به چاپ رسیدو چند هفته بعد، او با نیوزویک قراردادی امضاء کرد. در جریان گروگانگیری وی تنها عکاسی بود که جلوی سفارت ایالات متحده حضور داشت. بعدها به هنگام عکسبرداری از جنگ ایران و عراق نیز در منطقه حضور یافت و زخمی شد.[2]
و بدین گونه بود که رضا که پیش از انقلاب بیشتر به عکاسی معماری مشغول بود با شروع درگیریهای انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به عکاسی خبری روی آورد. دقتی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰، مجموعهای از تحولات پس از انقلاب و درگیریها و کشتار در ترکمن صحرا و کردستان تهیه کرد. عدم سازگاری عکسهای او با خواست حکومت اسلامی ایران، رضا را مجبور به ترک ایران و مهاجرت به اروپا برای همیشه کرد.[3]
رضا پس از آن به در مجله نیوزویک بهعنوان خبرنگار بخش خاورمیانه در فاصله سالهای ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷ فعالیت کرد. اولین گزارش رضا برای نشریه نشنال جئوگرافی، در سال ۱۳۷۲ با عنوان «قاهره، قلب خروشان مصر» منتشر شد.[1] در حال حاضر او با این مجله نامدار همکاری میکند و تا کنون بیش از صد کشور را تحت پوشش مطبوعاتی قرار دادهاست. گزارشهای او بازگو کنندهٔ جنگها، انقلابها و مصائب انسانهاست.[4] شاید هیچ خبرنگاری در دنیا به اندازه رضا در صحنههای جنگ حضور مستقیم نداشتهاست.[3]
رضا دقتی همواره تصویر را به عنوان وسیلهای برای پیشبرد اهداف انسان دوستانه و مبارزات خود علیه استبداد به کار گرفتهاست. وی در سال ۱۹۹۰، پس از عقبنشینی شوروی از افغانستان، مسئولیت پخش کمکهای جامعه بینالملل را از طرف سازمان ملل متحد پذیرفت و بهدنبال این تجربه بنیاد فرهنگی آیینه را در سال ۲۰۰۱ در کابل تأسیس کرد. در «بنیاد فرهنگی آیینه» تاکنون صدها تن از دختران و پسران افغان در رشتههای روزنامهنگاری، عکاسی، فیلمبرداری و طراحی تحت نظر او در بالاترین سطح حرفهای آموزش یافته و جذب دنیای کار حرفهای در سطح بینالمللی شدهاند.[4]
دریافت نشان شوالیه ملی لیاقت در فرانسه
روز ۱۳ ماه مه۲۰۰۵، وزارت امور خارجه فرانسه در نامهای رسمی اعلام کرد که به پاس خدمات رضا دقتی، عکاس و خبرنگار ایرانی برای احیای مطبوعات آزاد، اشاعه آزادی بیان دردنیا، مبارزه برای احیای حقوق کودکان و مبارزه علیه استبداد، رئیسجمهور این کشور او را به مقام افتخاری شوالیه ملی لیاقت منسوب و به دریافت نشان شوالیه ملی لیاقت مفتخر کردهاست.[4]
مراسم اعطاء مدال ملی لیاقت فرانسه به رضا دقتی از سوی دولت این کشور دوم نوامبر ۲۰۰۵ با حضور رئیس و چند تن از سناتورهای مجلس سنای فرانسه، رسانههای خبری، اندیشمندان ایرانی، افغان و فرانسوی برگزار شد. مدال ملی لیاقت فرانسه بالاترین نشان کشور فرانسهاست و به کسانی اعطا میشود که در راه اهداف انساندوستانه و اعتلای این فرهنگ تلاش کردهاند. رضا دقتی اولین ایرانی است که به دریافت این نشان نایل آمدهاست.[5]
دریافت جایزهٔ لسی
دقتی در ژانویهٔ ۲۰۱۰ طی مراسمی که در تالار تئاتر مرکزی لینکلن شهر نیویورک برگزار شد جایزهٔ لسی -که به اسکار عکاسی معروف است- را دریافت کرد. او جایزهاش را به مردم ایران تقدیم کرد.[6]
دقتی به هنگام دریافت این جایزه خطاب به حاضران گفت:
«ما صدای کسانی هستیم که بی صدایند، ما اینجا هستیم تا جهان چشمانش را به روی دردها و جنگها نبندد. من این جایزه را به کسانی تقدیم میکنم که در نبرد برای جهانی بهتر حتی از ادا کردن جان خود نیز دریغ نکردند. همچنین این جایزه را به شهروندان ایرانی تقدیم میکنم، مبارزان بینام و نشان راه آزادی که توانستند از طریق تلفنهای همراهشان تصویرهایی را به عنوان سند و مدرک ثبت کنند!»
کتابشناسی
پانویس
- سایت نشنال جئوگرافی
- «گفتگوی نشنال جئوگرافی با رضا دقتی: عکاسی قلب من جای دارد». جامجم. بایگانیشده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۱ اوت ۲۰۱۵.
- «گفتگو با رضا دقتی». رادیو زمانه. دریافتشده در ۱ اوت ۲۰۱۵.
- وبگاه Photo.ir
- وبگاه عکاسی
- «رضا دقتی جایزه خود را به ندا تقدیم کرد». رادیو زمانه. دریافتشده در ۸ ژانویه ۲۰۱۰.
- «رضا دقتی راوی انسان معاصر». رادیو زمانه. دریافتشده در ۱ اوت ۲۰۱۵.
- «کتاب سی سال عکاسی رضا دقتی رونمایی شد». خبرآنلاین. دریافتشده در ۱ اوت ۲۰۱۵.
- «"رضا، جنگ و صلح": روایت یک عکاس از بهشت در جهنم». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۱ اوت ۲۰۱۵.
- «سندباد، اثر رضا دقتی». رادیو فرانسه. دریافتشده در ۱ اوت ۲۰۱۵.
پیوند به بیرون
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به رضا دقتی در ویکیگفتاورد موجود است. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ رضا دقتی موجود است. |