رسول بخش زنگشاهی

بخشوک زنگشاهی، معروف به «پهلوان رسول بخش زنگشاهی»[2] در سال ۱۳۲۰ در بخش آشار از توابع شهرستان مهرستانِ استان سیستان و بلوچستان متولد شد.[2][3]

از سن ۱۴ سالگی فراگیری ساز قیچک (سرود) را نزد پدرش «پهلوان دلوش» آغاز کرد، پس از آن مدت‌ها از آموزش‌های «در‌محمد» بهره برد و بیش از ۶۱ سال به نوازندگی و آموزش موسیقی در بلوچستان پرداخت. او سال‌ها با «پهلوان بلند زنگشاهی» به اجرای برنامه پرداخت و با نوازندگان دیگری نظیر: «ملا‌غلام قادر رحمانی»، «ملا جان‌محمد»، «شهداد نصرت» و «ملا کمال‌خان» نیز همکاری کرد.[4]

از میان ۲۲ فرزندِ وی، ۲ پسرش «ندیم» و «سهیل» در حیطهٔ نوازندگی فعالیت می‌کنند.[5][6] رسول بخش زنگشاهی در کشورهایی نظیر: فرانسه، سوئد، بلژیک، آلمان، سوئیس، ایتالیا، پرتغال، کویت و امارات متحده عربی کنسرت‌هایی را برگزار کرد.[7][8] در سال ۱۳۸۲ مدرک دکتری افتخاری نواختن ساز و قیچک را از کشور انگلستان کسب کرد[2] او همچنین از دانشگاه پاریس دکترای افتخاری دریافت نمود.[9] او دارای مدرک درجهٔ یک هنری از شورای ارزشیابی وزارت ارشاد بود.[10]

وی در هشتمین جشنوارهٔ موسیقی نواحی ایران مورد تقدیر قرار گرفت و تندیس جشنواره را دریافت نمود.[11] او همچنین در سی و دومین جشنوارهٔ موسیقی فجر، به عنوان «چهرهٔ برتر قیچک ایران»[10] مورد تجلیل قرار گرفت.[12][13][14][15]

رسول بخش زنگشاهی مدت‌ها به بیماری دیابت مبتلا بود[16] و همین امر باعث قطع شدن یکی از پاهایش شد.[8] به دنبال عارضهٔ سکتهٔ مغزی وی، در سال ۱۳۹۷[17] و به دلیل نداشتن بیمهٔ درمانی، «کمپین مردمی حمایت مالی از پهلوان رسول بخش زنگشاهی» ایجاد شد.[18] در اردیبهشت ۱۳۹۹ اعلام شد که ستاره اسکندری هزینه‌های درمان وی را تقبل کرده‌است.[19][20]

رسول بخش زنگشاهی، در ۲ مرداد ۱۳۹۹، پس از چند سال تحمل بیماری دیابت و عوارض سکتهٔ مغزی،[9] درگذشت.[10][21][22]

1. «نوشدارو باز دیر به سهراب رسید». موسیقی ما. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
2. «مشکلات معیشتی گریبانگیر هنرمند موسیقی بلوچستان/ لزوم حمایت دولت». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۸-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
3. «پهلوان رسول بخش‌زنگشاهی، درگذشت». ایران آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
4. «زندگینامه: رسول‌بخش زنگشاهی (۱۳۲۰ – ۱۳۹۹)». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۰۷-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۵.
5. «همه فرانسه را هم بدهند، سازم را نمی‌دهم». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
6. «بگویید زنگشاهی را بیاورند تهران/مردی که برای دولت و ملت زحمت کشیده و حالا نه دولت می‌بیندش، نه ملت». خبرگزاری ایلنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
7. «زنگشاهی از بیمارستان مرخص شد». ایران اکونومیست. ۱۷ خرداد ۱۳۹۷.
8. «ماه‌ها انتظار یک هنرمند برای خریدن پای مصنوعی!+تصاویر». آفتاب. ۷ دی ۱۳۹۵.
9. «نوربخش: خانه موسیقی همچنان پیگیر شرایط استاد زنگشاهی است». خبرگزاری هنر ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
10. «پهلوان رسول بخش‌زنگشاهی، درگذشت». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۷-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
11. «پایان هشتمین جشنواره نواحی موسیقی ایران/تقدیر از نوازندگان 10 و 120 ساله». ایسنا. ۲۰۱۳-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
12. «پهلوان موسیقی ایران بالاخره دیده شد+عکس». جام جم. ۲۷ دی ۱۳۹۵.
13. «معرفی هنرمندانی که در جشنواره موسیقی تجلیل می‌شوند». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۱-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
14. «زنگشاهی همچنان پا ندارد». تبیان. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
15. «زنگشاهی در منزل است و در انتظار فیزیوتراپی». خبرگزاری ایلنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
16. «رسول بخش زنگشاهی را دریابید». روزنامه ایران. ۴ تیر ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
17. «وضع وخیم سلامتی نوازنده پیشکسوت». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
18. لندن، کیهان (۲۰۱۸-۰۶-۰۸). «کمیپن حمایت مالی از رسولبخش زنگشاهی قیچک‌نواز بلوچ». KayhanLondon کیهان لندن. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
19. «پهلوان رسول بخش زنگشاهی قیچک نواز دربستر بیماریست/ببینید». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
20. «ستاره اسکندری هزینه‌های درمان «رسول زنگ‌شاهی» را تقبل کرد». موسیقی ما. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
21. «هنرمند شناخته‌شده موسیقی بلوچستان درگذشت». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۰-۰۷-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.
22. «پهلوان رسول بخش زنگشاهی هنرمند موسیقی خطه سیستان و بلوچستان درگذشت». خبرگزاری هنر ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۴.