رآکتور تحقیقاتی تهران

رآکتورتحقیقاتی تهران رآکتوری با توان ۵ مگاوات است که در سال ۱۹۶۷ توسط ایالات متحده آمریکا در مرکز تحقیقات اتمی تهران در دانشگاه تهران ساخته شد.[1][2] [3]

رآکتور تحقیقاتی تهران

هسته مرکزی این رآکتور در عمق ۸ متری استخری با ظرفیت ۵۰۰ هزار لیتر آب سبک قرار دارد.[4]

راکتور تحقيقاتي تهران يک راکتور از نوع استخري با کندکننده و خنک کننده آب سبک است که برای مقاصد تحقیقاتی، آموزش و تولید رادیو ایزوتوپ ها مورد استفاده قرار می گیرد. راکتور تحقيقاتي تهران از سال ۱۳۴۶ و در ابتدا با سوخت هاي صفحه اي با غناي بالا (بيش از ۹۰٪) مورد بهره برداري قرار گرفت. در راستاي برنامه RERTR  آژانس بين المللي انرژي اتمي براي كاهش غناي سوخت راكتورهاي تحقيقاتي به دليل نگراني هاي موجود در مورد گسترش سلاح هاي هسته اي، سوخت راكتور تهران در سال ۱۳۷۲ به سوخت هاي صفحه اي U3O8-Al با غناي حدود ۲۰٪ تبديل شد.[5]

قلب راکتور تهران حاوی دو نوع مجتمع سوخت صفحه ای استاندارد (SFE) و كنترلي (CFE) با غناي حدود ۲۰٪، محفظه های تابش دهی و گرافیت (به عنوان بازتابنده نوترون) است که در یک صفحه مشبک ۶×۹ قرار گرفته اند. مجتمع هاي سوخت صفحه ای استاندارد داراي ۱۹ صفحه سوخت هستند درحاليكه مجتمع هاي سوخت كنترلي تنها داراي ۱۴ صفحه سوخت هستند تا فضاي كافي براي ورود ميله هاي كنترل فراهم شود. كنترل راكتور از طريق وارد يا خارج كردن چهار ميله کنترل اصلي  و يک میله کنترل تنظیمی كه به ترتيب حاوي آلياژ Ag–In–Cd و فولاد ضد زنگ هستند انجام مي شود.[6] بخش ديگري از كنترل نيز توسط ويژگي ذاتي سيستم و منفي بودن ضرايب دمايي راكتيويته تامين مي گردد.

استخر بتوني و مملو از آب راكتور از دو قسمت تشكيل شده است كه قلب راكتور مي تواند در هر يك از آن دو قسمت مورد بهره برداري قرار گيرد. در ديواره يكي از اين دو قسمت، تجهيزات آزمايشگاهي نظير ۷ عدد بيم تيوب با سطح مقطع هاي مختلف، تيوب هاي پنوماتيكي ربيت و نيز ستون حرارتي قرار گرفته اند. به علاوه، امكان تابش دهي نمونه در محفظه های تابش دهی درون قلب نيز وجود دارد.[7][8]

برداشت حرارت از قلب راکتور تهران به وسیله جریان ناشی از گرانش آب استخر با آهنگ نامی ۵۰۰ متر مكعب بر ساعت از درون قلب، شبکه نگهدارنده قلب و پلنیوم به سمت تانک تأخیری صورت می­گیرد. سپس آب از درون تانک تأخیری به درون مبدل حرارتی پمپ شده و پس از خنک شدن مجدداً به استخر بازگردانده می­شود.[9]

راکتور تحقيقاتي تهران گستره اي از سرويس هاي آموزشي، تابش دهي و توليد راديو ايزوتوپ ها را براي مراكز درماني، علمي و صنعتي ارائه مي دهد. يكي از اهداف اصلي اين راكتور ارائه خدمات به دانشمندان، مهندسان و دانشجويان در زمينه علوم هسته اي است. از راکتور تحقيقاتي تهران مي توان براي فعاليت هاي آزمايشگاهي شامل مطالعات قلب راكتور و انجام آزمايشات راكتور، مطالعات پراكندگي نوترون، حفاظ سازي، طيف سنجي گاما، BNCT، راديوگرافي نوترون و فعالسازي نوتروني بهره برد.  

سوخت

در نوامبر ۱۹۶۷ یک شرکت آمریکایی ۵٫۸۵ کیلوگرم اورانیوم ۹۳ درصد را برای رآکتور فراهم آورد.[10] در می۱۹۸۷ ایران قراردادی با آرژانتین برای تغییر هسته رآکتور برای تغییر سوخت آن از اورانیوم ۹۳ درصد به اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده ۲۳۵-u امضاء کرد.[11][12] ارزش این قرار۵٫۵ میلیون دلار بود و پس آز آن نیز آرژانیتن ۱۱۵٫۸ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد برای ایران فراهم کرد.[12]

منابع
  1. H. Cordesman, Anthony (2006). Iran's weapons of mass destruction: the real and potential threat. CSIS. pp. ۱۰۱. ISBN 9780892064854. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  2. برخورد سیاسی با رآکتور تحقیقاتی تهران به سود آمریکا نیست بایگانی‌شده در ۱۶ مه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine خبرگزاری ایرنا
  3. تأسيس و راه اندازی رآکتور اتمی دانشگاه تهران توسط پروفسور حسابی
  4. سیستم تبادل یونی جهت تصفیه آب استخر رآکتور اتمی دانشگاه تهران نشریه دانشکده فنی (دوره: ۲۹، شماره: ۰)
  5. Ahmad Lashkari, et al., 2012. “Neutronic analysis for Tehran Research Reactor mixed-core”. Progress in Nuclear Energy, Vol. 60, pp. 31-37.
  6. S. Safaei Arshi, et al., 2015. “Preliminary thermal-hydraulic safety analysis of Tehran research reactor during fuel irradiation experiment”. Progress in Nuclear Energy, Vol. 79, pp. 32-39.
  7. Z. Gholamzadeh, et al., 2017. “Modeling of neutron diffractometry facility of Tehran research reactor using vitess 3.3a and mcnpx codes”. Nuclear Engineering and Technology.
  8. Yaser Kasesaz, et al., 2014. “Design of an epithermal neutron beam for BNCT in thermal column of Tehran research reactor”. Annals of Nuclear Energy, Vol. 68, pp. 234–238. 
  9. S. Safaei Arshi, et al., 2017. “Experimental validation of a modified RELAP5 model for transient analysis of Tehran research reactor mixed-core during fuel irradiation experiments”. Progress in Nuclear Energy, Vol. 100, pp. 11-21.
  10. Erlich, Reese (2007). The Iran agenda: the real story of U.S. policy and the Middle East crisis. PoliPointPress. pp. ۲۱. ISBN 9780977825356.
  11. Karsh, Efraim (1996). Between war and peace: dilemmas of Israeli security. Routledge. pp. ۱۰۰. ISBN 9780714647111.
  12. H. Cordesman, Anthony (2009). Iranian Weapons of Mass Destruction: The Birth of a Regional Nuclear Arms Race?. ABC-CLIO. pp. ۲۲۰. ISBN 9780313380884. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.