ذوالفقارخان افشار
ذوالفقار خان افشار خمسه‌ای جد اعلای خاندان ذوالفقاری و از امیران بزرگ سپاه کریم خان زند بود.
در بازگشت کریم خان از سفر آذربایجان به حکومت زنجان منصوب شد. اما داعیه سلطنت داشت و با استبداد و خودسری در زنجان حکمرانی می‌کرد. رفته رفته بر اثر بدگویی‌های درباریان، کریم‌خان به او بدگمان شد و به شیراز احضارش کرد. ولی ذوالفقارخان مادر خود را که زنی ادیب، زبان‌آور و مطلع بود نزد کریم‌خان فرستاد. شفاعت مادر مؤثر شد و ذوالفقارخان در حکومت زنجان باقی ماند. ولی تدریجاً آثار حکومت مستبدانه او بر خان زند آشکار شد، تاجایی که سپاهی را برای مقابله با وی روانه زنجان ساخت. ذوالفقارخان شکست خورد و محبوساً به شیراز منتقل شد. اما مدتی بعد مورد عفو کریم‌خان قرار گرفت و به زنجان بازگشت. او بعد از مرگ کریم خان در ۱۱۹۳، در زنجان شورش کرد و در مدت کمی قزوین، تهران و گیلان را گشود. ولی سرانجام مغلوب شد، به خلخال گریخت و در همان‌جان به قتل رسید.
نوهٔ او حسین‌قلی‌خان افشار، شاعر و از ملتزمین رکاب عباس میرزا بود.