دده کاتیب

عبدالرحمان طیار قولنجی متخلص به دده کاتیب[1][2] (زاده ۱۳۰۴[3] در روستای قولنجی (قولونجو) ارومیه – درگذشته[4][5][6] دوم اسفند ۱۳۸۷-روز زبان مادری- در همان روستا) شاعر آذربایجانی است و با عنوان قولونجولو دده کاتیب مشهور است.[7] آرامگاه او در روستای قولنجی قرار دارد. اشعار هجایی او را، بیشتر قوشماها و گرایلی‌ها تشکیل می‌دهند.[8] وی در سرودن شعر از بالوولو میسکین، دوللو موصطافا و غازی محمد بوزقورت از شاعرهای کوره سوننی قدیمی تر اهل ارومیه تأثیر زیادی می‌گرفت. دده کاتیب در میان عاشیق‌ها و اوزان‌های آذربایجان غربی و شهرهای شرقی ترکیه (به خصوص در بین ترکهای کوره سوننی دو طرف مرز) بسیار مشهور است.[9] کتابهای چاپ شده از شاعر عبارتنداز: «اینجیلی صدف» (صدف مرواریددار)، «اورمو گؤلو» (دریاچه ارومیه[10] و «گونوموز آیدین»[11][11] که هر سه کتاب توسط انتشارات «یاز» ارومیه چاپ شده‌اند. ضمن آنکه کتابی نیز در ترکیه با نام «عشق و عرفان» به چاپ رسیده‌است. دده کاتیب همچنین به عنوان عالم مذهبی سنی حنفی مذهب‌های آذربایجان غربی نیز شناخته می‌شد. او به جز ترکی و فارسی به زبانهای عربی و کردی هم تسلط داشت. اکثر اشعار وی به ترکی آذربایجانی است ولی او به ترکی استانبولی نیز اشعار می‌سروده‌است.[8][12]

حاج عبدالرحمان طیار- قولونجولو دده کاتیب