حرف (زبان‌شناسی)
حَرف یا وات[1] در زبان‌شناسی، کوچکترین واحد تجزیه‌ناپذیر از زبان نوشتاری است که موجب تمایز معنایی می‌شود، مثل «ر» و «ز». برای مثال، اگر در واژهٔ «مراحم»، حرف دوم با «ز» عوض شود، معنای واژه تغییر می‌کند (و به «مزاحم» تبدیل می‌شود). حروف، زیرمجموعه‌ای از تک‌نگاره‌ها هستند.[2]
حرف نشانه نوشتاری واج‌های آوایی می‌باشد؛ که به حروف صدادار و بی‌صدا تقسیم می‌شود. حروف بی‌صدا نماینده همخوان‌های (صامتها) گفتار و حروف صدادار نشانه واکه‌های (مصوتها) گفتارند.
الفبای فارسی گروه سی‌وسه‌گانه حروف (اشکال نوشتاری) در خط فارسی است که نماینده نگاشتن (همخوان‌ها یا صامتها) در زبان فارسی است و حروف بی‌صدا نام دارند. به این گروه از حروف (اشکال)، حروف الفبا می‌گویند.
ضمناً برای نگاشتن واکه‌های بلند سه‌گانه (ا - ی - و) نیز از سه تا از حروف الفبا کمک گرفته می‌شود؛ و واکه‌های کوتاه معمولاً بدون علامت و در موارد ضروری با علامات: فتحه ــَ، کسره ــِ و ضمه ــُ کمک گرفته می‌شود. به علامات بکار رفته برای واکه‌ها حروف صدادار (بلند و کوتاه) گفته می‌شود. به حروف صدادار کوتاه، بجای حرف، حرکت یا علامت یا نشانه نیmaryamز می‌گویند.
جستارهای وابسته
منابع
- نوواژه دکتر ملایری برای حرف، به مینوی کوچکترین یکای زبانی
- محمدی‌فر، محمدرضا. شیوه‌نامهٔ ویرایش؛ نگارش. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۱.